Johannes Hevelius

Johannes Hevelius
Ganwyd	Jan Heweliusz  28 Ionawr 1611  Gdańsk
Bu farw	28 Ionawr 1687  Gdańsk
Dinasyddiaeth	Y Gymanwlad Bwylaidd–Lithwanaidd
Alma mater	Prifysgol Leiden Academic Gymnasium Danzig Academic Gymnasium Danzig
Galwedigaeth	seryddwr, entrepreneur, mapiwr, bragwr
Swydd	henadur
Adnabyddus am	Prodromus Cometicus, Cometographia, Selenographia, sive Lunae descriptio, Uranographia, Prodromus Astronomiae
Priod	Elisabeth Hevelius
Gwobr/au	Cymrawd y Gymdeithas Frenhinol

Seryddwr o Gdańsk (Danzig yn y Gymanwlad Bwylaidd–Lithwanaidd bryd hynny) oedd Johannes Hevelius (28 Ionawr 1611 – 28 Ionawr 1687). Gwnaeth lawer o arsylwadau pwysig, yn enwedig ynghylch y lleuad. Disgrifiodd ddeg cytser newydd, saith ohonynt yn dal i gael eu defnyddio gan seryddwyr.

Ar hyd ei oes, cymerodd Hevelius ran flaenllaw mewn gweinyddiaeth ddinesig, gan ddod yn gynghorydd tref yn 1651; ond o 1639 ymlaen, seryddiaeth oedd ei brif ddiddordeb. Yn 1641 adeiladodd arsyllfa fawr ar doeau ei dri thŷ cysylltiedig, gan roi offer gwych iddi, gan gynnwys telesgop 148 troedfed (45 m) o hyd. Dinistriwyd ei arsyllfa, ei offerynnau a'i lyfrau gan dân yn 1679.

Cyhoeddiadau

• Selenographia, sive Lunae descriptio (1647)
• De nativa Saturni facie ejusque varis Phasibus (1656)
• Historiola Mirae (1662)
• Mercurius in Sole visus Gedani (1662)
• Prodromus cometicus (1665)
• Cometographia (1668)
• Machina coelestis (1673, 1679)
• Annus climactericus (1685)
• Prodromus Astronomiae, gwaith anorffenedig a gyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth gan ei wraig Elisabeth mewn tri llyfr:
  • Prodromus
  • Catalogus Stellarum Fixarum (1687)
  • Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (1687)

Oriel

• 
  Telesgop mawr Hevelius (1673)
• 
  Hevelius a'i wraig Elisabeth yn gwneud arsylwadau â secstant mawr