Evan Tom Davies
| Evan Tom Davies | |
|---|---|
| Ganwyd | 24 Medi 1904  Pencader |
| Bu farw | 8 Hydref 1973 Waterloo |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Ymgynghorydd y doethor |
|
| Galwedigaeth | mathemategydd |
| Cyflogwr |
|
Mathemategydd o Gymro oedd Evan Tom Davies (llysenw: Ianto; 24 Medi 1904 – 8 Hydref 1973). Astudiodd gymwysiadau'r deilliad Lie (a enwyd ar ôl Sophus Lie gan Władysław Ślebodziński) gan ei fod yn ymwneud â geometreg Riemanaidd yn ogystal â chalcwlws differol absoliwt, a chyhoeddodd nifer fawr o bapurau yn ymwneud â'r pynciau hyn.
Bywyd cynnar
[golygu | golygu cod]Rhieni Evan (Ianto) Davies oedd Thomas ac Elizabeth Davies, ffermwyr Cymraeg eu hiaith. Ianto (fel yr oedd yn adnabyddus i'w ffrindiau a'i gydweithwyr ar hyd ei oes) oedd yr ieuengaf o ddau fab.
Ganwyd Davies ym 1904 ym Mhencader, Sir Gaerfyrddin. Roedd yn fab i ffermwr a mynychodd yr ysgol gynradd leol. Wedi hynny, derbyniodd Davies ysgoloriaeth lawn i Ysgol Sir Llandysul yn nhref gyfagos Llandysul. Yno daeth yn ffrindiau gydag Evan James Williams, a fyddai’n athro ffiseg ym Mhrifysgol Aberystwyth ac yn aelod o’r Gymdeithas Frenhinol yn ddiweddarach. Yn 1921, cofrestrodd ym Mhrifysgol Aberystwyth lle graddiodd yn y Gwyddorau gydag anrhydedd ym maes mathemateg gymhwysol. Ar ôl graddio aeth i Brifysgol Abertawe lle astudiodd fathemateg bur, lle derbyniodd ei radd meistr cyn symud i Rufain yn Awst 1926 i astudio gyda'r arbenigwr ar galcwlws differol absoliwt, Tullio Levi-Civita. Yno y derbyniodd ei ddoethuriaeth.[1]
Gyrfa
[golygu | golygu cod]Ym 1930, ar ôl seibiant academaidd byr oherwydd iechyd gwael, derbyniodd Davies swydd fel darlithydd cynorthwyol yng Ngholeg y Brenin Llundain. Yno cafodd ei ddyrchafu ddwywaith, yn gyntaf i Ddarlithydd ym 1935, ac yn ddiweddarach i Ddarllenydd ym 1946. Gwagiwyd Coleg y Brenin oherwydd y Blitz yn Llundain a gorfodwyd ef i symud dros dro i Brifysgol Bryste. Y person a ddylanwadodd fwyaf ar Davies yn ystod y blynyddoedd hyn oedd Paul Dienes, Hwngari a Jacques Hadamard ym Mharis. Penodwyd Dienes i Goleg y Brifysgol, Aberystwyth, yn Hydref 1921, gan ymuno â William Henry Young. Dysgwyd Davies gan Dienes ac Young yn ystod ei flynyddoedd israddedig yn Aberystwyth.[2]
Ar ôl diwedd yr Ail Ryfel Byd a'i ddyrchafiad dilynol yn Ddarlithydd; byddai Davie yn dod yn gadeirydd mathemateg ym Mhrifysgol Southampton. Arhosodd yn Southampton tan iddo ymddeol ym 1969 yn 65 oed.
Ar ôl ymddeol, aeth ymlaen i fod yn athro mathemateg ym Mhrifysgol Calgary, Alberta, Canada am gyfnod o ddwy flynedd cyn gadael i fod yn athro ym Mhrifysgol Waterloo hefyd yn Ontario.
Bywyd personol
[golygu | golygu cod]Priodas gyntaf Davies oedd â Margaret Helen Picton ym 1941, ond bu farw ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach ym 1944. Ym 1955 ailbriododd, â Hilda Gladys Boyens, a chawsant un mab. Gwnaeth ieithyddiaeth yn hobi iddo ac roedd yn rhugl mewn pum iaith. [1]
Tra'n gweithio ym Mhrifysgol Waterloo yn Ontario bu farw yn 69 oed.[1][3]
Gweithiau
[golygu | golygu cod]- On the infinitesimal deformations of a space (1933)
- On the deformation of a subspace (1936)
- On the infinitesimal deformations of tensor submanifolds (1937)
- On the second and third fundamental forms of a subspace (1937)
- Analogues of the Frenet formulae determined by deformation operators (1938)
- Lie derivation in generalized metric spaces (1939)
- Subspaces of a Finsler space (1945)
- Motions in a metric space based on the notion of area (1945)
- The theory of surfaces in a geometry based on the notion of area (1947)
- On the invariant theory of contact transformations (1953)
- Parallel distributions and contact transformations (1966)
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Evan Tom Davies". www-history.mcs.st-andrews.ac.uk. School of Mathematics and Statistics University of St Andrews, Scotland. Cyrchwyd 28 Mehefin 2015.
- ↑ mathshistory.st-andrews.ac.uk; adalwyd 22 Mehefin 2025.
- ↑ Rund, Hanno; Forbes, Williams F. (1976). Topics in Differential Geometry. New York, New York: Academic Press. ISBN 9781483272696. Cyrchwyd 28 Mehefin 2015.