Gemau Olympaidd yr Haf 2016

Gemau'r XXXI Olympiad
Dinas	Rio de Janeiro, Brasil
Arwyddair	Byd newydd; (Portiwgaleg: Um mundo novo)
Gwledydd sy'n cystadlu	206
Athletwyr sy'n cystadlu	11,000+
Cystadlaethau	304 mewn 28 o Chwaraeon Olympaidd
Seremoni Agoriadol	Awst 5
Seremoni Gloi	Awst 21
Agorwyd yn swyddogol gan	Michel Temer, Llywydd dros dro
Llw'r Cystadleuwyr	Robert Scheidt
Llw'r Beirniaid	Martinho Nobre
Cynnau'r Fflam	Vanderlei Cordeiro de Lima
Stadiwm Olympaidd	Estádio do Maracanã

Digwyddiad aml-chwaraeon rhyngwladol ydy Gemau Olympaidd yr Haf 2016, a adnabyddir yn swyddogol fel Gemau'r XXXI Olympiad (Portiwgaleg: Jogos Olímpicos de Verão de 2016, ynganiad Portiwgaleg Brasil:[ˈʒɔɡʊz oˈlĩpɪkʊs dʒɪ veˈɾɐ̃ʊ̯ dʒɪ ̩doɪ̯zˈmiw ɪ dʒɪzeˈseɪ̯s]) ac a gynhelir yn Rio de Janeiro, Brasil o 5 Awst hyd 21 Awst 2016. Dyma'r Gemau Olympaidd cyntaf i'w cynnal mewn gwlad sydd a Phortiwgaleg yn iaith swyddogol iddi a'r Gemau cyntaf i'w cynnal yn America Ladin.^[1]

Mae dros 11,000 o athletwyr yn cymryd rhan gan gynnwys, am y tro cyntaf, athletwyr o Gosofo a De Swdan.^[2]^[3] Ceir 306 set o fedalau a 28 math o gemau - gan gynnwys rygbi a golff a ychwanegwyd gan y Gymdeithas Olympaidd yn 2009. Lleolir y gemau mewn 33 o fannau gwahanol ar hyd a lled y ddinas a phum dinas arall gan gynnwys São Paulo (dinas fwyaf Brasil), Belo Horizonte, Salvador, Brasília (Prifddinas Brasil), a Manaus.

Roedd 28 o chwaraeon wedi eu cynnwys yn y Gemau. Cafodd Rygbi saith bob ochr a golff ei gynnwys am y tro cyntaf yn y gemau hyn.

Seremoni agoriadol

Cynhaliwyd seremoni agoriadol y Gemau Olympaidd yn Stadiwm Maracana yn Rio ar 5 Awst. Cyfarwyddwyr y seremoni oedd Fernando Meirelles, Daniela Thomas ac Andrucha Waddington.

Cymerodd "tîm ffoaduriaid" ran yn y Gemau am y tro cyntaf.^{[angen ffynhonnell]}

Athletwyr Cymreig

Mae 23 o athletwyr Cymreig yn cymryd rhan, yn cynnwys:

Elena Allen (saethu)
Elinor Barker (seiclo)
Chris Bartley (rhwyfo)
Seren Bundy-Davies (athletau)
Jazmin Carlin (nofio)
Joe Cordina (paffio)
Sam Cross (rygbi saith bob ochr)
Georgia Davies (nofio)
James Davies (rygbi saith bob ochr)
Owain Doull (seiclo)
Chris Grube (hwylio)
Ciara Horne (seiclo)
Becky James (seiclo)
Helen Jenkins (triathlon)
Jade Jones (taekwondo)
Jasmine Joyce (rygbi saith bob ochr)
Ieuan Lloyd (nofio)
Hannah Mills (hwylio)
Natalie Powell (jiwdo)
Non Stanford (triathlon)
Geraint Thomas (seiclo)
Victoria Thornley (rhwyfo)
Chloe Tutton (nofio)

Rhai enillwyr medalau

Jade Jones (taekwondo; medal aur)
Elinor Barker (seiclo; medal aur)
Rebecca James (seiclo; medal arian)
Owain Doull (seiclo; medal aur)
Jazmin Carlin (nofio; medal arian)

Medalau, yn ôl gwlad

Allwedd

Gofal! Yn y tabl hwn, rydym yn defnyddio dull Y Pwyllgor Olympaidd Rhyngwladol o restru gwledydd sofran yn unig; cyfrifir Cymru a'r Alban, felly, o fewn 'TeamGB'.

Y wlad sy'n cynnal y gemau: Brasil

Safle	NOC	Aur	Arian	Efydd	Cyfanswm
1	Unol Daleithiau America	46	37	38	121
2	Y Deyrnas Unedig	27	23	17	67
3	Gweriniaeth Pobl Tsieina	26	18	26	70
4	Rwsia	19	18	19	56
5	Yr Almaen	17	10	15	42
6	Japan	12	8	21	41
7	Ffrainc	10	18	14	42
8	De Corea	9	3	9	21
9	Yr Eidal	8	12	8	28
10	Awstralia	8	11	10	29
11	Yr Iseldiroedd	8	7	4	19
12	Hwngari	8	3	4	15
13	Brasil*	7	6	6	19
14	Sbaen	7	4	6	17
15	Cenia	6	6	1	13
16	Jamaica	6	3	2	11
17	Croatia	5	3	2	10
18	Ciwba	5	2	4	11
19	Seland Newydd	4	9	5	18
20	Canada	4	3	15	22
21	Wsbecistan	4	2	7	13
22	Casachstan	3	5	9	17
23	Colombia	3	2	3	8
24	Y Swistir	3	2	2	7
25	Iran	3	1	4	8
26	Gwlad Groeg	3	1	2	6
27	Yr Ariannin	3	1	0	4
28	Denmarc	2	6	7	15
29	Sweden	2	6	3	11
30	De Affrica	2	6	2	10
31	Wcráin	2	5	4	11
32	Serbia	2	4	2	8
33	Gwlad Pwyl	2	3	6	11
34	Gogledd Corea	2	3	2	7
35	Gwlad Belg	2	2	2	6
35	Gwlad Tai	2	2	2	6
37	Slofacia	2	2	0	4
38	Georgia	2	1	4	7
39	Aserbaijan	1	7	10	18
40	Belarws	1	4	4	9
41	Twrci	1	3	4	8
42	Armenia	1	3	0	4
43	Tsiecia	1	2	7	10
44	Ethiopia	1	2	5	8
45	Slofenia	1	2	1	4
46	Indonesia	1	2	0	3
47	Rwmania	1	1	3	5
48	Brwnei	1	1	0	2
48	Fietnam	1	1	0	2
50	Taiwan	1	0	2	3
51	Bahamas	1	0	1	2
	Y Traeth Ifori	1	0	1	2
	Athletwyr Annibynnol y Gemau Olympaidd	1	0	1	2
54	Ffiji	1	0	0	1
	Gwlad Iorddonen	1	0	0	1
	Cosofo	1	0	0	1
	Pwerto Rico	1	0	0	1
	Singapôr	1	0	0	1
	Tajicistan	1	0	0	1
60	Maleisia	0	4	1	5
61	Mecsico	0	3	2	5
62	Algeria	0	2	0	2
62	Iwerddon	0	2	0	2
64	Lithwania	0	1	3	4
65	Bwlgaria	0	1	2	3
65	Feneswela	0	1	2	3
67	India	0	1	1	2
67	Mongolia	0	1	1	2
69	Bwrwndi	0	1	0	1
	Grenada	0	1	0	1
	Niger	0	1	0	1
	Y Philipinau	0	1	0	1
	Catar	0	1	0	1
74	Norwy	0	0	4	4
75	Yr Aifft	0	0	3	3
75	Tiwnisia	0	0	3	3
77	Israel	0	0	2	2
78	Awstria	0	0	1	1
	Gweriniaeth Dominica	0	0	1	1
	Estonia	0	0	1	1
	Y Ffindir	0	0	1	1
	Moroco	0	0	1	1
	Moldofa	0	0	1	1
	Nigeria	0	0	1	1
	Portiwgal	0	0	1	1
	Trinidad a Thobago	0	0	1	1
	Emiradau Arabaidd Unedig	0	0	1	1
Cyfanswm (87 gwledydd NOC)		307	307	360	974

Calendr

Amserau Brasília (UTC–3)

SA	Seremoni agor	●	Digwyddiadau	1	Digwyddiadau Medal Aur	EG	Gala	SG	Seremoni gloi

Awst		3 Mer	4 Iau	5 Gwe	6 Sad	7 Sul	8 Llun	9 Maw	10 Mer	11 Iau	12 Gwe	13 Sad	14 Sul	15 Llun	16 Maw	17 Mer	18 Iau	19 Gwe	20 Sad	21 Sul	Digwyddiadau Medal Aur
Seremoniau (Agoriad/Gloi)				SA																SG
Saethyddiaeth				●	1	1	●	●	●	1	1										4
Athletau											3	5	4	5	5	4	6	7	7	1	47
Badminton										●	●	●	●	●	●	1	1	2	1		5
Pêl-fasged					●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1	2
Paffio					●	●	●	●	●	●	●	●	1	1	1	1	1	1	3	4	13
Canwio	Slalom					●	●	1	1	2											16
Canwio	Sprint													●	4	●	4	●	4		16
Seiclo	Seiclo ffordd				1	1			2												18
	Seiclo trac									1	2	2	1	1	3
	BMX															●	●	2
	Beicio mynydd																		1	1
Plymio						1	1	1	1		●	●	1	●	1	●	1	●	1		8
Marchogaeth					●	●	●	2	●	●	1		●	1	●	1		1			6
Cleddyfa					1	1	1	1	2	1	1	1	1								10
Hoci					●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1			2
Pêl-droed		●	●		●	●		●	●		●	●			●	●		1	1		2
Golff										●	●	●	1			●	●	●	1		2
Gymnasteg	Artistig				●	●	1	1	1	1			4	3	3	EG					18
	Rhythmig																	●	1	1
	Trampolinio										1	1
Pêl-llaw					●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1	2
Jiwdo					2	2	2	2	2	2	2										14
Pentathlon modern																	●	1	1		2
Rhwyfo					●	●	●	●	2	4	4	4									14
Rygbi saith bob ochr					●	●	1	●	●	1											2
Hwylio							●	●	●	●	●	●	2	2	2	2	2				10
Saethu					2	2	2	1	2	1	2	2	1								15
Nofio					4	4	4	4	4	4	4	4		1	1						34
Cyd-nofio													●	●	1		●	1			2
Tenis bwrdd‎					●	●	●	●	1	1	●	●	●	●	1	1					4
Taekwondo																2	2	2	2		8
Tenis					●	●	●	●	●	●	1	1	3								5
Triathlon																	1		1		2
Pêl-foli‎	Pêl-foli traeth				●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1				4
Pêl-foli‎	Pêl-foli dan do				●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1	4
Polo Dŵr					●		●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	1	1		2
Codi pwysau					1	2	2	2	2		2	1	1	1	1						15
Reslo													2	2	2	3	3	2	2	2	18
Cyfanrif digwyddiadau					12	14	14	15	20	19	24	21	22	17	25	16	23	22	30	12	306
Cyfanrif cronnus					12	26	40	55	75	94	118	139	161	178	203	219	242	264	294	306
Awst		3 Mer	4 Iau	5 Gwe	6 Sad	7 Sul	8 Llun	9 Maw	10 Mer	11 Iau	12 Gwe	13 Sad	14 Sul	15 Llun	16 Maw	17 Mer	18 Iau	19 Gwe	20 Sad	21 Sul	Digwyddiadau Medal Aur

Cyfeiriadau

↑ "Why Winter Olympics Bypass the Southern Hemisphere - Winter Olympics 2014".
↑ "About Rio 2016 Summer Olympics". Rio 2016 Olympics Wiki. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-08. Cyrchwyd 31 Hydref 2015.
↑ "Olympic Athletes". Rio 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-21. Cyrchwyd 2016-08-04.

[1] "Why Winter Olympics Bypass the Southern Hemisphere - Winter Olympics 2014".

[Rio2016-2] "About Rio 2016 Summer Olympics". Rio 2016 Olympics Wiki. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-08. Cyrchwyd 31 Hydref 2015.

[3] "Olympic Athletes". Rio 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-08-21. Cyrchwyd 2016-08-04.

[1]

[2]

[3]

v t e Gemau Olympaidd
Gemau Olympaidd yr Haf	Athens 1896 Paris 1900 St. Louis 1904 Llundain 1908 Stockholm 1912 1916^† Antwerp 1920 Paris 1924 Amsterdam 1928 Los Angeles 1932 Berlin 1936 1940^‡ 1944^‡ Llundain 1948 Helsinki 1952 Melbourne 1956 Rome 1960 Tokyo 1964 Mexico City 1968 Munich 1972 Montreal 1976 Moscow 1980 Los Angeles 1984 Seoul 1988 Barcelona 1992 Atlanta 1996 Sydney 2000 Athens 2004 Beijing 2008 London 2012 Rio de Janeiro 2016 Tokyo 2020^§
Gemau Olympaidd y Gaeaf	Chamonix 1924 St. Moritz 1928 Lake Placid 1932 Garmisch-Partenkirchen 1936 1940^‡ 1944^‡ St. Moritz 1948 Oslo 1952 Cortina d'Ampezzo 1956 Squaw Valley 1960 Innsbruck 1964 Grenoble 1968 Sapporo 1972 Innsbruck 1976 Lake Placid 1980 Sarajevo 1984 Calgary 1988 Albertville 1992 Lillehammer 1994 Nagano 1998 Salt Lake City 2002 Turin 2006 Vancouver 2010 Sochi 2014 Pyeongchang 2018 Beijing 2022 2026 Milan Cortina
^†Canslo oherwydd Rhyfel Byd Cyntaf ^‡Canslo oherwydd Ail Ryfel Byd ^§Gohirio tan 2021 oherwydd Pandemig COVID-19