Notre-Dame de Paris
| 280px | |
| Math |
eglwys gadeiriol Gatholig, basilica minor, major tourist attraction  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl |
y Fendigaid Forwyn |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir |
Notre-Dame |
| Gwlad |
Ffrainc |
| Arwynebedd |
5,500 m² |
| Cyfesurynnau |
48.853°N 2.3498°E |
| Cod post |
75004 |
| Hyd |
127 metr |
| Manylion | |
| Arddull pensaernïol |
pensaernïaeth Gothig Ffrengig |
| Perchnogaeth |
Ffrainc |
| Statws treftadaeth |
monument historique classé |
| Sylfaenwyd gan |
Maurice de Sully |
| Cysegrwyd i |
Y Forwyn Fair |
| Crefydd/Enwad |
Catholigiaeth |
| Deunydd |
ashlar |
| Esgobaeth |
Archesgobaeth Paris |
Eglwys gadeiriol ym Mharis yw Notre-Dame de Paris (Ffrangeg: Ein Harglwyddes o Baris). Mae'r eglwys yn sefyll ar ynys o'r enw Île de la Cité yn Afon Seine. Mae'n un o Canolfannau Treftadaeth y Byd UNESCO.
Cychwynwyd adeiladu'r gadeirlan yn 1160 a roedd y rhan fwyaf wedi ei gwblhau erbyn 1260, er fe'i addaaswyd yn aml yn y canrifoedd ers hynny. Yn y 1790au halogwyd yr adeilad yn ystod Chwyldro Ffrainc pan ddinistrwyd neu difrodwyd ei ddelweddau crefyddol. Yn fuan wedi cyhoeddi nofel Victor Hugo The Hunchback of Notre Dame yn 1831, cododd ddiddordeb cyhoeddus yn yr adeilad unwaith eto. Cychwynodd gynllun mawr i adfer yr adeilad gan Eugène Viollet-le-Duc yn 1845 a barhaodd am 25 mlynedd. Cafwyd cyfnod arall o lanhau ac adfer yn 1991-2000.[1]
Tân 2019[golygu | golygu cod y dudalen]
Ar brynhawn 15 Ebrill 2019, cychwynodd tân yn nho'r adeilad a ledodd yn gyflym gan achosi difrod sylweddol. Dinistrwyd y to pren a dymchwelodd y prif feindwr. Gwnaed difrod sylweddol i'r adeilad ond achubwyd y prif strwythur a'r tri ffenest rhosyn enwog wedi eu gwneud o wydr lliw yn dyddio nôl i 1225. Achubwyd nifer fawr o weithiau celf a chreiriau o du fewn y gadeirlan.
Dywedodd Arlywydd Macron y byddai Notre Dame yn cael ei ailadeiladu.[2] O fewn diwrnod, codwyd o leiaf €600m tuag at adfer y gadeirlan.[3]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ "History of the Construction of Notre Dame de Paris" (yn fr). http://www.notredamedeparis.fr/la-cathedrale/histoire/historique-de-la-construction.
- ↑ Notre Dame Cathedral: spire collapses in huge fire – live news , guardian.co.uk, 15 Ebrill 2019.
- ↑ Notre Dame: €600m raised to help restore fire-damaged Paris cathedral , Sky News, 16 Ebrill 2019.
