Gwyntyll ddrewllyd
| Gwyntyll ddrewllyd Thelephora palmata
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Thelephorales |
| Teulu: | Thelephoraceae |
| Genws: | Thelephora[*] |
| Rhywogaeth: | Thelephora palmata |
| Enw deuenwol | |
| Thelephora palmata (Scop.) Fr. | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Thelephoraceae yw'r Gwyntyll ddrewllyd (Lladin: Thelephora palmata; Saesneg: Stinking Earthfan).[1] Y Gwyntylloedd yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae 'Gwyntyll' yma'n cyfeirio at siap y ffwng. Mae'r teulu Thelephoraceae yn gorwedd o fewn urdd y Thelephorales.
Ceir cryn dystiolaeth, dros y blynyddoedd, na ellir bwyta'r ffyngau hyn.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Awstralia, Asia, Gogledd America a De America.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Thelephoraceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Gwyntyll ddrewllyd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Thelephora acerina | Thelephora acerina | |
| Thelephora albomarginata | Thelephora albomarginata | |
| Thelephora amaena | Thelephora amaena | |
| Thelephora americana | Thelephora americana | |
| Thelephora amorpha | Thelephora amorpha | |
| Thelephora anthochroa | Thelephora anthochroa | |
| Thelephora friulana | Thelephora friulana | |
| Thelephora papyracea | Thelephora papyracea | |
| Thelephora pavonia | Thelephora pavonia | |
| Thelephora repanda | Thelephora repanda |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Gwyntyll ddrewllyd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.