No (ffilm 2012)

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o No (2012 ffilm))

Ffilm ddrama hanesyddol yw No, a gyd-gynhyrchwyd yn rhyngwladol yn 2012 a gyfarwyddwyd gan Pablo Larraín. Mae'n seiliedig ar y ddrama anghyhoeddedig El Plebiscito, a ysgrifennwyd gan Antonio Skármeta. Yr actor o Fecsico, Gael García Bernal, sy'n chwarae rhan René, dyn hysbysebu y mae galw mawr amdano, yn gweithio yn Chile ddiwedd yr 1980au. Mae'r ffilm yn cyfleu'r tactegau hysbysebu yn yr ymgyrchoedd gwleidyddol ar gyfer pleidlais 1988, pan fu i dinasyddiaeth Chile gael penderfynu os dylai'r unben Augusto Pinochet aros mewn grym am wyth mlynedd arall. Yng Ngwobrau’r 85fed Academi, enwebwyd y ffilm am Oscar y Ffilm Iaith Dramor Orau.[1]

Plot[golygu | golygu cod]

Yn dilyn pymtheng mlynedd o unbennaeth filwrol, ac yn wynebu pwysau rhyngwladol sylweddol, mae llywodraeth Chile yn gofyn i gyhoedd Chile bleidleisio ym mhleidlais genedlaethol 1988 ynghylch a ddylai'r Cadfridog Augusto Pinochet aros mewn grym am wyth mlynedd arall, neu a ddylid cael etholiad arlywyddol ddemocrataidd agored y flwyddyn ganlynol.

Mae'r ochr "Na" yn cysylltu â René Saavedra, crëwr hysbysebion llwyddiannus, i ymgynghori ar eu hysbysebu arfaethedig. Y tu ôl i gefn ei fós gwleidyddol geidwadol, mae Saavedra yn cytuno i gymryd rhan ac yn darganfod bod yr hysbysebu yn litani annymunol o gamdriniaeth y gyfundrefn a grëwyd gan sefydliad nad oes ganddo hyder yn ei ymdrechion ei hun. Wedi'i ddenu gan yr her farchnata a'i gasineb ei hun o ormes Pinochet, mae'n cynnig i'r is-bwyllgor hysbysebu eu bod yn cymryd dull hyrwyddo ysgafn, ysgafn, gan bwysleisio cysyniadau haniaethol fel "llawenydd" i herio pryderon y byddai pleidleisio mewn refferendwm o dan junta milwrol hynod greulon yn wleidyddol ddiystyr a pheryglus.

Er bod rhai aelodau yr ymgais "Na" yn gwrthod y thema farchnata anuniongred fel diswyddiad camdriniol erchyll y gyfundrefn, cymeradwyir y cynnig ar gyfer yr ymgyrch. Yn y pen draw, daw Saavedra, ei fab, a'i gymrodyr gael eu targedu a'u dychryn gan yr awdurdodau. Daw pennaeth Saavedra, Lucho, i ddarganfod am weithgareddau ei weithiwr, ond pan fydd Saavedra yn gwrthod cynnig dod yn bartner os bydd yn tynnu'n ôl, daw Lucho i fod yn bennaeth ar yr ymgyrch "Ie" fel mater o oroesi.

Cynhaliwyd yr ymgyrch hanesyddol mewn 27 noson o hysbysebion teledu, lle roedd gan y naill ochr 15 munud y noson i gyflwyno ei safbwynt. Yn ystod y mis hwnnw, profodd yr ymgyrch "Na", a grëwyd gan fwyafrif cymuned artistig Chile, yn effeithiol gyda chyfres o gyflwyniadau difyr a chraff a oedd ag apêl draws-ddemograffig anorchfygol. Mewn cyferbyniad, cafodd hysbysebu'r ymgyrch "Ie", gyda dim ond data economaidd cadarnhaol sych o'i blaid ac ychydig o bersonél creadigol ar alwad, ei ystyried hyd yn oed gan swyddogion y llywodraeth fel yn ddi-glem a llawdrwm.

Er bod y llywodraeth yn ceisio ymyrryd â'r ochr "Na" gyda bygythiad pellach a sensoriaeth amlwg, mae René a'i dîm yn defnyddio'r tactegau hynny o'u plaid yn eu marchnata, ac mae cydymdeimlad y cyhoedd yn symud atynt. Mae'r ymgyrch yn poethi'n y dyddiau olaf yr ymgyrchu gydag ymddangosiad enwogion rhyngwladol Hollywood, a ralïau cyngerdd stryd hynod boblogaidd yr ymgyrch "Na", tra bod yr ochr "Ie" yn cael ei leihau i barodi'r hysbysebion "Na" yn daer.

Ar ddiwrnod y refferendwm, mae'n ymddangos i ddechrau mai'r bleidlais "Ie" sydd ar y blaen, ond mae'r canlyniad terfynol yn troi allan i fod yn gadarn ar yr ochr "Na". Dim ond pan fydd y milwyr o amgylch pencadlys ymgyrch Na yn tynnu'n ôl y daw'r prawf terfynol, wrth i'r newyddion am uwch orchymyn milwrol Chile orfodi Pinochet i ildio. Ar ôl y llwyddiant, mae Saavedra a'i fós yn ailafael yn ei fusnes hysbysebu arferol gyda Chile newydd yn cael ei eni.

Daw'r ffilm i ben gyda lluniau hanesyddol o Pinochet yn trosglwyddo pŵer i'r arlywydd newydd ei ethol Patricio Aylwin.

Cast[golygu | golygu cod]

  • Gael García Bernal fel René Saavedra
  • Alfredo Castro fel Luis "Lucho" Guzmán
  • Luis Gnecco fel José Tomás Urrutia
  • Antonia Zegers fel Verónica Carvajal
  • Marcial Tagle fel Costa
  • Néstor Cantillana fel Fernando Arancibia
  • Jaime Vadell fel Sergio Fernández
  • Pascal Montero fel Simón Saavedra
  • Diego Muñoz fel Carlos
  • Paloma Moreno fel Francisca
  • Sergio Hernández
  • Alejandro Goic fel Ricardo
  • Richard Dreyfuss, Jane Fonda, Christopher Reeve, ac Augusto Pinochet fel eu hunain mewn lluniau archif
  • Patricio Aylwin, Patricio Bañados, Carlos Caszely a Florcita Motuda yn gweithredu fel nhw eu hunain a hefyd yn ymddangos mewn lluniau archifol

Rhyddhau[golygu | golygu cod]

Yng Ngŵyl Ffilm Telluride, dangoswyd y ffilm yn yr awyr agored ac yn anffodus fe fu iddi fwrw glaw.[2] Cafodd ei sgrinio hefyd yng Ngŵyl Ffilm Locarno yn y Swistir.[3] Dangoswyd No fel detholiad Sbotolau yng Ngŵyl Ffilm Sundance.[4] Mynychodd Gael García Bernal Ŵyl Ffilm Ryngwladol Toronto lle dangoswyd No.[5] Rhyddhawyd y ffilm yn y DU gan Network Releasing ar 8 Chwefror 2013.[6]

Derbyniad[golygu | golygu cod]

Canmoliaeth[golygu | golygu cod]

Mae gwefan agregu adolygu Rotten Tomatoes yn rhoi sgôr o 93% i'r ffilm yn seiliedig ar 117 adolygiad.[7]

Wrth ysgrifennu ym mis Mai 2012, galwodd beirniad Time Out Efrog Newydd, David Fear, No "y peth agosaf at gampwaith rydw i wedi'i weld hyd yma yn Cannes".Teimlai adolygydd Variety, Leslie Felperin fod gan y ffilm y "potensial i dorri allan o'r getoau arferol sy'n cadw sinema America Ladin i ffwrdd o diriogaethau nad ydynt yn Sbaenaidd … gyda llwyddiant rhyngwladol Mad Men, dylai ymgyrchwyr marchnata meddylio am fanteisio ar ddiddordeb y gwylwyr ym mhobman gyda phortreadau o'r diwydiant hysbysebu ei hun, gan graffu'n graff yma gyda llygad blasus, arddull Matthew Weiner am fanylion y cyfnod."[8]

Un o nodweddion unigryw'r ffilm oedd penderfyniad Larraín i ddefnyddio tâp magnetig U-matic Sony ¾ modfedd, a ddefnyddiwyd yn helaeth gan newyddion teledu yn yr 80au. Dadlai The Hollywood Reporter fod y penderfyniad hwn yn ôl pob tebyg wedi lleihau siawns y ffilm "yn fasnachol a chyda phleidleiswyr Oscar."[9] Dywedodd adolygydd Village Voice fod y ffilm "yn caniatáu i ddeunydd newydd Larrain rwyllo'n eithaf di-dor gyda lluniau o gyfnod 1988 o ymgyrchoedd heddlu a chasgliadau pro-ddemocratiaeth, cyflawniad mewn gwirdeb sinematig wedi'i leoli'n bryderus ar y pwynt hanner ffordd rhwng Medium Cool a Forrest Gump."[10]

Beirniadaeth[golygu | golygu cod]

Derbyniodd y ffilm adolygiadau cymysg yn Chile.[11] Cyhuddodd sawl sylwebydd, gan gynnwys Genaro Arriagada, a gyfarwyddodd yr ymgyrch "Na", fod y ffilm yn symleiddio hanes ac yn benodol o ganolbwyntio'n llwyr ar yr ymgyrch hysbysebu teledu, gan anwybyddu'r rôl hanfodol a chwaraeodd ymdrech cofrestru pleidleiswyr ar lawr gwlad wrth gael allan y bleidlais "Na." Amddiffynnodd Larraín y ffilm fel celf yn hytrach na rhaglen ddogfen, gan ddweud "nad yw ffilm yn dyst. Dyma'r union ffordd y gwnaethon ni edrych arno."[12]

Mewn beirniadaeth arall, gofynnodd athro gwyddoniaeth wleidyddol o Chile a ddylai rhywun ddathlu'r foment y trodd actifiaeth wleidyddol yn farchnata, yn hytrach na thrafodaeth ar egwyddorion.[13]

Gwobrau[golygu | golygu cod]

Pan gafodd ei sgrinio yng Ngŵyl Ffilm Cannes 2012,[14][15] enillodd No Wobr Sinema Gelf,[16] y brif wobr yn adran Pythefnos y Cyfarwyddwyr.[17] Ym mis Medi 2012, fe’i dewiswyd fel cais Chile am Oscar yn yr Iaith Dramor yng Ngwobrau’r 85fed Academi.[18] Ym mis Rhagfyr 2012 gwnaeth restr fer Ionawr ac fe’i henwebwyd ar 10 Ionawr 2013.[19][20] Yng Ngŵyl Ffilm Abu Dhabi 2012, enillodd Bernal y wobr am yr Actor Gorau.[21]

Gwobrau
Gŵyl Wobr / Ffilm Categori Derbynwyr Canlyniad
Gwobrau'r Academi Ffilm Iaith Dramor Orau Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm Cannes Gwobr Sinema Celf Pablo Larraín Buddugol
Gwobrau Sinema dros Heddwch Gwobr Sinema am Heddwch am Gyfiawnder Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm Havana Ffilm Orau Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm BFI Llundain Ffilm Orau Enwebwyd
Bwrdd Adolygu Cenedlaethol Y Pum Ffilm Ieithoedd Tramor Uchaf Buddugol
Ffilmiau o'r De Nodwedd Orau Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm Abu Dhabi Yr Actor Gorau Gael García-Bernal Buddugol
Gŵyl Ffilm Ryngwladol São Paulo Ffilm Iaith Dramor Orau Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm Ryngwladol Thessaloniki Gorwelion Agored Pablo Larraín Buddugol
Gŵyl Ffilm Ryngwladol Tokyo Grand Prix Tokyo Pablo Larraín Enwebwyd
Gwobr Altazor Cyfarwyddwr Ffuglen Orau Pablo Larraín Buddugol
Yr Actor Gorau Jaime Vadell Buddugol
Sgrinlun Gorau Pedro Peirano Enwebwyd
Gwobrau Cymdeithas Beirniaid Ffilm St Louis Gateway Ffilm Iaith Dramor Orau Enwebwyd

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

  • Rhestr o gyflwyniadau i 85fed Gwobrau'r Academi am y Ffilm Ieithoedd Tramor Orau
  • Rhestr o gyflwyniadau Chile ar gyfer Gwobr yr Academi am y Ffilm Ieithoedd Tramor Orau
  • Sinema Chile

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Oscars: Hollywood announces 85th Academy Award nominations". BBC News. 10 Ionawr 2013. Cyrchwyd 10 Ionawr 2013.
  2. Feinberg, Scott (2 Medi 2012). "Telluride 2012: Gael Garcia Bernal Reminds Chileans to Just Say 'No' in Cannes Carryover". The Hollywood Reporter. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  3. "Locarno Film Festival focuses on Chile in 2013". This is Chile. 18 Hydref 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-01-04. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  4. "Crystal Fairy and Il Futuro fly flag for Chile at Sundance". This is Chile. 4 Rhagfyr 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-02-28. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  5. "Chilean filmmakers gain warm reception at Toronto Film Festival". This is Chile. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.[dolen marw]
  6. "Launching Films". Film Distributors Association. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-08-06. Cyrchwyd 25 Ebrill 2013.
  7. "No (2013)". Rotten Tomatoes. Flixster.
  8. Felperin, Leslie (18 Mai 2012). "Review: 'No'". Variety. Cyrchwyd 9 Gorffennaf 2012.
  9. Appelo, Tim (9 Hydref 2012). "OCT 9 2 MOS Latin America's Frontrunner in Foreign Oscar Race is 'No,' With Gael Garcia Bernal". The Hollywood Reporter. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  10. Pinkerton, Nick (13 Hydref 2012). "NYFF: Pablo Larrain's No and the Marketing of Freedom". The Village Voice. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-05-18. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  11. Rohter, Larry (8 Chwefror 2013). "Oscar-Nominated 'No' Stirring Debate in Chile". The New York Times.
  12. Rohter, Larry (8 Chwefror 2013). "Oscar nominated 'No' stirring debate in Chile". the New York Times. Cyrchwyd 16 Mawrth 2013.
  13. Fuentes, Claudio (17 Awst 2012). "NO: tres ideas para destruir la alegría". El Dinamo. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-02-26. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  14. Leffler, Rebecca (24 Ebrill 2012). "Cannes 2012: Michel Gondry's 'The We & The I' to Open Director's Fortnight". The Hollywood Reporter. Cyrchwyd 25 Ebrill 2012.
  15. "2012 Selection". quinzaine-realisateurs.com. Directors' Fortnight. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 Ebrill 2012. Cyrchwyd 25 Ebrill 2012.
  16. Ford, Rebecca (25 Mai 2012). "Cannes 2012: 'No' Takes Top Prize at Directors' Fortnight". The Hollywood Reporter. Cyrchwyd 25 Mai 2012.
  17. "CICAE". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-09-18. Cyrchwyd 5 Rhagfyr 2012.
  18. Mango, Agustin (24 Medi 2012). "Chile Sends 'No' to Foreign Oscar Race". The Hollywood Reporter. Cyrchwyd 24 Medi 2012.
  19. "9 Foreign Language Films Vie For Oscar". Oscars. Cyrchwyd 21 Rhagfyr 2012.
  20. "Chilean movie 'No' nominated in Oscars". Cyrchwyd 11 Ionawr 2013.
  21. "2012 Awards". Abu Dhabi Film Festival. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-08-14. Cyrchwyd 28 Hydref 2012.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]