John Beag Ó Flatharta

John Beag Ó Flatharta yw canwr gwlad Gwyddeleg a darlledydd o Leitir Mealláin (Lettermullen) yn Conamara, Gorllewin Iwerddon. Dechreuodd canu hwyr yn y 1970au. Ers 1980 gyda'i fand, Na hAncairí (Yr Angorau) datblygodd gymysgedd o ganu gwlad a sean-nós, hynny yw math o ganu gwerin traddodiadol heb offerynnau.

Mae ei ganeuon yn dilyn themâu o alltudiaeth, ymddieithriad a chariad, a chaneuon am y môr, themâu sy'n elfennol i bob cymuned yng Nghonamara. Chwaraeodd John Chóil Bhreathnaigh acordion ar ei record hir gyntaf ‘Faoi Lán tSeoil’, ond defnyddiodd John Beag gymysgedd o gantorion eraill ar weddill ei recordiau.

Ar ôl priodi Ann Hargraves, symudodd y ddau i fyw yn yr Unol Daleithiau, ond bu farw hi yn ifanc, gan adael ef â mab ifanc, Liam. Dychwelodd John Beag a Liam yn ôl i Iwerddon yn 2007. Recordiau eraill ddilynodd, tra oedd John Beag yn gweithio i RTÉ Raidió na Gaeltachta.

Ei ganeuon mwyaf poblogaidd yw ‘Amhran Chuigeil’ (Cân cogail, sy'n sôn am rasio cychod Galway hookers ar y record Faoi lán tSeoil), ‘The Nazarene Song’ ysgrifennwyd gan Eddie O Conghaile am dywydd drwg ar y môr, a ‘Amhrán Mhaínis’ (Cân Mweenish, galarnad traddodiadol).

Rhestr o recordiau

Blwyddyn	Enw	Label	Ffurf	Iaith
? (ailgyhoeddwyd yn 2018)	Faoi lán tSeoil	Trad Ireland	CD, caset	Gwyddeleg, Saesneg
1990	Fiche Amhrán 1980-1990	Cló Iar-Chonnacht	Caset	Gwyddeleg, Saesneg
1990	Ar Bord Leis na hAncairí	Cló Iar-Chonnacht	Caset	Gwyddeleg, Saesneg
1992	An Lochán	Cló Iar-Chonnacht	Caset	Gwyddeleg, Saesneg
1993	Tá an Workhouse lán	Cló Iar-Chonnacht	CD, caset, lawrlwyth digidol	Gwyddeleg, Saesneg
1994	The Winds of Freedom	Cló Iar-Chonnacht	Lawrlwyth digidol, CD	Gwyddeleg, Saesneg
2010	Coinnigh léi a sheáin	John Beag Ó Flatharta	CD	Gwyddeleg, Saesneg
2012	Amigo mo mhéit	John Beag Ó Flatharta	Lawrlwyth digidol	Gwyddeleg, Saesneg
2017	The Banks of Casheen Bay	John Beag Ó Flatharta	CD	Gwyddeleg, Saesneg
2020	Roots n’ Raithneach	John Beag Ó Flatharta	CD	Gwyddeleg, Saesneg