Diserth

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Niserth)
Diserth, Sir Ddinbych
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Poblogaeth2,269 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir Ddinbych Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd372.3 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.3°N 3.4°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000153 Edit this on Wikidata
Cod OSSJ056789 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auGareth Davies (Ceidwadwyr)
AS/auJames Davies (Ceidwadwyr)
Map
Am y pentrefan yn ne Powys gweler Diserth, Powys.'

Pentref canolig ei faint a chymuned yn Sir Ddinbych, Cymru, yw Diserth ("Cymorth – Sain" Diserth )[1][2] neu Dyserth.[3][4] Mae'n gorwedd ychydig o filltiroedd i'r de o Brestatyn ac i'r dwyrain o dref Rhuddlan. Poblogaeth 2566 (Cyfrifiad 2001).

Ffotograff a gymerwyd rhwng 1890 a 1900

Yn yr Oesoedd Canol, Diserth oedd canolfan cwmwd Prestatyn, yng nghantref Tegeingl. Yma, ar gyrion y pentref presennol, roedd plasdy Botryddan, canolfan y Conwyaid, un o deuluoedd uchelwrol grymusaf y Gogledd. Yn ôl yr hynafiaethydd Edward Lhuyd, claddwyd y bardd ac ysgolhaig Dafydd Ddu o Hiraddug (bu farw tua 1370) yn eglwys Diserth.

Ger y pentref ceir olion hen chwareli a rhaeadrau, ac mae bryn deniadol Moel Hiraddug yn y cyffiniau. Gorwedd ar yr A5151 ac mae rhan o Lwybr y Gogledd yn rhedeg heibio i'r pentref.

Lôn yn Niserth

Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[5][6][7]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Diserth (pob oed) (2,269)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Diserth) (444)
  
20.2%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Diserth) (1369)
  
60.3%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Diserth) (344)
  
35.2%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Gwyddoniadur Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru, 2008), tud. 295
  2. Dictionary of Place-names in Wales (Gwasg Gomer, 2007), tud. 125
  3. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
  4. British Place Names; adalwyd 15 Ionawr 2022
  5. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  6. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  7. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.