Jorge Edwards

Jorge Edwards
Ganwyd	Jorge Edwards Valdés  29 Mehefin 1931  Santiago de Chile
Bu farw	17 Mawrth 2023  Madrid
Dinasyddiaeth	Tsile, Sbaen
Alma mater	Prifysgol Tsili Prifysgol Princeton Colegio San Ignacio
Galwedigaeth	newyddiadurwr, diplomydd, beirniad llenyddol, ysgrifennwr
Swydd	ambassador of Chile to France
Arddull	nofel, stori fer, traethawd, cronicl, cofiant
Plaid Wleidyddol	Evolución política
Tad	Sergio Edwards Irarrázabal
Mam	Carmen Valdés Lira
Priod	Pilar de Castro Vergara
Gwobr/au	Gwobr Miguel de Cervantes, Gwobr Genedlaethol am Lenyddiaeth, Uwch-Groes Urdd Sifil Alfonso X, Officier des Arts et des Lettres‎, Cymdeithas Goffa John Simon Guggenheim

Nofelydd a beirniad llenyddol Sbaeneg a diplomydd Tsileaidd oedd Jorge Edwards (29 Mehefin 1931 – 17 Mawrth 2023) sy'n nodedig am ei hunangofiant o'i gyfnod yn llysgennad Tsile i Giwba, Persona non grata (1973).

Ganwyd yn Santiago de Chile i deulu o dras Gymreig. Derbyniodd radd yn y gyfraith o Brifysgol Tsile yn 1958 ac ymunodd â'r gwasanaeth diplomyddol. Fe'i anfonwyd gan y llywodraeth i astudio gwyddor gwleidyddiaeth ym Mhrifysgol Princeton yn 1959. Yn ystod ei yrfa lenyddol gynnar cyhoeddodd sawl casgliad o ffuglen fer, gan gynnwys El patio (1952), Gente de la ciudad (1961), Las máscaras (1967), a Temas y variaciones (1969), sy'n ymwneud â chymeriadau dosbarth-canol sy'n gweithio yn y fiwrocratiaeth. Mae ei nofelau hefyd yn ymdrin â bywyd y dosbarth canol a themâu gwleidyddol, yn eu plith El peso de la noche (1965), Los convidados de piedra (1978), El museo de cera (1981), La mujer imaginaria (1985), El anfitrión (1987), ac El origen del mundo (1996).

Yn ei lyfr Persona non grata, sy'n ymwneud â'i brofiadau yn llysgennad i Giwba yn nechrau'r 1970au, mynegodd Edwards feirniadaeth o lywodraeth sosialaidd Fidel Castro. Derbyniodd ymateb cymysg gan lenorion eraill ar draws America Ladin, nifer ohonynt yn aelodau'r adain chwith.

Derbyniodd Wobr Cervantes yn 1999. Mae ei gweithiau diweddarach yn cynnwys El inútil de la familia (2004), sy'n seiliedig ar hanes ei ewythr, a La casa de Dostoievsky (2008), stori am fardd yr avant-garde sy'n teithio i Giwba yn y 1960au. Ysgrifennodd Edwards hefyd y gyfrol Adiós, poeta (1990), astudiaeth o Pablo Neruda.