Gwen Teirbron

Oddi ar Wicipedia
Gwen Teirbron
Ganwyd6 g Edit this on Wikidata
Llydaw Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaetharweinydd crefyddol Edit this on Wikidata
Dydd gŵyl3 Hydref Edit this on Wikidata
TadEmyr Llydaw Edit this on Wikidata
PlantGwenola, Cadfan, Iago Sant Edit this on Wikidata

Santes yw Gwen Teirbron ach Emyr Llydaw.

Priododd Eneas Ledewig o Lydaw yn gyntaf. Cawsant fab, Cadfan. Yna priododd â Ffracan a chawsant dri o blant: Gwenolau (neu "Winwaloe" mewn Cernyweg), Gwyddno ac Iago. Bu raid iddynt ffoi i Gernyw pan gipiodd Hoel rym yno yn 546. Bu hi farw yn Nghernew.[1] Ei dydd gŵyl yw 3 Hydref.[2]

Mae Gwen Teirbron yn nawddsant mamau sy'n maethu. Bu galw gwraig yn "dair bron" (weithiau pedair bron) yn nod draddodiadol i ddynodi gwraig a oedd wedi esgor ar blant gan fwy nag un gŵr.

Fe'i coffheir mewn nifer o leoedd yn Llydaw; er enghraifft mae cerflun ohoni yng nghapel Sant-Venec ger Kemper.

Ar ôl ei marwolaeth priodolodd y werin iddi alluoedd Wita, duwies Celtaidd a gynorthwyodd famau gyda'u plant i sugno. Arferid offrymu llin a cogail iddi gyda gweddïau am ddigonedd o laeth ar gyfer baban newydd.

Ni ddylid cymysgu hi gyda Gwen o Dalgarth neu Gwen o Gernyw.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Breverton, T.D. 2000, The Book of Welsh Saints, Glyndwr Publishing.
  2. Enwau a dyddiau gwyl; 3 Hydref 2016.

Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]