Neidio i'r cynnwys

Penarlâg

Oddi ar Wicipedia
Penarlâg
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Poblogaeth13,884 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir y Fflint Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Yn ffinio gydaEwlo Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.182°N 3.02°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000190 Edit this on Wikidata
Cod OSSJ315655 Edit this on Wikidata
Cod postCH5 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AS/au CymruJack Sargeant (Llafur)
AS/au y DUMark Tami (Llafur)
Map
Statws treftadaethHenebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Erthygl am y pentref yw hon. Am y cwmwd canoloesol gweler Penarlâg (cwmwd).

Pentref a chymuned yn Sir y Fflint, Cymru, yw Penarlâg (Saesneg: Hawarden). Saif yn nwyrain y sir, ar gyffordd yr A55 a'r A550 tua 6 milltir i'r gorllewin o ddinas Caer dros y ffin. Mae Llyfrgell Deiniol Sant, a sefydlwyd gan William Ewart Gladstone yno. Bu'r Rhyddfrydwr enwog fyw yn y pentref am dros 60 mlynedd. Deiniol yw nawddsant y plwyf. Ceir maes awyr bychan ger y pentref.

Eglwys Ddeiniol Sant

[golygu | golygu cod]

Mae'r eglwys yn dyddio o'r 13g os nad yn gynt ac yn gysegredig i Sant Deiniol, esgob cyntaf Bangor. Ail-godiad yw'r eglwys bresennol, yn sgil tân a losgodd ran o'r eglwys wreiddiol yn ulw ym 1857. Codwyd eglwys newydd gan y pensaer Scott ac mae ganddi nifer o ffenestri lliw godidog gan yr arlunydd Cyn-Raffaëlaidd Edward Burne-Jones.

Castell Penarlâg

[golygu | golygu cod]

Cafodd Castell Penarlâg ei godi gan arglwyddi Normanaidd Caer. Fe'i cipiwyd a'i ddinistrio gan Dafydd ap Gruffudd, gweithred a fu'n un o symbylau Ail Ryfel Annibyniaeth Cymru. Ni ddylid ei gymysgu â'r ffug-gastell o'r 18g a elwir hefyd yn Gastell Penarlâg, cartref Gladstone.

Enwogion

[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]