Grwpiau ethnig yng Nghymru

Ychwanegu dolenni
Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Ethnigrwydd yng Nghymru)

Saeson yng Nghymru[golygu | golygu cod]

Map yn dangos y canran o bobl yng Nghymru a aned yn Lloegr yn ôl data Cyfrifiad 2011.

Mae 21% o drigolion Cymru wedi eu geni yn Lloegr, a 13.8% o'r boblogaeth yn arddel hunaniaeth Seisnig. Meddai Gwyddoniadur Cymru: "Er bod llawer o'r mewnfudwyr hyn wedi ymgyfaddasu i fod, yng ngeiriau Gwyn A. Williams, yn 'Gymry Newydd' – pobl yn cymryd rhan ddeallus a gweithredol ym mywyd y wlad – mae eraill wedi tueddu i beidio ag ymwneud â'r diwylliant cynhenid, ac wedi cyfrannu'n sylweddol tuag at Seisnigo Cymru."[1]

Roma[golygu | golygu cod]

Teulu o Sipsiwn yn gwersylla ger Abertawe (1953).

Mae'n debyg i'r bobl Roma fyw yng Nghymru, neu deithio drwyddi, ers y 15g. Yn ôl traddodiad, Abram Wood neu "Frenin y Sipsiwn" oedd y cyntaf ohonynt i breswylio yng Nghymru yn barhaol a hynny yn y 18g. Bu'r mwyafrif o Roma Cymreig ers hynny yn honni'r un waedoliaeth a chyfeirir atynt felly fel teulu Abram Wood. Yr enw safonol arnynt yw'r Kale. Maent yn perthyn i'r Romanichal yn Lloegr, ac mae'r hen iaith Romani Gymreig ar y cyfan yn unfath â'r Eingl-Romani. Bu'r dafodiaith Gymreig yn goroesi yn y gogledd hyd at 1950, ac er ei fod yn ffurf ar Romani ac felly o deulu'r ieithoedd Indo-Ariaidd, mae ganddi nifer o fenthyceiriau Cymraeg a Saesneg. Er iddynt parhau a'u bywyd crwydrol yn y 19g a dechrau'r 20g, cawsant eu cymhathu i ddiwylliant y Cymry mewn sawl ffordd, gan gynnwys troi at Gristnogaeth, mabwysiadu cyfenwau Cymraeg, a chymryd rhan mewn eisteddfodau. Yn ôl Cyfrifiad 2011, mae 0.1% o boblogaeth Cymru yn ystyried eu hunain yn Sipsi neu Deithiwr Gwyddelig o ran eu hethnigrwydd.

Cymry Eidalaidd[golygu | golygu cod]

O'r 1890au ymlaen ymfudodd nifer o Eidalwyr i Gymru, ac ymgartrefodd mwyafrif ohonynt yn Sir Forgannwg a Chasnewydd. Bu nifer ohonynt yn berchen ar gaffis, parlyrau hufen iâ, a siopau pysgod a sglodion. Yn y Rhondda cafodd eu galw'n "Bracchis" ar ôl perchennog caffi o'r adeg gynnar o fewnfudo. Yn yr 21g mae niferoedd y mewnfudwyr o'r Eidal i Gymru yn is ond gwelir etifeddiaeth yr hen gymuned Eidalaidd yn y cyfenwau Eidaleg a'r caffis a bwytai sydd yn dal i gael eu perchen gan ambell teulu. Ymhlith y Cymry enwog o dras Eidalaidd mae'r actor Victor Spinetti, y paffiwr Joe Calzaghe, a'r arlunydd Andrew Vicari.

Cymry Du ac Asiaidd[golygu | golygu cod]

Plant o bob lliw yn chwarae yn Nhre-biwt, Caerdydd (1943).
Talat Chaudhri, Maer Aberystwyth: Pwnjabi ei ethnigrwydd, Seisnig ei enedigaeth, Mwslim ei grefydd, a Chymraeg ei iaith.

Yn ôl Cyfrifiad 2011, mae 3.4% o boblogaeth Cymru yn disgrifio eu hunain yn aelod o hil neu grŵp ethnig nad ydynt yn groenwyn, gan gynnwys 0.6% yn groenddu, 2.3 o dras Asiaidd, 0.3 yn Arabaidd, 0.2 o grwpiau ethnig eraill, ac 1% yn gymysg eu hil.

Ystadegau 2001[golygu | golygu cod]

Siart cylch yn dangos ethnigrwydd yng Nghymru

Mae'r tabl isod yn rhoi data Cyfrifiad 2001 ar gyfer ethnigrwydd yng Nghymru. Mae'r rhif yn y golofn "Poblogaeth" yn dynodi holl boblogaeth ardal y rhes honno; mae'r rhifau yn y colofnau eraill yn dynodi'r canran o'r boblogaeth a nododd dewis y golofn honno.[2]

Ardal Poblogaeth Gwyn Cymysg Asiaidd neu Asiaidd Prydeinig Du neu Ddu Prydeinig Tsieineaidd neu grŵp ethnig arall Y ganran o'r holl bobl sy'n adnabod eu hunain fel Cymry[3]
Prydeinig Gwyddelig Gwyn arall Gwyn a Du Caribïaidd Gwyn a Du Affricanaidd Gwyn ac Asiaidd Cymysg arall Indiaidd Pacistanaidd Bangladeshaidd Asiaidd arall Caribïaidd Affricanaidd Du arall Tsieineaidd Grŵp ethnig arall
Cymru 2 903 085 95.99 0.61 1.28 0.21 0.08 0.17 0.15 0.28 0.29 0.19 0.12 0.09 0.13 0.03 0.22 0.18 14.39
Sir Ynys Môn 66 829 97.21 0.88 1.19 0.06 0.03 0.11 0.08 0.05 0.05 0.01 0.03 0.02 0.04 0.01 0.15 0.08 19.42
Gwynedd 116 843 96.51 0.74 1.57 0.09 0.07 0.15 0.10 0.13 0.11 0.06 0.07 0.03 0.07 0.01 0.16 0.14 26.84
Conwy 109 596 96.76 1.01 1.17 0.09 0.05 0.13 0.11 0.11 0.06 0.05 0.08 0.03 0.05 0.01 0.19 0.09 12.13
Sir Ddinbych 93 065 97.17 0.66 1.02 0.12 0.06 0.14 0.15 0.15 0.11 0.02 0.05 0.03 0.04 0.05 0.16 0.09 10.56
Sir y Fflint 148 594 97.69 0.59 0.91 0.09 0.04 0.11 0.11 0.07 0.03 0.05 0.03 0.02 0.03 0.01 0.13 0.07 5.83
Wrecsam 128 476 97.39 0.49 1.03 0.10 0.04 0.13 0.08 0.18 0.10 0.04 0.03 0.03 0.07 0.01 0.13 0.15 9.39
Powys 126 354 97.48 0.47 1.19 0.09 0.05 0.11 0.09 0.05 0.02 0.04 0.18 0.02 0.04 0.01 0.09 0.06 12.61
Sir Ceredigion 74 941 95.80 0.93 1.88 0.12 0.05 0.14 0.21 0.15 0.07 0.08 0.07 0.04 0.10 0.01 0.17 0.17 21.76
Sir Benfro 114 131 96.93 0.81 1.37 0.09 0.03 0.11 0.10 0.12 0.05 0.04 0.06 0.03 0.04 0.01 0.13 0.11 13.07
Sir Gaerfyrddin 172 842 97.23 0.59 1.24 0.07 0.04 0.12 0.08 0.16 0.07 0.03 0.06 0.02 0.05 0.00 0.11 0.13 23.42
Abertawe 223 301 95.72 0.58 1.55 0.11 0.05 0.19 0.15 0.24 0.14 0.45 0.15 0.03 0.09 0.01 0.28 0.26 15.29
Castell-nedd Port Talbot 134 468 97.57 0.51 0.85 0.16 0.03 0.11 0.09 0.18 0.08 0.12 0.03 0.06 0.03 0.02 0.12 0.06 17.01
Pen-y-bont ar Ogwr 128 645 97.12 0.48 1.03 0.13 0.03 0.12 0.10 0.20 0.08 0.06 0.08 0.03 0.04 0.01 0.19 0.29 15.76
Bro Morgannwg 119 292 95.78 0.57 1.49 0.35 0.14 0.25 0.21 0.26 0.16 0.09 0.09 0.11 0.09 0.03 0.21 0.18 12.79
Caerdydd 305 353 88.32 0.90 2.36 0.80 0.34 0.43 0.43 1.25 1.40 0.83 0.47 0.44 0.72 0.12 0.60 0.60 13.17
Rhondda Cynon Taf 231 946 97.48 0.38 0.99 0.09 0.05 0.12 0.09 0.21 0.11 0.02 0.06 0.03 0.05 0.01 0.23 0.08 16.55
Merthyr Tudful 55 981 97.86 0.36 0.77 0.05 0.02 0.10 0.07 0.25 0.13 0.02 0.07 0.02 0.04 0.01 0.16 0.05 16.19
Caerffili 169 519 97.85 0.33 0.90 0.14 0.04 0.10 0.09 0.16 0.06 0.01 0.04 0.03 0.04 0.00 0.16 0.05 15.50
Blaenau Gwent 70 064 98.21 0.25 0.71 0.10 0.03 0.08 0.04 0.15 0.10 0.03 0.03 0.02 0.06 0.01 0.12 0.05 12.01
Tor-faen 90 949 97.86 0.49 0.71 0.12 0.07 0.11 0.07 0.13 0.04 0.07 0.03 0.04 0.04 0.01 0.16 0.05 9.82
Sir Fynwy 84 885 97.18 0.53 1.16 0.11 0.06 0.17 0.09 0.23 0.04 0.03 0.06 0.04 0.04 0.01 0.16 0.10 6.92
Casnewydd 137 011 93.10 0.76 1.31 0.54 0.13 0.31 0.21 0.29 1.43 0.63 0.26 0.31 0.18 0.05 0.22 0.26 9.00
Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog 32 609 96.56 0.55 1.48 0.07 0.06 0.16 0.07 0.06 0.02 0.04 0.57 0.02 0.06 0.01 0.15 0.12 14.05
Parc Cenedlaethol Arfordir Sir Benfro 22 541 97.11 0.70 1.50 0.09 0.03 0.12 0.08 0.07 0.02 0.02 0.04 0.03 0.04 — 0.08 0.09 12.74
Parc Cenedlaethol Eryri 25 482 97.32 0.69 1.33 0.07 0.05 0.16 0.08 0.07 0.03 0.01 0.04 0.02 0.04 — 0.04 0.06 26.59

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau a throednodion[golygu | golygu cod]

  1. ↑ "Saeson" yn Gwyddoniadur Cymru yr Academi Gymreig, t. 830.
  2. ↑  Ystadegau Allweddol ar gyfer awdurdodau lleol yng Nghymru (tudalen 14, tabl KS06). Cyfrifiad 2001. Swyddfa Ystadegau Gwladol. Adalwyd ar 31 Mai, 2008.
  3. ↑ Doedd ffurflen y cyfrifiad ddim yn gofyn y cwestiwn hwn ac fe fu llawer o gwyno am hynny. Felly dyma'r canrannau o bobl a wnaeth ysgrifennu'r wybodaeth hon ar y ffurflen er nad oedd disgwyl iddynt wneud hynny.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Grwpiau_ethnig_yng_Nghymru&oldid=8912115"