Neidio i'r cynnwys

Joseph R. Tanner

Oddi ar Wicipedia
Joseph R. Tanner
Ganwyd21 Ionawr 1950 Edit this on Wikidata
Danville Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Baner UDA UDA
Alma mater
  • Prifysgol Illinois yn Urbana–Champaign
  • Danville High School Edit this on Wikidata
Galwedigaethgofodwr, athro cadeiriol, hedfanwr Edit this on Wikidata
Cyflogwr
  • Prifysgol Colorado
  • NASA Edit this on Wikidata
Gwobr/auEagle Scout Edit this on Wikidata

Cyn-ofodwr o'r Unol Daleithiau o dras Gymreig yw Joseph Richard Tanner (ganwyd 21 Ionawr 1950). Roedd e'n gweithio fel athro ym Mhrifysgol Colorado Boulder tan 2016,[1][2] yn beiriannydd mecanyddol, yn gyn swyddog llynges, yn awyrenwr, ac yn ofodwr gyda NASA.[3] Ganed ef yn Danville, Illinois; roedd ei fam yn hanu o ardal Tregaron. Arbenigodd mewn hedfan, gyda'r llu awyr, ac yna gyda NASA yn gyrru jets, cyn cael ei ddewis i Gorfflu Gofodwyr NASA yn 1992.

Cefndir

[golygu | golygu cod]

Ganed Tanner ar 21 Ionawr 1950, yn Danville, Illinois. Daw mam Tanner o Landdewi Brefi, Cymru.[4] Mae'n gefnder i gyn Fardd Cenedlaethol Cymru Gwyneth Lewis.[5]

Mae'n briod a chanddo ddau fab: William a Matthew. Mae Tanner yn Sgowt Eryr o Troop #19 (Danville, IL) gyda Sgowtiaid America.[6] Ar ôl mynychu Ysgol Uwchradd Danville yn 1968, graddiodd gyda gradd Baglor mewn Gwyddoniaeth mewn peirianneg fecanyddol o Brifysgol Illinois yn Urbana-Champaign ym 1973. Mae ei ddiddordebau'n cynnwys: nofio, gwersylla, mynydda a threulio amser gyda'i deulu.

Gwasanaeth yn y llynges

[golygu | golygu cod]

Wedi iddo raddio o Brifysgol Illinois yn 1973 fel peiriannydd, ymunodd Tanner â Llynges yr Unol Daleithiau. Derbyniodd ei adenydd Naval Aviator yn 1975, cyn gwasanaethu fel peilot A-7E gyda Light Attack Squadron 94 (VFA-94) ar fwrdd yr USS Coral Sea. Gorffennodd ei wasanaeth fel uwch-hyfforddwr peilotiaid jets gyda Training Squadron 4 yn Pensacola, Florida.[7]

Mae wedi cronni bron i 9,000 o oriau mewn awyrennau milwrol a NASA, a dros 1,000 o oriau yn y gofod, gan gynnwys bron i 50 awr ar deithiau gofod.

Gyrfa NASA

[golygu | golygu cod]

Hedfanodd Tanner ar fwrdd y Wennol Ofod Atlantis ar y STS-66, rhwng 3 – 14 Tachwedd 1994, gan gwblhau prosiect Labordy Atmospheric ar gyfer Cymwysiadau a Gwyddoniaeth-3 (ATLAS-3). ATLAS-3 oedd y trydydd mewn cyfres o deithiau hedfan i astudio cyfansoddiad atmosffer y Ddaear ac effeithiau solar ar sawl pwynt yn ystod cylchred 11 mlynedd yr Haul. Roedd y prosiect hwn hefyd yn cludo lloeren CRISTA-SPAS a ddefnyddiwyd i astudio cyfansoddiad cemegol yr atmosffer canol. Logiodd Tanner 262 awr a 34 munud yn y gofod a 175 orbit o'r Ddaear .

Tanner yn ystod ei STS-82 EVA

Perfformiodd Tanner ddwy daith ofod fel aelod o griw STS-82 i wasanaethu Telesgop Gofod Hubble (HST) yn Chwefror, 1997. Lansiodd criw o saith STS-82 ar fwrdd Space Shuttle Discovery ar 11 Chwefror a dychwelyd i lanio yng Nghanolfan Ofod Kennedy ar 21 Chwefror. Yn ystod yr ehediad cwblhaodd y criw bum taith-gerdded yn y gofod i wella'r telesgop ac ailosod offer cynnal, gan adfer HST i gyflwr bron yn berffaith. Roedd dwy daith-gerdded gofod Tanner yn gyfanswm o 14 awr ac 01 munud. Cylch-drodd o amgylch y Ddaear 150 o weithiau gan gwmpasu 4.1 miliwn o filltiroedd (6,600,000 km) mewn 9 diwrnod, 23 awr, 37 munud.

Trydedd ehediad Tanner oedd STS-97 ar fwrdd y Wennol Ofod Endeavour (Tachwedd 30 i Ragfyr 11, 2000), y bumed daith Wennol i'r Orsaf Ofod Ryngwladol. Wrth ddocio i'r orsaf, gosododd y criw y set gyntaf o araeau solar yr Unol Daleithiau, yn ogystal â danfon cyflenwadau ac offer i griw preswyl cyntaf yr orsaf. Perfformiodd Tanner dair taith-gerdded yn y gofod, a chyfanswm o 19 awr 20 munud. Hyd y daith oedd 10 diwrnod, 19 awr, 57 munud, ac roedd yn cwmpasu 4.47 miliwn o filltiroedd (7,190,000 km).

Tanner yn ystod taith ofod STS-115 EVA

Lansiwyd pedwaredd daith ofod Tanner, STS-115 ar fwrdd y Wennol Ofod Atlantis ar 9 Medi, 2006. Ar Fedi 13, cymerodd ran y tu allan i'r roced am 5 awr 26 munud yn cysylltu'r truss P3/4 â'r ISS. Dychwelodd STS-115 i'r Ddaear ar 21 Medi 2006. Rhestrwyd llun a dynnodd yn ystod ei daith ofod yn ddiweddarach ar oriel luniau Popular Science, fel yr hunlun gorau yn y gofod.[8]

Gyrfa ôl-NASA

[golygu | golygu cod]

Ymunodd Tanner ag Adran Gwyddoniaeth Peirianneg Awyrofod Prifysgol Colorado Boulder fel uwch-hyfforddwr ym Medi 2008. Mae'n cynorthwyo gyda chwrs prosiect uwch a chwrs prosiect meistr.[9] Mae hefyd yn ymgynghorydd systemau awyrofod hunangyflogedig.

Gwobrau ac anrhydeddau

[golygu | golygu cod]
  • Medal Gwasanaeth Eithriadol NASA
  • Medalau Hedfan Ofod NASA (pedair)
  • NASA Stuart M. Gwobr Cyflawniad Hedfan Presennol
  • Gwobr Cyflawniad Uwch JSC
  • Cyn-fyfyriwr Eithriadol yr Adran Peirianneg Fecanyddol a Diwydiannol, Prifysgol Illinois
  • Graddedig o fri o Navy Flight Training
  • Capten y Tîm Nofio a Gwobr "100 Hŷn Gorau" ym Mhrifysgol Illinois
  • Sgowtiaid Eryr - Milwr #19, Cyngor Prairielands, Sgowtiaid America, Danville, IL.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. "Bioastronautics Faculty". University of Colorado Boulder. Cyrchwyd 22 Rhagfyr 2024.
  2. "Former NASA Astronaut Joe Tanner to Teach Aerospace Engineering at CU" (Press release). University of Colorado Boulder. 2008-09-17. http://www.colorado.edu/news/r/60338992ab778337d430b01a1290d019.html. Adalwyd 2008-10-04.
  3. "Astronaut Joe Tanner Leaves NASA" (Press release). NASA. 2008-09-05. Archifwyd o y gwreiddiol ar 2012-10-23. https://web.archive.org/web/20121023134203/http://www.nasa.gov/centers/johnson/news/releases/2008/J08-011.html. Adalwyd 2008-10-04.
  4. "Astronaut hangs up his space suit". BBC News. 2 October 2006. Cyrchwyd 2021-11-29.
  5. "Countdown for astronaut's mission". BBC News. 23 August 2006. Cyrchwyd 2021-11-30.
  6. "Scouting and Space Exploration". Fact sheet. Boy Scouts of America. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2015-08-05.
  7. "Biographical data – Joseph R. "Joe" Tanner". jsc.nasa.gov. NASA – Lyndon B. Johnson Space Center. September 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-11-12.
  8. Howell, Elizabeth (3 October 2013). "Best Ever Astronaut Selfies". Popular Science. initially in Universe Today. Cyrchwyd 2021-11-29.
  9. "Former NASA Astronaut Joe Tanner to Teach Aerospace Engineering at CU" (Press release). University of Colorado Boulder. 2008-09-17. http://www.colorado.edu/news/r/60338992ab778337d430b01a1290d019.html. Adalwyd 2008-10-04.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]