Dic Penderyn

Dic Penderyn
Ganwyd	1808  Aberafan
Bu farw	13 Awst 1831  Achos: crogi
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	gweithiwr bôn braich, glöwr

Murlun ar wal ger Marchnad Caerdydd, lle crogwyd Richard Lewis.

Gwrthryfelwr Cymreig oedd Dic Penderyn (enw bedydd: Richard Lewis) (1808 – 13 Awst 1831), glowr a llafuriwr yn ôl ei alwedigaeth.

Ganwyd yn Aberafan a daeth yn enwog wedi iddo gael ei grogi ar gam. Trigai ym Merthyr Tydfil a chymerodd ran yng Ngwrthryfel Merthyr ar 3 Mehefin 1831. Fe'i arestiwyd ar 3 Mehefin, gyda'i gyfaill Lewis Lewis, un o'r arweinwyr.

Fe'i cyhuddwyd o drywanu milwr yn ei goes gyda bidog, er y teimlai nifer ar y pryd, ei fod yn ddieuog. Dywedir fod y llywodraeth Brydeinig am ladd o leiaf un o'r gwrthrhyfelwyr fel esiampl. Wedi ei farwolaeth, cafodd ei ddyrchafu i statws merthyr Cymreig.

Claddwyd Dic Penderyn ym mynwent eglwys y Santes Fair, Aberafan.

Dolen allanol

• Arwyr Cymru

Eginyn erthygl sydd uchod am Gymro neu Gymraes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.