Glenda Jackson
| Glenda Jackson | |
|---|---|
 | |
| Llais | Glenda jackson bbc radio4 film programme 06 07 2007 b007rmcx.flac  |
| Ganwyd | 9 Mai 1936 Penbedw |
| Bu farw | 15 Mehefin 2023 Blackheath |
| Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | actor ffilm, actor llwyfan, actor, gwleidydd |
| Swydd | Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig, Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig |
| Cyflogwr | |
| Plaid Wleidyddol | y Blaid Lafur |
| Plant | Dan Hodges |
| Gwobr/au | CBE, Gwobr yr Academi am yr Actores Orau, Gwobr yr Academi am yr Actores Orau, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr 'Emmy' i Actores Arbennig mewn Cyfres Ddrama, Gwobr Primetime Emmy ar gyfer Prif Actores Eithriadol mewn Cyfres Bitw neu Ffilm, Drama Desk Award for Outstanding Actress in a Play, Drama League Award, Gwobr Theatr yr Evening Standard am yr Actores Orau |
Actores a gwleidydd Seisnig oedd Glenda May Jackson, CBE (9 Mai 1936 – 15 Mehefin 2023).[1] Enillodd ddwy Wobr Academi am yr Actores Orau. Roedd hi'n aelod seneddol Hampstead a Highgate rhwng 1992 a 2010.
Cafodd ei geni ym Mhenbedw, yn ferch adeiladwr. Cafodd ei addysg yn yr ysgol ramadeg leol. Bu'n gweithio yn Boots am ddwy flynedd.[2] Priododd Roy Hodges ym 1958; fe wnaethant ysgaru ym 1976. Bu iddynt fab, y newyddiadurwr Dan Hodges.
Mae hi'n fwyaf adnabyddus am ei rôl fel Elisabeth I, brenhines Lloegr, yn y gyfres BBC Elizabeth R (1971). Ennillodd y Wobr BAFTA Teledu am y rôl 'na; ennillodd y BAFTA Ffilm am ei rôl yn Sunday Bloody Sunday (1971). Chwaraeodd rôl Elisabeth eto yn y ffilm Mary Queen of Scots (1971). Roedd hi hefyd yn enwog am ymddangos fel gwestai seren yn y Morecambe and Wise Show.[3][4] Ar y llwyfan, chwaraeodd rannau fel Hedda Gabler a Cleopatra. Ennillodd Wobr Tony am ei hymddangosiad yn Three Tall Women gan Edward Albee (2018).
Roedd hi'n aelod o'r Blaid Lafur. Cafodd ei hethol i'r senedd ym 1992 ac addawodd roi'r gorau i actio. Ar ôl marwolaeth Margaret Thatcher, gwnaeth un o'i areithiau pwysicaf yn y Senedd San Steffan.[5]
Ar ôl ymddeol o'r Senedd yn 2015 dychwelodd i actio. Perfformiodd y brif rhan yn y ffilm deledu Elizabeth is Missing am fenyw yn ei 80au yn byw gyda dementia. Am y rhan yma, enillodd wobr yr Actores Orau BAFTA yn 2019 ac Emmy yn 2020.
Ffilmyddiaeth[golygu | golygu cod]
Ffilmiau[golygu | golygu cod]
| Blwyddyn | Teitl | Rôl | |
|---|---|---|---|
| 1963 | This Sporting Life | Cantores | heb ei achredu |
| 1967 | Marat/Sade | Charlotte Corday | |
| 1968 | Tell Me Lies | ||
| 1968 | Negatives | Vivien | |
| 1969 | Women in Love | Gudrun Brangwen | Gwobr Academi |
| 1971 | The Music Lovers | Antonina Miliukova | |
| 1971 | Sunday Bloody Sunday | Alex Greville | |
| 1971 | The Boy Friend | Rita Monroe | |
| 1971 | Mary, Queen of Scots | Elisabeth I, brenhines Lloegr | |
| 1972 | The Triple Echo | Alice | |
| 1973 | Bequest to the Nation | Emma Hamilton | AKA The Nelson Affair |
| 1973 | A Touch of Class | Vickie Allessio | Gwobr Academi |
| 1973 | The Devil Is a Woman | Sister Geraldine | |
| 1975 | The Maids | Solange | |
| 1975 | The mantic Englishwoman | Elizabeth Fielding | |
| 1975 | Hedda | Hedda Gabler | |
| 1976 | The Incredible Sarah | Sarah Bernhardt | |
| 1977 | Nasty Habits | Sister Alexandra | |
| 1978 | House Calls | Ann Atkinson | |
| 1978 | Stevie | Stevie Smith | |
| 1978 | The Class of Miss MacMichael | Conor MacMichael | |
| 1979 | Lost and Found | Patricia Brittenham | |
| 1980 | Health | Isabella Garnell | |
| 1980 | Hopscotch | Isobel von Schonenberg | |
| 1982 | The Return of the Soldier | Margaret Grey | |
| 1982 | Giro City | Sophie | |
| 1985 | Turtle Diary | Neaera Duncan | |
| 1987 | Beyond Therapy | Charlotte | |
| 1988 | Business as Usual | Babs Flynn | |
| 1988 | Salome's Last Dance | Herodias / Lady Alice | |
| 1989 | The Rainbow | Anna Brangwen | |
| 1989 | Doombeach | Miss | |
| 1990 | King of the Wind | Caroline o Ansbach |
Teledu[golygu | golygu cod]
| Blwyddyn | Teitl | Rôl | |
|---|---|---|---|
| 1957–61 | ITV Play of the Week | Iris Jones / Aelod o'r rheithgor | 2 pennod |
| 1963 | Z-Cars | Hospital Nurse / WPC Fernley | 2 pennod |
| 1965–68 | Wednesday Play, TheThe Wednesday Play | Cathy / Julie | 2 pennod |
| 1967 | Half Hour Story | Claire Foley | Pennod: "Which of These Two Ladies Is He Married To?" |
| 1969 | ITV Sunday Night Theatre | Marina Palek | Pennod: "Salve Regina" |
| 1970 | Play of the Month | Margaret Schlegel | Pennod: "Howards End" |
| 1971 | Elizabeth R | Elisabeth I, brenhines Lloegr | 6 pennod; Gwobr Emmy |
| 1971–74 | The Morecambe & Wise Show | Herself | 4 pennod |
| 1979 | Christmas With Eric & Ernie | ||
| 1980 | The Muppet Show | Pennod: "Glenda Jackson" | |
| 1980 | The Morecambe & Wise Show | ||
| 1981 | The Patricia Neal Story | Patricia Neal | Ffilm teledu |
| 1984 | Sakharov | Yelena Bonner (Sakharova) | Ffilm teledu |
| 1988 | American Playhouse | Nina Leeds | Pennod: "Strange Interlude" |
| 1990 | Carol & Company | Dr. Doris Kruber | Pennod: "Kruber Alert" |
| 1990 | T.Bag's Christmas Ding Dong | Vanity Bag | |
| 1991 | A Murder of Quality | Ailsa Brimley | |
| 1991 | The House of Bernarda Alba | Bernarda Alba | |
| 1992 | The Secret Life of Arnold Bax | Harriet Cohen | |
| 2019 | Elizabeth is Missing | Maud | Gwobr BAFTA |
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Glenda Jackson: Oscar-winning actress and former MP dies at 87". BBC News (yn Saesneg). 2023-06-15. Cyrchwyd 2023-06-15.
- ↑ Jennifer Uglow, et al. The Macmillan Dictionary of Women's Biography. London: Macmillan, 1999, p. 276 (Saesneg)
- ↑ "BBC Two – The Morecambe and Wise Show, Christmas Show 1971" (yn Saesneg). BBC. Cyrchwyd 7 Gorffennaf 2022.
- ↑ "Eric Morecambe jokes and one-liners". The Daily Telegraph (yn Saesneg). 1 Hydref 2015. ISSN 0307-1235. Cyrchwyd 7 Gorffennaf 2022.
- ↑ Magnay, Jacquelin (12 Ebrill 2013). "Labour MP Glenda Jackson shatters the love during parliament tributes". The Australian (yn Saesneg). Llundain. Cyrchwyd 18 Ebrill 2020.