Cyngor Caerdydd

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad oddi wrth Cyngor Dinas Caerdydd)
Cyngor Caerdydd
Caerdydd.jpg
Coat of Arms of Cardiff.svg
Mathawdurdod unedol yng Nghymru Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
Daearyddiaeth
GwladBaner Cymru Cymru

Y cyngor sy'n rheoli awdurdod Caerdydd ydy Cyngor Dinas a Sir Caerdydd neu Cyngor Caerdydd fel ei adnabyddir yn gyffredin. Mae 75 cynghorwr yn cynrychioli 29 o wardiau etholaethol Caerdydd.[1] Nid yw'r ffurf Cyngor Sir Caerdydd yn ffurf ffurfiol o'r enw, ond mae'n ymddangos ar gam rwan ac yn y man.

Wedi etholiad 2004, a newidiodd y cyngor o fod o dan reolaeth Llafur i fod heb unrhyw blaid mewn rheolaeth cyffredin. ffurfiodd y Democratiaid Rhyddfrydol weinyddiaeth lleiafrif o dan arweiniaeth y cynghorwr Rodney Berman. Y Democratiaid oedd y brif blaid wedi etholiad lleol 2008, a ffurfiwyd gweinyddiaeth ar y cyd gyda Phlaid Cymru.

Yn 2012, fe gymerodd y Blaid Lafur reolaeth lawn o gyngor Caerdydd, a fe gollodd arweinydd Democrat Rhyddfrydol y cyngor, Rodney Berman, ei sedd.

Arweinydd y Cyngor ers Mai 2017 yw'r cynghorydd Huw Thomas, sy'n cynrychioli ward Y Sblot.

Cyfansoddiad gwleidyddol[golygu | golygu cod]

Cynhelir etholiadau pob pedair mlynedd. Cynhaliwyd yr etholiad diwethaf ar 3 Mai 2012.[2]

Blwyddyn Dem. Rhydd. Ceidwad. Llafur Plaid C. Annibynnol
2017 11 20 40 3 1
2012 17 7 46 2 4
2008 35 17 13 7 3
2004 33 12 27 3 0
1999 18 5 50 1 1
1995 9 1 61 1 0

Bu'r Blaid Lafur mewn rheolaeth rhwng 1995 a 2004. Rhedodd y Democrataid Rhyddfrydol weinyddiaeth lleiafrif rhwng 2004 a 2008. Yn 2012 ail-enillodd Lafur reolaeth lawn o'r cyngor, gan aros mewn grym ar ôl etholiad 2017.

Yn dilyn etholiadau lleol 2008 yng Nghaerdydd, doedd dal dim plaid gyda mwyafrif. Enillodd y Democratiaid dri cynghorwr, gan ddod a'u cyfanswm i 35, a ffurfiont weinyddiaeth ar y cyd gyda Plaid Cymru, gyda Rodney Berman yn arweinydd y cyngor. Cymerodd y Blaid Geidwadol lle Llafur fel yr wrth-blaid swyddogol. Dioddefodd Llafur golled mawr o 14 cynghorwr, gan ddod a'u cyfanswm i lawr i 13. Enillodd Plaid Cymru bedwar cynghorwr gan ddod a'u cyfanswm hwy i saith. Etholwyd tri cynghorwr annibynnol; dau gyn-aelod o'r Blaid Geidwadol a adawodd y blaid yn 2006 ac un arall.

Hanes[golygu | golygu cod]

Dinas Caerdydd yw tref sirol Morgannwg, er nad yw'r swyddogaeth hyn fawr o bwys bellach, ers i'r awdurdodau unedol yng Nghymru gael eu ail-drefnu, ym 1974 cafodd Caerdydd a Bro Morgannwg eu uno fel De Morgannwg. Daeth Caerdydd yn awdurdod unedol wedi ail-drefnu unwaith eto ym 1996.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Dolen allanol[golygu | golygu cod]