Pêl Aur
.jpg) | |
| Enghraifft o: | sports award  |
|---|---|
| Math | Tlws, digwyddiad sy'n ailadrodd |
| Dechrau/Sefydlu | 1956 |
| Enw brodorol | Ballon d'Or |
| Gwladwriaeth | Ffrainc |
| Gwefan | https://www.francefootball.fr/ballon-d-or/ |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae'r Bêl Aur (Ffrangeg: Ballon d'Or, ynganu: [balɔ̃ dɔʁ]) yn wobr bêl-droed flynyddol a gyflwynir gan y cylchgrawn Ffrengig France Football ers 1956. Mae'n anrhydeddu'r pêl-droediwr y bernir iddo berfformio orau dros y tymor blaenorol.
Yn wreiddiol, roedd y wobr yn cael ei hadnabod fel gwobr Pêl-droediwr Ewropeaidd y Flwyddyn, gan mai dim ond i chwaraewyr Ewropeaidd y cafodd ei dyfarnu. Ym 1995, ehangodd i gynnwys yr holl chwaraewyr a oedd yn chwarae mewn clybiau Ewropeaidd ac yn 2007 daeth yn wobr fyd-eang i bêl-droedwyr proffesiynol.
Y chwaraewr gyda'r mwyaf o Beli Aur yw Lionel Messi o'r Ariannin gydag wyth gwobr, ac yna Cristiano Ronaldo o Bortiwgal gyda phump. Ronaldo yw'r chwaraewr sydd wedi cael ei enwebu fwyaf, gyda 18 enwebiad. Rodri o Sbaen yw deiliad presennol y wobr, ar ôl ennill y wobr yn 2024.
Gwobrau yn cael eu cyflwyno yn seremoni'r Bêl Aur
[golygu | golygu cod]Gwobrau tymhorol
[golygu | golygu cod]| Gwobr | Enwyd ar ôl | Gwobr gyntaf | Dyfarnwyd i'r | Deiliad presennol |
|---|---|---|---|---|
| Pêl Aur | — | 1956 | Chwaraewr gwrywaidd gorau'r tymor blaenorol |  Rodri (Manchester City)
|
| Pêl Aur Merched | — | 2018 | Chwaraewraig orau'r tymor blaenorol | Aitana Bonmatí (Barcelona)
|
| Tlws Kopa |  Raymond Kopa
|
2018 | Chwaraewr gorau dan 21 y tymor blaenorol | Lamine Yamal (Barcelona)
|
| Tlws Iashin |  Lef Iashin
|
2019 | Gôl-geidwad gorau'r tymor blaenorol |  Emiliano Martinez (Aston Villa)
|
| Tlws Gerd Müller |  Gerd Müller
|
2021 (Ymosodwr y Flwyddyn) 2022 (Tlws Gerd Müller) |
Ymosodwr gorau'r tymor blaenorol |  Harry Kane (Bayern Munich) Kylian Mbappé (Paris Saint-Germain)[a]
|
| Gwobr Sócrates |  Sócrates
|
2022 | Pêl-droedwyr sydd wedi gwneud gwaith dyngarol | Jenni Hermoso (Tigres)
|
| Clwb Dynion y Flwyddyn | — | 2021 | Clwb dynion sy'n perfformio orau y tymor blaenorol | Real Madrid
|
| Clwb Merched y Flwyddyn | — | 2023 | Clwb merched sy'n perfformio orau y tymor blaenorol | Barcelona
|
| Hyfforddwr Dynion y Flwyddyn | — | 2024 | Hyfforddwr gorau tîm dynion y tymor blaenorol |  Carlo Ancelotti (Real Madrid)
|
| Hyfforddwr Dynion y Flwyddyn | — | 2024 | Hyfforddwr gorau tîm merched y tymor blaenorol | Emma Hayes (Unol Daleithiau)
|
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]- Pêl Aur Merched, cyfatebol y merched
- Pêl Aur Swper, gwobr arbennig a roddir i chwaraewr gorau'r ganrif sydd wedi ennill y Bêl Aur
Nodynau
[golygu | golygu cod]- ↑ Pan enillodd Mbappé y wobr roedd yn chwarae i Real Madrid, ond rhoddwyd y wobr am ei berfformiad yn PSG y tymor blaenorol.