Gwenith Gwyn
 | |
| Dyddiad cynharaf | 1979 |
|---|---|
| Awdur | Rhisiart Arwel a Rhydwen Williams a Siôn Eirian |
| Gwlad |  Cymru |
| Dyddiad cyhoeddi | heb ei chyhoeddi |
| Cysylltir gyda | Cwmni Theatr Cymru |
| Cyfansoddwr | Rhisiart Arwel |
| Dynodwyr | |
Drama gerdd o waith Rhisiart Arwel, Rhydwen Williams a Siôn Eirian ac a lwyfannwyd gan Gwmni Theatr Cymru ym 1980, oedd Gwenith Gwyn. Cyflwynwyd y ddrama gerdd yn Gymraeg a Saesneg. Cyflwynwyd y gwaith yn Theatr Gwynedd, Bangor ac yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dyffryn Lliw 1980.[1]
Cymeriadau
[golygu | golygu cod]- Mair y forwyn
- Ifan y Gwas
- Ann Thomas
- Catherine Thomas - Mam Ann
- Wil Hopcyn
- Anna y forwyn
- Rhys Price
- Jac
- Marged
- a nifer o drigolion ifanc Llangynwyd.
Disgrifiad byr
[golygu | golygu cod]Drama gerdd yn seiliedig ar hanes Y Ferch O Gefn Ydfa. Gosodir y ddrama ym mhlasdy Cefn Ydfa ac yn nhafarn y Royal Oak yn Llangynwyd. Digwydd y ddrama rhwng Mai 1724 a Mai 1725.
Cefndir
[golygu | golygu cod]"Roedd y cynhyrchiad yn rhan o 'Dymor yr Haf' yn Theatr Gwynedd", yn ôl Marion Fenner yn ei hunangofiant Ŵ, Metron; "oedd yn golygu ein bod ni'n perfformio'r gwaith yn Gymraeg ac yn Saesneg, oedd yn gallu bod yn bur ddryslyd, a fwy nag unwaith, fe deimlais i dipyn o banig wrth gerdded ar y llwyfan heb fod yn hollol siwr pa iaith o'n i fod i'w siarad."[2]
Cynyrchiadau nodedig
[golygu | golygu cod]Llwyfannwyd y gwaith am y tro cyntaf gan Gwmni Theatr Cymru yn Theatr Gwynedd ac yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dyffryn Lliw 1980.[1]Cyfarwyddwr Gruffudd Jones; cynllunydd Martin Morley; coreograffi Geoff Powell; cast:
- Mair y forwyn - Marion Fenner
- Ifan y Gwas - Ifan Huw Dafydd
- Ann Thomas - Gillian Elisa [Thomas]
- Wil Hopcyn - Bryn Fôn
- Anna y forwyn - Gwen Ellis
- Catherine Thomas - Menna Trussler [3]
- Rhys Price - J. O. Jones
- Jac - Dilwyn Young-Jones
- Marged - Sian Meredydd
- Trigolion Llangynwyd : Gwyn Vaughan Jones [1], Rhys Parry Jones, Janet Jones [Janet Aethwy], Dafydd Dafis, Carys Llewelyn a Gwenan Evans.
- Telynores - Siwan Jones
Mae'r actores Marion Fenner yn cofio am rai digwyddiadau doniol a thrasig, tra'n teithio gyda'r sioe: "Roedd un foment yn ail act y ddrama pan oedd Mair ac Ifan yn cyfarfod mewn golygfa fach gariadus. Roedd angen i ni redeg tuag at ein gilydd, a byddai e wedyn yn cydio ynddo i ac yn fy nghodi i'r awyr cyn dod a fi i lawr yn araf i mewn i gusan. Un noson, ar y ffordd i lawr, fe gnoiais ei drwyn yn ddamweiniol, a thorri cwt - ac fe waedodd y pwr dab fel mochyn"[2] Ond roedd rheswm arall, mwy trasig iddi gofio am y cynhyrchiad. Buodd ei thad "farw'n gwbwl ddirybudd [...] yn bum deg wyth oed" ar ddiwedd sgwrs ffôn a'i ferch,ar ddiwedd un perfformiad.[2]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "North Wales Weekly News 1980".
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Fenner, Marion (2014). Ŵ, Metron. Y Lolfa.
- ↑ "Catalog ar-lein Rhagorol". diogel.gwynedd.llyw.cymru. Cyrchwyd 2024-09-12.