Juliane Koepcke

Oddi ar Wicipedia
Juliane Koepcke
GanwydJuliane Margaret Beate Koepcke Edit this on Wikidata
10 Hydref 1954 Edit this on Wikidata
Lima Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Periw Periw
Baner Yr Almaen Yr Almaen
Alma mater
Galwedigaethswolegydd, llyfrgellydd, ysgrifennwr, biolegydd, mammalogist Edit this on Wikidata
Cyflogwr
  • Casgliad y Wladwriaeth Bavaria o Sŵoleg Edit this on Wikidata
TadHans-Wilhelm Koepcke Edit this on Wikidata
MamMaria Koepcke Edit this on Wikidata
PriodErich Diller Edit this on Wikidata
Gwobr/auCroes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen Edit this on Wikidata

Awdures Almaenig o Beriw yw Juliane Koepcke (ganwyd 10 Hydref 1954) sydd hefyd ynsöolegydd, llyfrgellydd, a biolegydd. Koepcke oedd yr unig un a oroesodd ddamwain awyren 508 yr LANSA, ac yna goroesodd un ar ddeg diwrnod yn ar ei phen ei hun yng nghoedwig law'r Amazon.[1][2][3][4]

Magwraeth[golygu | golygu cod]

Fe'i ganed yn Lima i rieni Almaeneg a oedd yn gweithio yn Amgueddfa Hanes Natur, Lima. Hi oedd unig blentyn y biolegydd Hans-Wilhelm Koepcke a'r ornitholegydd Maria Koepcke.

Pan oedd Koepcke yn 14 oed, penderfynodd ei rhieni adael Lima a sefydlu gorsaf ymchwil Panguana, yng nghoedwig yr Amazon. Daeth yn "blentyn jyngl" a dysgodd dechnegau goroesi. Roedd yr awdurdodau addysg lleol yn anghytuno a gorfodwyd Koepcke i ddychwelyd i Ysgol Almaenig Lima Alexander von Humboldt i sefyll ei harholiadau. Pasiodd yr arholiadau a graddiodd ar 23 Rhagfyr 1971.[5]

Wedi gadael yr ysgol mynychodd Brifysgol Ludwig Maximilian, Munich a Phrifysgol Kiel. [6][7]

Y ddamwain awyren[golygu | golygu cod]

Digwyddodd y ddamwain noswyl Nadolig 1971, pan ddisgynnodd LANSA Flight 508 o'r awyr. Bu farw ei mam a oedd yn eistedd wrth ei hochr. Penderfynodd Juliane Koepcke ddilyn llif yr afon, a cherddodd gyda'r dŵr hyd at ei chanol, fel roedd ei thad wedi ei chynghori sawl tro, cyn hynny.[8] Ei hunig fwyd oedd pecyn o fferins.

Wedi naw diwrnod, cysgodd mewn lloches, ac yn y bore darganfu grŵp bychan o bysgotwyr lleol hi a'i dwyn i'w pentref.[9] Y diwrnod wedyn gwirfoddolodd peilot lleol ei hedfan i ysbyty yn Pucallpa. Y diwrnod ar ôl cyrraedd yr ysbyty, gwelodd Koepcke ei thad eto: goresgyn emosiynau, roedd eu haduniad yn "foment heb eiriau".[10]

Ar ôl iddi wella o'i hanafiadau, helpodd Koepcke i bartïon chwilio a daethant o hyd i safle'r ddamwain a chyrff y teithwyr ar 12 Ionawr, gan gynnwys ei mam, Maria Koepcke.

“ I had nightmares for a long time, for years, and of course the grief about my mother's death and that of the other people came back again and again. The thought Why was I the only survivor? haunts me. It always will. ”

—Juliane Koepcke, 2010

Ffilmiau[golygu | golygu cod]

Trwowyd profiad Koepcke yn ffilm ffuglen nodwedd ac un ddogfen ddogfen. Y cyntaf oedd y ffilm rad, wedi'i ffuglennu'n fawr I miracoli accadono ancora (1974) gan y gwneuthurwr ffilmiau Eidalaidd Giuseppe Maria Scotese; fe'i rhyddhawyd yn Saesneg fel Miracles Still Happen (1975) ac weithiau fe'i gelwir yn Stori Juliane Koepcke.[11]

Lansiwyd yr ail ffilm ddau-ddeg-pum mlynedd yn ddiweddarach, pan ail-edrychodd y cyfarwyddwr Werner Herzog ar y stori yn ei ffilm Julianes Sturz in den Dschungel (Is-deitlau Saesneg: Wings of Hope) (1998)[12] Dychwelodd Koepcke gydag ef ar ymweliad â safle'r ddamwain, taith a ddisgrifiodd fel "math o therapi" iddi hi.[13]

Anrhydeddau[golygu | golygu cod]

  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Croes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen (2021)[14] .


Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb166101773. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  2. ↑ Rhyw: Ffeil Awdurdodi Rhyngwladol. dyddiad cyrchiad: 4 Tachwedd 2018. Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 24 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb166101773. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  3. ↑ Dyddiad geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 24 Ebrill 2014
  4. ↑ Man geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 11 Rhagfyr 2014
  5. ↑ Williams, Sally (22 Mawrth 2012). "Sole survivor: the woman who fell to earth". The Telegraph.
  6. ↑ Man gwaith: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 1 Ebrill 2015
  7. ↑ Anrhydeddau: https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Berichte/DE/Frank-Walter-Steinmeier/2021/06/210607-OV-Umwelt-Klima.html.
  8. ↑ "Juliane Koepcke: How I survived a plane crash". BBC News. 24 Mawrth 2012. Cyrchwyd 24 Mawrth 2012.
  9. ↑ Banister interview, 20:20.
  10. ↑ Cyfweliad gyda Banister, 21:00.
  11. ↑ "IMDb: The Story of Juliane Koepcke (1975)". Internet Movie Database. 2011. Cyrchwyd 29 Gorffennaf 2011.
  12. ↑ Herzog, Werner (2001). Herzog on Herzog. Faber and Faber. ISBN 0-571-20708-1.
  13. ↑ Cyfweliad Banister, 24:20.
  14. ↑ https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Berichte/DE/Frank-Walter-Steinmeier/2021/06/210607-OV-Umwelt-Klima.html.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliane_Koepcke&oldid=12422448"