Egilsstaðir

Oddi ar Wicipedia
Egilsstaðir
Mathdinas Edit this on Wikidata
Poblogaeth2,332 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1947 Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC±00:00 Edit this on Wikidata
Gefeilldref/iRunavík, Runavík Municipality Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirMúlaþing Edit this on Wikidata
GwladBaner Gwlad yr Iâ Gwlad yr Iâ
Uwch y môr32 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau65.27°N 14.4°W Edit this on Wikidata
Cod post700 Edit this on Wikidata
Map
Mae Egilsstaðir yn rhan o fwrdeistref Fljótsdalshérað

Tref yn nwyrain Gwlad yr Iâ yw Egilsstaðir. Saifar lannau'r afon Lagarfljot. Mae'n rhan o fwrdeistref '''Fljótsdalshérað''', sedd sir Norður-Múlasýsla ac anheddiad mwyaf Rhanbarth y Dwyrain gyda phoblogaeth o 2,306 o drigolion, o 2016.

Gorolwg[golygu | golygu cod]

yr Hringvagur am gyfeiriad de ddwyrain drwy Fellabær ac Egilsstaðir
Egilsstadir yn y pellter

Mae Egilsstadir wedi'i leoli ar 65 ° 17'N 14 ° 23'WCordinates: 65 ° 17'N 14 ° 23'W.

Mae'r dref yn ifanc, hyd yn oed gan safonau Gwlad yr Iâ lle datblygodd trefi a bywyd trefol yn gymharol ddiweddar o'i gymharu â gweddill Ewrop. Fe'i sefydlwyd ym 1947 fel ymdrech gan y ardaloedd gwledig cyfagos i greu canolfan wasanaeth ranbarthol. Mae'r dref, a enwyd ar ôl fferm Egilsstaðir, ger y bont dros y Lagarfljót lle mae holl brif ffyrdd y rhanbarth yn cyfarfod gan gynnwys cylchffordd enwog yr ynys, y Hringvegur yn ogystal â'r prif heolydd Rhanbarth y Dwyrain.

Mae Egilsstaðir wedi tyfu i fod yn dref fwyaf Gwlad yr Iâ Dwyrain a'n ganolfan gwasanaeth a chludiant. Mae gan y dref faes awyr, coleg, ac ysbyty. Tyfodd y dref yn gyflym yn ystod y ffyniant economaidd rhwng 2004 i 2008 o ganlyniad i bwerdy hydro Kárahnjúkar a ffatri alwminiwm Alcoa yn Reyðarfjörður. Mae'r tŵf wedi arafu'n sylweddol ers cwymp y banciau yn 2008.

Hanes[golygu | golygu cod]

Nielsenshus, y tŷ preifat hynaf yn Egilsstaðir, adeiladwyd yn 1944

Crybwyllir Egilsstaðir am y tro cyntaf yn ysgrifenedig yn y 15g ganrif fel lle ar gyfer cynulliad deddfwriaethol. Crybwyllir yr afon Eyvindará gerllaw yn Saga Meibion Droplaug a Saga Trigolion Fljótsdalur.

Gellir olrhain trefololi yn Egilsstaðir i Jón Bergsson (1855-1923), ffermwr, a osododd y gwaith ar gyfer mwy o fasnach a gwasanaethau yn fferm Egilsstaðir trwy godi adeilad preswyl mawr yno ar ddechrau'r 20g. Mae'r tŷ yn dal i gael ei ddefnyddio fel gwesty. Prynodd Jón fferm Egilsstaðr ar ddiwedd y 19g oherwydd ei leoliad pan ragwelodd yn broffwydol y "bydd croesffordd yma".[1] Yn ogystal ag eraill, cymerodd Jón Bergsson â'r fenter i sefydlu'r Kaupfélag Héraðsbúa (KHB) cydweithredol gyda'i phencadlys yno ym 1909.[2] [3] Yn y blynyddoedd dilynol, codwyd pontydd dros afon Lagarfljót ac afon Eyvindará a heol dros Fagridalur i Reyðarfjörður. Yn ddiweddarach, ddaeth yn bencadlys rhanbarthol ar gyfer gwasanaethau post a ffôn yn Egilsstaðir.[4]

Ym 1947 ymgorfforwyd Egilsstaðir fel tref ac awdurdodaeth wledig Egilsstaðahreppur, gydag awdurdodaethau cyfagos Vallahreppur ac Eiðahreppur yn ymuno â'r awdurdodaeth newydd. Cynyddodd y dref yn fuan ac erbyn 1980 roedd y boblogaeth yn fwy na 1000. Yn 1987, uwchraddiwyd statws y dref i kaupstaður a'i hail-enwi Egilsstaðabær, neu ddinas Egilsstaðir. Yn gynnar yn 2011, roedd y boblogaeth yn 2,257 ac wedi cynyddu 41 y cant o'r flwyddyn 2001, pan gofrestrwyd 1,600 yno.[5]

Ar 7 Mehefin 1998, ymunodd Egilsstaðabær â Vallahreppur, Skriðdalshreppur, Eiðahreppur a Hjaltastaðarhreppur dan yr enw Austur-Hérað. Yna daeth Austur-Hérað yn fwrdeistref Fljótsdalshérað yn y flwyddyn 2004.

Enwogion[golygu | golygu cod]

  • Hjálmar Jónsson - chwaraewr gyda Tîm pêl-droed cenedlaethol Gwlad yr Iâ
  • Vilhjálmur Einarsson - athletwr naid triphlyg a enillodd fedal arian yng Ngemau Olympaidd 1956
  • Magnús Ver Magnússon - enillyd cystadleuaeth y World's Strongest Man yn 1991, 1994, 1995 a 1996

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Um sögu Egilsstaðabæjar" (yn Icelandic). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-03-20. Cyrchwyd 2011-05-30.CS1 maint: unrecognized language (link)
  2. "Pöntunarfjelag Fljótsdalshéraðs" (yn Icelandic). Cyrchwyd 2011-05-30.CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. "Austur-Hérað" (yn Icelandic). Cyrchwyd 2011-05-30.CS1 maint: unrecognized language (link)[dolen marw]
  4. "Austri, 17. janúar 1903, 13. árg., 2. tbl" (yn Icelandic). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-07-26. Cyrchwyd 2011-05-30. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  5. "Hagstofa Íslands, mannfjöldi" (yn Icelandic). Cyrchwyd 2011-05-30.CS1 maint: unrecognized language (link)