Mwnci

Oddi ar Wicipedia
Mwncïod
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Animalia
Ffylwm: Chordata
Dosbarth: Mammalia
Urdd: Primates
Is-urdd: Haplorrhini
Inffra-urdd: Simiiformes (rhan)
Teuluoedd

Mwncïod y Byd Newydd

Mwncïod yr Hen Fyd

Anifail sy'n perthyn i un o ddau ddosbarth, Mwncïod y Byd Newydd neu Mwncïod yr Hen Fyd yw mwnci. Ceir 264 o rywogaethau gwahanol.

Nid yw'r ddau fath o fwnci yn perthyn yn arbennig o agos i'w gilydd. Mae Mwncïod y Byd Newydd yn perthyn i ddosbarth y Platyrrhini, tra mae Mwncïod yr Hen Fyd yn perthyn i'r uwch-deulu Cercopithecoidea, sy'n rhan o'r Catarrhini. Mae Mwncïod yr Hen Fyd yn perthyn yn agosach i'r Epaod nag i Fwncïod y Byd Newydd.

Mwncïod y Byd Newydd[golygu | golygu cod]

Mae 'Mwncïod y Byd Newydd' yn bum teulu o America ganolog a de: Callitrichidae, Cebidae, Aotidae, Pitheciidae, ac Atelidae. Ynghyd, y bum deulu ydy'r Superteulu Ceboidea. Mae Ceboidea yn yr unig superteulu yn y parforder Platyrrhini.[1] Mae 'Platyrrhini' yn golygu 'trwyn gwastad', ac y trwynau gyda nhw yn fwy gwastad na primatiad arall.[1][2]

Mae Mwncïod y Byd Newydd yn mwncïod bach a canolig; y Pygmy Marmoset (Y mwnci lleiaf y byd) ydy 14 –16 cm (5.5 - 6.5 modfedd), ac y pwysau gyda fe yn 120 -190 g.

Mwncïod yr Hen Fyd[golygu | golygu cod]

Mae 'Mwncïod yr Hen Fyd' yn deulu fe'i gelwir 'Cercopithecidae' yn wyddonol.[3] Maen nhw'n cynnwys babŵnau a macacau. Mae mwncïod byw yn Asia ac Affrica, a maen nhw'n byw yn cynefinoedd fel fforest law, savannah, tir llwyni a mynyddoed.

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "ChimpanZoo Web Site: Ceboidea Superfamily". web.archive.org. 2008-05-15. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-05-15. Cyrchwyd 2019-03-24.
  2. Sellers, Bill (20/10/2000). "Primateevolution.pdf" (PDF). University of Edinburgh. Cyrchwyd 24/03/2019. Check date values in: |access-date=, |date= (help)
  3. "Mammal Species of the World - Browse". www.departments.bucknell.edu. Cyrchwyd 2019-03-24.
Chwiliwch am mwnci
yn Wiciadur.
Eginyn erthygl sydd uchod am famal. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.