Cydnabyddiaeth gyfreithiol o bobl drawsryweddol

Oddi ar Wicipedia
Mae Hawliau traws yn ailgyfeirio i'r erthygl hon. Am y mudiad cymdeithasol i hyrwyddo statws cyfreithiol pobl drawsryweddol, gweler Mudiad hawliau trawsryweddol.
Symbol trawsryweddol
Symbol trawsryweddol
Trawsrywedd
Hunaniaethau
Androgynedd · Anneuaidd · Dau-Enaid · Dyn traws · Kathoey · Menyw draws · Trydydd rhywedd
Pynciau
Cwestiynu · Trawsrywioldeb
Agweddau clinigol a meddygol
Dysfforia rhywedd · Llawdriniaeth ailbennu rhyw · Therapi hormonau trawsryweddol
Agweddau cyfreithiol a chymdeithasol
Cydnabyddiaeth gyfreithiol · Symbolau · Trawsffobia · Deddf Cydnabod Rhywedd 2004
Rhestrau
Pobl
Categori
Y blwch hwn: gweld • sgwrs • golygu

Rhywun sydd â hunaniaeth rhywedd sy'n anghyson neu nad yw'n gysylltiedig yn ddiwylliannol â'r rhyw a bennwyd adeg ei enedigaeth ac hefyd â'r rôl rhywedd sy'n gysylltiedig â'r rhyw hwnnw yw person trawsryweddol. Gellir bod ganddo statws rhywedd newydd sy'n cydweddu â'i hunaniaeth rhywedd, neu y gall fwriadu ei sefydlu. Yn gyffredin, ystyrir trawsrywiol yn is-set o drawsryweddol,[1][2][3] ond mae rhai pobl drawsrywiol yn gwrthod cael eu labeli yn drawsryweddol.[4][5][6][7]

Yn fyd-eang, mae'r mwyafrif o awdurdodaethau yn cydnabod y ddwy hunaniaeth draddodiadol a'r ddau rôl cymdeithasol o ran rhywedd, dyn a menyw, ond maent yn tueddu i eithrio hunaniaethau a mynegiadau eraill o ran rhywedd. Fodd bynnag, mae rhai gwledydd yn cydnabod trydydd rhywedd yn gyfreithiol. Mae'r trydydd rhywedd hwnnw yn aml yn gysylltiedig â bod yn anneuaidd. Erbyn hyn, mae gwell dealltwriaeth o'r amrywiaeth eang y tu allan i'r categorïau nodweddiadol o "ddyn" a "menyw", ac mae llawer o hunan-ddisgrifiadau nawr yn mynd i mewn i'r llenyddiaeth, gan gynnwys hollrywedd, rhywedd-cwiar ac anrhywedd. Yn feddygol ac yn gymdeithasol, mae'r term "trawsrywioldeb" yn cael ei ddisodli gan anghydweddiad rhywedd[8] neu ddysfforia rhywedd[9], ac mae'r termau fel pobl trawsryweddol, dynion traws a menywod draws ac anneuaidd yn disodli'r categori o bobl drawsrywiol.

Ystyrir y rhan fwyaf o'r materion ynghylch hawliau trawsryweddol yn gyffredinol yn ran o gyfraith deuluol, yn enwedig y materion o briodas a'r cwestiwn o berson trawsryweddol yn elwa ar yswiriant neu nawdd cymdeithasol ei bartner.

Amrywir y radd o gydnabyddiaeth gyfreithiol a ddarperir i bobl drawsryweddol ledled y byd. Erbyn hyn, mae llawer o wledydd yn cydnabod ailbennu rhyw drwy ganiatáu newid rhywedd cyfreithiol ar dystysgrif geni unigolyn.[10] Mae llawer o bobl drawsryweddol yn cael llawdriniaeth barhaol i newid eu cyrff, llawdriniaeth ailbennu rhyw neu'n newid eu cyrff yn lled-barhaol drwy ddulliau hormonaidd, therapi hormonau trawsryweddol (HRT). Mewn llawer o wledydd, mae rhai o'r addasiadau hyn yn ofynnol ar gyfer cydnabyddiaeth gyfreithiol. Mewn ychydig, mae'r agweddau cyfreithiol yn uniongyrchol gysylltiedig â gofal iechyd; hynny yw, mae'r un cyrff neu feddygon yn penderfynu a all person symud ymlaen yn eu triniaeth ac mae'r prosesau dilynol yn cynnwys y ddau fater yn awtomatig.

Mewn rhai awdurdodaethau, gall person trawsryweddol gael cydnabyddiaeth gyfreithiol o'i rywedd oherwydd ei hunaniaeth rhywedd yn unig drwy hunan-ddiffinio heb angen llawdriniaeth, hormonau neu ddiagnosis. Mewn rhai gwledydd, mae angen diagnosis meddygol eglur o "drawsrywioldeb" (o leiaf yn ffurfiol). Mewn awdurdodaethau eraill, mae angen diagnosis o "ddysfforia rhywedd" neu ddiagnosis tebyg ar gyfer rhai neu'r holl gydnabyddiaeth gyfreithiol sydd ar gael. Mae'r DSM-5 a'r ICD-10 yn cydnabod dysfforia rhywedd fel diagnosis swyddogol, ond yn y ICD-11 y'i cydnabyddir fel anghydweddiad rhywedd.

Ymdrechion deddfwriaethol i gydnabod hunaniaeth rhywedd[golygu | golygu cod]

Gwybodaeth bellach: Cydnabyddiaeth gyfreithiol o rywedd anneuaidd

Lefel gwladol[golygu | golygu cod]

Gwlad Dyddiad Deddfwriaeth hunaniaeth/mynegiant rhywedd Tŷ uchaf Tŷ isaf Penaeth gwladwriaeth Canlyniad

terfynol

O blaid Yn erbyn O blaid Yn erbyn
Japan Japan Gorffennaf 2003 Deddf ar Achosion Arbennig yn Delio â Rhywedd ar gyfer Pobl ag Anhwylder Hunaniaeth Rhywedd[11] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Y Deyrnas Unedig Y Deyrnas Unedig Gorffennaf 2004 Deddf Cydnabod Rhywedd[12] 155[13] 57 357[14] 48 Llofnodwyd Yes Ie
Sbaen Sbaen Mawrth 2007 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[15] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Wrwgwái Wrwgwái Tachwedd 2009 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[16] 20 0 51 2 Llofnodwyd Yes Ie
Yr Ariannin Yr Ariannin Mai 2012 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[17] 55 0 167 17 Llofnodwyd Yes Ie
Denmarc Denmarc Medi 2014 Deddf Cydnabod Rhywedd[18] N/A Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Malta Malta Erill 2015 Deddf Hunaniaeth Rhywedd, Mynegiant Rhywedd a Nodweddion Rhyw[19] N/A Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Colombia Colombia Mehefin 2015 Deddf Cydnabod Rhywedd (Gorchymyn 1227)[20][21][22] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Gweriniaeth Iwerddon Iwerddon Gorffennaf 2015 Deddf Cydnabod Rhywedd[23] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Gwlad Pwyl Gwlad Pwyl Medi 2015 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[24] Pasiwyd 252 158 Rhoddwyd feto No Na
Fietnam Fietnam Tachwedd 2015 Deddf Hawliau Trawsryweddol[25][26] N/A Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Ecwador Ecwador Chwefror 2016 Deddf Cofresrtu Sifil (cydnabyddiaeth hunaniaeth rhywedd ar ddogfennau cyfreithiol)[27][28] N/A 82 1 Llofnodwyd Yes Ie
Bolifia Bolifia Mai 2016 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[29][30][31] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Norwy Norwy Mehefin 2016 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[32][33][34][35] N/A 79 13 Llofnodwyd Yes Ie
Ffrainc Ffrainc Tachwedd 2016 Deddf Hunaniaeth Rhywedd (diddymu anffrwythloni )[36][37][38] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
India India January 2014Ionawr 2014 Bil Personau Trawsryweddol (Amddiffyn Hawliau), 2016[39][40][41] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Canada Canada Mehefin 2017 Deddf i wella Deddf Hawlaiu Dynol Canada a'r Cod Troseddol[42] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Gwlad Belg Gwlad Belg Gorffennaf 2017 Deddf Hunaniaeth Rhywedd (diddymu anffrwythloni )[43][44] N/A Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Gwlad Groeg Gwlad Groeg Rhagfyr 2017 Deddf Hunaniaeth Rhywedd (diddymu anffrwythloni )[45][46] N/A 171 114 Llofnodwyd Yes Ie
Pacistan Pacistan Mai 2018 Bil Personau Trawsryweddol (Amddiffyn Hawliau)[47][48][49] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd[50] Yes Ie
Portiwgal Portiwgal Gorffennaf 2018 Deddf Hunaniaeth Rhywedd (ehangiad: hunan-ddiffinio)[51][52][53][54][55] N/A 109 106 Llofnodwyd Yes Ie
Lwcsembwrg Lwcsembwrg Medi 2018 Deddf Hunaniaeth Rhywedd (diddymu anffrwythloni )[56]'[57] N/A 57 3 Llofnodwyd Yes Ie
Wrwgwái Wrwgrwái Hydref 2018 Deddf Hunaniaeth Rhywedd Annatod (ehangiad: hunan-ddiffinio)[58][59] Pasiwyd Pasiwyd Llofnodwyd Yes Ie
Chile Tsile Tachwedd 2018 Deddf Hunaniaeth Rhywedd[60][61][62] 26 14 95 46 Llofnodwyd Yes Ie
Gwlad yr Iâ Gwlad yr Iâ Rhagfyr 2019 Deddf Ymreolaeth Rhywedd[63][64][65] N/A 45 0 Llofnodwyd Yes Ie
Gwlad Tai Gwlad Tai Awst 2020 Deddf Hunaniaeth Rhywedd N/A Dan ystyriaeth
Brasil Brasil Anhysbys Deddf Hunaniaeth Rhywedd[66] N/A Dan ystyriaeth
Costa Rica Costa Rica Anhysbys Cydnabyddiaeth Hunaniaeth Rhywedd a Chydraddoldeb o flaen y Gyfraith[67][68][69][70] N/A Dan ystyriaeth
El Salfador El Salfador Anhysbys Deddf Hunaniaeth Rhywedd[71] N/A Dan ystyriaeth
Periw Periw Anhysbys Deddf Hunaniaeth Rhywedd[72] N/A Dan ystyriaeth
Sbaen Sbaen Anhysbys Deddf Hunaniaeth Rhywedd (ehangiad: hunan-ddiffinio)[73] N/A Dan ystyriaeth
Sweden Sweden Anhysbys Deddf Hunaniaeth Rhywedd[74] N/A Dan ystyriaeth

Lefel is-wladol[golygu | golygu cod]

Gwlad Rhanbarth Dyddiad Deddfwriaeth hunaniaeth/mynegiant rhywedd Tŷ uchaf Tŷ isaf Penaeth Gwladwriaeth Canlyniad

terfynol

O blaid Yn erbyn O blaid Yn erbyn
Y Deyrnas Unedig Y Deyrnas Unedig Yr AlbanYr Alban Anhysbys Bil Diwygio Cydnabod Rhywedd (yr Alban) (ehangiad: hunan-ddiffinio)[75][76] N/A 86[77] 39 Aros i gael ei lofnodi

Ymdrechion deddfwriaethol i ddadgydnabod hunaniaeth rhywedd[golygu | golygu cod]

Lefel gwladol[golygu | golygu cod]

Gwlad Dyddiad Deddfwriaeth hunaniaeth/mynegiant rhywedd Tŷ uchaf Tŷ isaf Penaeth Gwladwriaeth Canlyniad

terfynol

O blaid Yn erbyn O blaid Yn erbyn
Hwngari Hungary Mai 2020 Ar Ddigwydiadau i Ddeddfau Gweinyddol Penodol a'r Trosglwyddo rhydd o Eiddo (T/9934), Erthygl 33[78][79][80] N/A 134 56 Llofnodwyd Yes Ie

Lefel is-wladol[golygu | golygu cod]

Gwlad Rhanbarth Dyddiad Deddfwriaeth hunaniaeth/mynegiant rhywedd Tŷ uchaf Tŷ isaf Penaeth Gwladwriaeth Canlyniad

terfynol

O blaid Yn erbyn O blaid Yn erbyn
Unol Daleithiau America Yr Unol Daleithiau Idaho Gorffennaf 2020 Bil Tŷ 509 a Bil Tŷ 500 27 6 53 16 Llofnodwyd Yes Ie (Datganwyd yn anorfodadwyd gan lys)
Deddfau ynghylch â hunaniaeth-mynegiant rhywedd yn ôl gwlad neu diriogaeth     Newid hunaniaeth gyfreithiol, nid oes angen llawdriniaeth     Newid hunaniaeth gyfreithiol, angen llawdriniaeth     Nid oes newid hunaniaeth gyfreithiol     Anhysbys/Amwys

Affrica[golygu | golygu cod]

De Affrica[golygu | golygu cod]

Gwahardda Cyfansoddiad De Affrica wahaniaethu ar sail rhyw, rhywedd a chyfeiriadedd rhywiol (ymhlith seiliau eraill). Mae'r Llys Cyfansoddiadol wedi dangos bod "cyfeiriadedd rhywiol" yn cynnwys trawsrywioldeb.[81]

Yn 2003, cyflawnodd Senedd De Affrica Ddeddf Addasu Disgrifiad Rhyw a Statws Rhyw, a ganiatâ berson trawsryweddol sydd wedi cael ailbennu rhywedd meddygol neu lawdriniaethol i ymgeisio i'r Adran Materion Cartref i gael newid y disgrifiad rhyw ar ei gofnod geni. Unwaith y newidir y cofnod geni, gellid rhoi tystysgrif geni a dogfen adnabod newydd iddynt, ac y'u hystyrir i fod o'r rhyw newydd "i bob diben".[82]

Yr Aifft[golygu | golygu cod]

Mae pobl drawsryweddol yn wynebu stigma cymdeithasol presennol sylweddol yn erbyn y gymuned LHDT yn yr Aifft, gwlad Mwslimaidd ceidwadol. Nid yw'r weithdrefn ar gyfer ailbennu rhywedd yn gyfreithlon yn yr Aifft, fodd bynnag, mae'r cymhlethu a stigmateiddio wedi dioddef ymosod meddyliol a chorfforol ynghyd ag arteithio, yn ôl Human Rights Watch. Yn ôl y sôn, nid yw'r ystadegau am weithredoedd troseddol a gyflawnir yn erbyn y gymuned drawsryweddol wedi bod ar gael oherwydd bod ganddynt hanes o fynd heb eu hadrodd.[83][84]

Botswana[golygu | golygu cod]

Ym mis Medi 2017, dyfarnodd Uchel Lys Botswana fod gwrthodiad Cofrestrydd Cofrestru Gwladol i newid marciwr rhywedd dyn trawsryweddol yn "afresymol ac torrodd ei hawliau cyfansoddiadol i urddas, preifatrwydd, rhyddid mynegiant, amddiffyniad cyfartal gan y gyfraith, rhyddid rhag gwahaniaethu a rhyddid rhag triniaeth annynol a di-raddol." Dathlodd ymgyrchwyr LHDT y dyfarniad, yn ei ddisgrifio yn fuddugoliaeth fawr.[85][86] Yn gyntaf, datganodd Llywodraeth Botswana y byddai'n apelio'r dyfarniad, ond penderfynodd yn ei herbyn ym mis Rhagfyr, yn rhoi dogfen adnabod newydd a adlewyrcha'i hunaniaeth rhywedd i'r dyn traws dan sylw.[87]

Clywyd achos tebyg, y ceisiai menyw drawsyweddol i newid ei marciwr rhywedd i fenyw, ym mis Rhagfyr 2017. Dyfarnodd yr Uchel Lys fod y Llywodraeth yn gorfod cydnabod ei hunaniaeth rhywedd.[88] Cyflwynodd ei buddugoliaeth i "bob un person traws-amrywiol ym Motswana".

Asia[golygu | golygu cod]

Tsieina[golygu | golygu cod]

Yn 2009, Fe'i gwnaeth Llywodraeth Tsieina yn anghyfreithlon i bobl ifanc dan oed newid eu rhywedd rhestredig swyddogol, yn datgan bod angen llawdriniaeth ailbennu rhyw, ar gael i'r rheini dros ugain oed yn unig, ar gyfer ymgeisio am ddiwygiad eu cerdyn adnabod a'u cofrestriad preswylfa.[89]

Ar ddechrau 2014, dechreuodd talaith Shanxi ganiatáu i bobl ifanc dan oed ymgeisio am y newidiad gyda gwybodaeth ychwanegol cerdyn adnabod eu gwarcheidwad. Mae'r newid hwn mewn polisi yn caniatáu cydnabod priodasau ar ôl llawdriniaeth yn heterorywiol ac felly yn gyfreithlon.[90]

Mae pobl ifanc drawsryweddol yn Tsieina yn wynebu sawl her. Darganfu un astudiaeth fod rhieni Tsieineaidd yn adrodd bod 0.5% o'u bechgyn 6 i 12 oed a 0.6% o'u merched yn 'datgan y dymuniad i fod yn y rhywedd arall' yn aml neu drwy'r amser. Mae 0.8% o fyfyrwyr prifysgol 18 i 24 oed a bennwyd yn wryw adeg eu genedigaeth (y mae eu rhyw/rhywedd ar eu cerdyn adnabod yn wryw) yn datgan bod y 'rhyw/rhywedd yr wyf yn teimlo yn fy nghalon' yn fenyw, tra bod 0.4% arall yn datgan bod eu rhywedd yn 'arall'. Ymhlith benywod a bennwyd, datganodd 2.9% yr ystyriodd eu rhywedd yn wryw, tra bod 1.3% yn datgan bod eu rhywedd yn 'arall'.[91]

Yn ôl arolwg a gynhaliwyd gan Brifysgol Peking, mae myfyrwyr benyw draws yn wynebu gwahaniaethu cryf yn sawl maes addysg.[92] Ceir arwahanu o ran rhyw ym mhobman yn ysgolion a phrifysgolion Tsieineaidd: cofrestru myfyrwyr (ar gyfer rhai ysgolion arbennig, prifysgolion a phrif bynciau), safonau golwg (yn cynnwys steiliau gwallt a gwisgoedd), mannau preifat (yn cynnwys ystafelloedd ymolchi, toiledau a noswylfeydd), arholiadau corfforol, hyfforddiant milwrol, consgripsiwn, dosbarthau addysg gorfforol, arholiadau addysg gorfforol a phrofion iechyd corfforol. Mae angen i fyfyrwyr Tsieineaidd fynychu yr holl weithgareddau yn ôl eu marciwr rhywedd cyfreithiol, fel arall y'u cosbir. Hefyd, anodd yw newid gwybodaeth rhywedd cyraeddiadau addysgol a graddau academaidd yn Tsieina, hyd yn oed ar ôl llawdriniaeth ailbennu rhyw, sy'n arwain at wahaniaethu yn erbyn menywod traws addysgedig.[93][94]

Hong Cong[golygu | golygu cod]

Dyfarnodd Llys Apêl Olaf Hong Cong fod gan fenyw drawsrywiol yr hawl i briodi'i chariad ar 13eg o Fai 2013[95]

Ar 16eg o Fedi 2013, honnodd Elina Rubashkyn, menyw drawsryweddol, y'i gwahaniaethwyd ac y'i cam-driniwyd yn rhywiol gan y swyddogion tollau, gan gynnwys dioddef chwiliad corfforol ymledol a gwrthod ei defnydd o doiled i fenywod, ond gwrthododd swyddogion Hong Cong yr honiadau.[96][97] Ar ôl ei rhyddhau, ymgeisiodd am statws ffoadur ac y'i caniatawyd gan Uchel Gomisiynydd y Cenhedloedd Unedig dros ffoaduriaid (UNHCR), yn golygu ei bod heb ddinasyddiaeth yn effeithiol yn aros ar dderbyniad i drydedd wlad.[98][99]

India[golygu | golygu cod]

Ym mis Ebrill 2014, datganodd Uchel Lys India fod trawsrywedd yn drydydd rhywedd yng nghyfraith India.[100][101][102] Mae gan y gymuned drawsryweddol yn India (yn cynnwys Hijras ac eraill) hanes hir yn India ac mewn mytholeg Hindŵaidd.[103][104][a]

Mae gan Wicidestun destun gwreiddiol sy'n berthnasol i'r erthygl hon:

Pasiwyd Deddf Personau Trawsryweddol (Amddiffyn Hawliau), 2019, gan Senedd India ym mis Tachwedd 2019, a daeth i rym ar 11eg o Ionawr 2020. Mae'n amddiffyn unigolion trawsryweddol yn erbyn gwahaniaethu yn addysg, cyflogaeth a gofal iechyd. Mae'n sylweddoli hunaniaeth rhywedd yr unigolyn, ac mae darpariaethau yn y ddeddf ar gyfer rhoi tystysgrif gyda'i rywedd cyfreithiol newydd. Bu amheuon ymhlith rhai yn y gymuned drawsryweddol, ynghylch anawsterau cael tystysgrif, ac oherwydd diffyg ymwybyddiaeth a diffyg sensitifrwydd i'r mater ymhlith swyddogion cyhoeddus lleol.[106] Mae protestiadau LHDTC yn erbyn y ddeddf wedi digwydd, yn honni bod y ddeddf yn brifio'r gymuned drawsryweddol yn lle ei helpu. Nododd protestwyr yr angen am ardystio, ond beirniadasant y ffaith y byddai angen i bobl gofrestru gyda'r llywodraeth er mwyn eu cydnabod yn drawsryweddol. Hefyd, beirniadasant yr anghydraddoldeb cynhenid yn y gwahaniaethau enfawr mewn cosb am yr un trosedd, fel camdriniaeth rywiol, a gyflawni yn erbyn unigolion trawsryweddol ac unigolion cydryweddol.[107]

Iran[golygu | golygu cod]

Yn dechrau yng nghanol y 1980au, cydnabyddid unigolion trawsryweddol yn swyddogol gan y Llywodraeth ac y'u cadarnheid i gael llawdriniaeth ailbennu rhyw. Yn swyddogol, cyhoeddodd arweinydd Chwyldro Islamaidd Iran, Aiatola Ruhollah Khomeini, ffatwa yn datgan bod llawdriniaeth ailbennu rhyw yn ganiataol ar gyfer "trawsrywiolion â diagnosis".[108][109][110] Darpara'r llywodraeth hyd at hanner y gost i'r rheini sydd angen cymorth ariannol, ac cydnabyddir newid rhyw ar dystysgrifau geni.[111] Er hynny, mae pobl drawryweddol Iran yn wynebu gwahaniaethu yn y gymdeithas.[112] Sefydlwyd yn 2007 gan Maryam Khatoon Molkara, prif sefydliad trawsryweddol Iran yw'r Gymdeithas Iranaidd i Gefnogi Unigolion ag Anhwylder Hunaniaeth Rhywedd (نجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسیایران).[113]

Yn Ychwanegol, ymateb Llywodraeth Iran i gyfunrywioldeb yw rhoi pwysau ar unigolion lebiaidd a hoyw, nad ydynt yn drawsrywiol, i gael llawdriniaeth ailbennu rhyw.[114] Mae rhaglen ddogfen Eshaghian, Be Like Others, yn croniclo nifer o staeon o ddynion hoyw Iranaidd sy'n treimlo taw'r unig ffordd i osgoi erledigaeth bellach, y carchar neu ddienyddiad yw trawsnewid.[115] Cadarnhaodd Maryam Khatoon Molkara—a argyhoeddodd Khomeini i gyhoeddi'r ffatwa ar drawrywioldeb—fod rhai pobl sy'n cael llawdriniaethau yn hoyw yn hytrach na thrawsrywiol.[116]

Japan[golygu | golygu cod]

Ar 10fed o Orffennaf 2003, unfrydol cymeradwyodd Diet Cenedlaethol Japan ddeddf newydd sy'n galluogi i bobl drawsryweddol, sydd wedi cael llawdriniaeth ailbennu rhyw neu sy'n ei chael, gywiro'u rhyw cyfreithiol. Fe'i galwir 性同一性障害者の性別の取扱いの特例に関する法律 (Deddf ar Achosion Arbennig yn Delio â Rhywedd ar gyfer Pobl ag Anhwylder Hunaniaeth Rhywedd).[117][118][119] Fodd bynnag, mae gan y ddeddf, a oedd yn effeithiol ar 16eg o Orffennaf 2004, amodau dadleuol sy'n mynnu bod ymgeiswyr yn ddi-briod ac yn ddi-blant. Ar 28ain o Orffennaf 2004, dygodd Llys Teulu Naha yn Okinawa reithfarn i fenyw drawsryweddol yn ei hugeiniau, yn caniatáu cywiro'r rhyw ar ei chofnod cofrestr teulu (koseki) o wryw i fenyw. Credir yn gyffredinol ei bod yn gymeradwyaeth gyntaf y llys o dan y ddeddf newydd.[120] Ers 2018, talir llawdriniaethau ailbennu rhyw gan Lywodraeth Japan, a gwmpesir gan yswiriant iechyd gwladol Japan cyn belled nad yw cleifion yn derbyn triniaeth hormonau ac nad oes ganddynt gyflyrau a fodolai eisoes. Fodd bynnag, mae angen i ymgeiswyr fod yn 20 oed o leiaf, sengl, anffrwythlon, heb blant o dan 20 oed (oed y mwyafrif yn Japan), yn ogystal â chael gwerthusiad seiciatrig i dderbyn diagnosis o Anhwylder Hunaniaeth Rhywedd, a elwir hefyd yn ddysfforia rhywedd yng ngwledydd y Gorllewin. Unwaith y cwblhawyd y weithdrefn, dim ond 30% o gost y llawdriniaeth y mae angen i'r claf ei thalu.[121][122]

Maleisia[golygu | golygu cod]

Nid oes deddfwriaeth yn caniatáu i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd yn gyfreithiol ym Maleisia yn benodol. Deddf Cofrestru Genedigaethau a Marwolaethau 1957 a Deddf Cofrestru Cenedlaethol 1959 yw'r ddeddfwriaeth berthnasol. Felly, mae barnwyr ar hyn o bryd yn arfer eu disgresiwn yn dehongli'r gyfraith ac yn diffinio rhywedd. Ceir penderfyniadau croes ar y mater hwn. Mewn achos yn 2003, caniataodd y llys i fenyw drawsryweddol newid ei rhywedd a nodir ar ei cherdyn adnabod, ac rhoddodd ddatgnaiad ei fod yn fenyw[123][124] Fodd bynnag, mewn achos arall yn 2005, gwrthododd y llys gywiro rhywedd unigolyn trawsryweddol ar ei gerdyn adnabod a'i dystysgrif geni.[123] Yn y ddau achos, cymhwyswyd achos y Deyrnas Unedig Corbett v Corbett yn diffinio rhywedd cyfreithiol.

Pacistan[golygu | golygu cod]

Ym Mhacistan, mae rhai aelodau'r gymuned LHDT wedi dechrau cael llawdriniaeth ailbennu rhyw i newid eu rhyw. Ceir sefyllfeydd y mae achosion o'r fath wedi achosi sylw'r cyfryngau.[125] Rhoddodd dyfarniad 2008 yn Uchel Lys Lahore Pacistan ganiatâd i Naureen, 28 oed, gael llawdriniaeth newid rhyw, er bod y dyfarniad yn berthnasol i unigolion y rhoddid diagnosis o ddysfforia rhywedd iddynt yn unig.[126]

Yn 2009, gwnaeth Goruchaf Lys Pacistan ddyfarniad o blaid y gymuned drawsryweddol. Dywedai y dyfarniad o bwys bod ganddynt hwy fel dinasyddion yr hawl i les cyfartal ac amddiffyniad y gyfraith ac galwai ar Lywodraeth Pacistan i gymryd camau i amddiffyn pobl drawsryweddol rhag gwahaniaethu ac aflonyddu.[127] Lluniwr o estyniadau mawr o hawliau i gymuned drawsryweddol Pacistan yn ystod ei dymor oedd prif ustus Pacistan, Iftikhar Chaudhry.[128] Ceir hefyd deddfau gwrth-wahaniaethu yn darparu nwyddau a gwasanaethau i unigolion trawsryweddol (gelwir yn Khuwaja Sira, hijra yn flaenorol, neu Drydydd Rhywedd) ym Mhacistan.[129][130]

Yn 2018, pasiodd Llywodraeth Pacistan Ddeddf Personau Trawsryweddol (Amddiffyn Hawliau) a sefydlodd yn swyddogol hawl cyfreithiol pobl drawsryweddol ym Mhacistan i'w nodi eu hunain fel y cyfryw a deddfau gwrth-wahaniaethu. Mae'r rheini yn cynnwys cydnabod hunaniaeth drawsryweddol mewn dogfennau cyfreithiol fel pasbortau, cardiau adnabod, trwyddedau gyrru, ynghyd â gwahardd gwahaniaethu mewn cyflogaeth, ysgolion, gweithleoedd, trafnidiaeth gyhoeddus ayyb. Cynwysodd y ddeddf hefyd yr hawl i etifeddiaeth yn unol â'u rhywedd dewisol. Ymhellach, gorfoda'r ddeddf i Lywodraeth Pacistan adeiladu canolfannau amddiffyn a thai diogel ar gyfer y diben penodol o ddefnydd gan y gymuned drawsryweddol ym Mhacistan.[131]

Gwlad Iorddonen[golygu | golygu cod]

Caniataodd y Llys Apêl, y llys uchaf yng Ngwlad Iorddonen, i fenyw drawsryweddol newid ei henw cyfreithiol a'i rhyw cyfreithiol i fenyw yn 2014 ar ôl iddi ddwyn adroddiadau meddygol o Awstralia ymlaen. Datganodd pennaeth Adran dros Statws Sifil a Phasbortau Gwlad Iorddonen fod dau i dri achos o newid rhyw yn cyrraedd yr adran bob blwyddyn, pob un yn seiliedig ar adroddiadau meddygol a gorchmynion llys.[132]

Y Ffilipinau[golygu | golygu cod]

Caniataodd Ustus Goruchaf Lys y Ffilipinau Leonardo Quisumbing ar 12eg o Fedi 2008, i Jeff Cagandahan, 27 oed, newid ei dystysgrif geni, ei rywedd a'i enw:

Parchwn gyflwr cynhenid yr ymatebydd a'i ddewis aeddfed i fod yn wryw. Mae bywyd eisoes yn anodd i'r person cyffredin. Ni allwn ond parchu'r modd y mae'r ymatebydd yn delio â'i gyflwr anarferol ac felly helpu gwneud ei fywyd yn hawdd, yn ystyried yr amgylchiadau unigryw yn yr achos hwn. Yn absenoldeb deddf ar y mater, ni orchmynna'r llys ar yr ymatebydd ynghylch mater sy mor gynhenid breifat â dewisiadau ffordd o fyw a rhywioldeb, llai fyth ar gael triniaeth feddygol i ddadwneud y tueddiad gwrywaidd oherwydd cyflwr meddygol prin, hyperplasia adrenal cynhenid, neu beidio. Yn absenoldeb tystiolaeth bod yr ymatebydd yn 'analluog', ac yn absenoldeb tystiolaeth i ddangos y bydd dynodi'r ymatebydd yn wryw yn niweidio aelodau eraill cymdeithas ... cadarnha'r llyn sefyllfa'r ymatebydd a'i farn personol o fod yn wryw yn ddilys ac yn gyfiawnedig.

Dangosodd cofnodion llysoedd fod – yn chwech oed ganddo ofarïau; yn 13 oed y lleihawyd ei strwythur ofarïaidd ac nad oedd ganddo fronnau ac na fislifai. Tystiodd y seiciatrydd fod "ganddo organau gwrywaidd a benywaidd, ond ei fod yn fenyw yn enetig, a chan fod ei gorff yn secretu hormonau gwrywaidd, ni ddatblygodd ei organau benywaidd yn normal." Dywedodd Sefydliadau Iechyd Gwladol y Ffilipinau "nad oedd gan bobl â hyperplasia adrenal cynhenid ensym y mae ei angen ar chwarren adrenal i wneud yr hormonau cortisol ac aldosteron.[133][134]

Fodd bynnag, dim ond mewn achosion sy'n ymwneud â hyperplasia adrenal cynhenid a sefyllfeydd rhyngrywiol eraill mae hyn yn berthnasol. Dyfarnodd Goruchaf Lys y Ffilipinau nad yw gan dinasyddion Ffilipinaidd yr hawl i newid eu rhyw yn gyfreithiol ar ddogfennau swyddogol (trwydded yrru, pasbort, tystysgrif geni, cofnodion Nawdd Cymdeithasol ayyb) os ydynt yn drawsryweddol ac wedi cael llawdriniaeth ailbennu rhyw. Yn 2007, dyfarnodd y Llys na all Mely Silvero newid ei rhyw o wryw i fenyw yn gyfreithiol gan y byddai'n arwain at "ganlyniadau polisi cyhoeddus a chyfreithiol difrifol ac eang," yn dyfynnu sefydliad priodas yn arbennig.[135][136]

De Corea[golygu | golygu cod]

Yn Ne Corea, mae'n bosib i unigolion trawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol, er ei fod yn dibynnu ar ddyfarniad yr barnwr ar gyfer pob achos. Ers y 1990au, fodd bynnag, fe'i gymeradwyir yn yr rhan fwyaf o'r achosion. Ni etyl y system gyfreithiol yng Nghorea briodas unwaith y mae person wedi newid eu rhywedd cyfreithiol.[137]

Yn 2006, dyfarnodd Goruchaf Lys Corea fod gan bobl drawsrywedd yr hawl i newid eu papurau cyfreithiol i adlewyrchu eu rhyw a ailbennwyd. Gellir cofrestru menyw draws, nid yn unig yn fenyw, ond hefyd yn berson "a anwyd yn fenyw".[138]

Yn 2013, dyfarnodd llys y gall pobl drawsryweddol newid eu rhyw cyfreithiol heb gael llawdriniaeth ailbennu rhyw.[139]

Taiwan[golygu | golygu cod]

Mae angen i bobl drawsryweddol yn Nhaiwan gael llawdriniaeth ailbennu rhyw er mwyn cofrestru newid rhywedd ar y cerdyn adnabod a'r tystysgrif geni.[140] Mae angen cymeradwyaeth dau seiciatrydd ar lawdriniaeth, ac ni chwmpesir y llawdriniaeth gan yr Yswiriant Iechyd Gwladol.[141] Cynhaliodd Llywodraeth Taiwan ymgynghoriadau cyhoeddus am ddileu angen llawdriniaeth yn 2015, ond ni wneir newidiadau cadarn ers hynny.[142] Yn 2021, dyfarnodd y llys y gall Xiao E newid ei rhywedd yn gyfreithiol heb gael llawdriniaeth ailbennu rhyw. Dywedodd y llys taw anghyfansoddiadol oedd y Llywodraeth angen i rywun dynnu ei organau rhyw er mwyn newid ei rywedd.[143]

Yn 2018, dadorchuddiodd y Llywodraeth y cerdyn adnabod â sglodyn planedig, ac y cynllunnir ei gyhoeddi ar ddiwedd 2020 ond oherwydd pandemig COVID-19 a phrinder sglodion yr ataliwyd y cynlluniau.[144] Ni ddangosir rhywedd yn amlwg ar y cerdyn, ond dengys ail ddigid y rhif adnabod gwladol rywedd beth bynnag ("1" ar gyfer gwryw; "2" ar gyfer benyw). Gyda'r cerdyn adnabod newydd, bydd trydydd opsiwn ar gyfer rhywedd (yn defnyddio'r digid "7" fel ail ddigid y rhif adnabod) ar gael ar gyfer personau trawsryweddol.[145]

Ewrop[golygu | golygu cod]

Y Deyrnas Unedig[golygu | golygu cod]

Fe'i wnaeth Deddf Gwahaniaethu ar Sail Rhyw 1975 yn anghyfreithlon gwahaniaethu ar sail rhyw anatomegol mewn cyflogaeth, addysg, a darparu tai, nwyddau a gwasanaethau.[146] Cyflwynodd Deddf Cydraddoldeb 2006 ddyletswydd cydraddoldeb rhyweddol, yr oedd angen i gyrff cyhoeddus gymryd y bygythiad o wahaniaethu yn erbyn pobl drawsryweddol o ddifri mewn gwahanol sefyllfeydd. Yn 2008, ehangodd y Rheoliadau Gwahaniaethu ar Sail Rhyw (Diwygio Deddfwriaeth) reoliadau presennol i wahardd gwahaniaethu wrth ddarparu nwyddau neu wasanaethau i bobl drawsryweddol. Ychwanegodd Deddf Cydraddoldeb 2010 "ailbennu rhywedd" fel "nodwedd warchodedig".[147]

I bob diben, rhoes Deddf Cydnabod Rhywedd 2004 gydnabyddiaeth gyfreithiol lawn ar gyfer pobl drawsryweddol ddeuaidd drwy Dystysgrif Cydnabod Rhywedd.[146] Yn wahanol i rai systemau mewn mannau eraill yn y byd, nid oes angen i ymgeiswyr fod ar ôl llawdriniaeth yn y broses cydnabod rhywedd o dan y Ddeddf. Er hynny, mae rhaid cael esboniad meddygol sylweddol ynghylch pan nad yw unigolion wedi cael llawdriniaeth ailbennu rhyw. Nid oes ond angen iddo ddangos y mae wedi dioddef dysfforia rhywedd, y mae wedi byw fel "eich rhywedd newydd" am ddwy flynedd, ac y bwriada barhau ei wneud hyd at ei farwolaeth.[148]

Ym Mawrth 2022, cyflwynwyd Bil Diwygio Cydnabod Rhywedd (yr Alban) i Senedd yr Alban a wnâi'r broses o gael Tystysgrif Cydnabod Rhywedd yn haws trwy hunan-ddiffinio,[149] ac yn Rhagfyr 2022 pasiwyd y bil gan Senedd yr Alban ond mae heb ei lofnodi erbyn hyn.[77] Dan y newidiadau, ni fyddai angen i ymgeiswyr brofi y maent wedi byw yn eu rhywedd caffaeledig am ddwy flynedd neu gael diagnosis o ddysfforia rhywedd mwyach. Yn lle, byddai angen iddynt ddatgan drwy ddatganiad statudol y bwriadant aros yn barhaol yn eu rhywedd caffaeledig.[150] Mae Llywodraeth y DU wedi diystyru gweithredu newidiadau tebyg yng Nghymru a Lloegr.[151] Dywedodd Rishi Sunak, Prif Weinidog y DU, y bydd ei lywodraeth yn atal y bil rhag dod yn rhan o'r gyfraith yn yr Alban, byddai hyn yn y tro cyntaf er sefydlu datganoli y byddai Llywodraeth y DU yn gwneud hyn. Yn ôl Llywodraeth yr Alban, "herir unrhyw ymdrech gan Lywodraeth y DU i danseilio ewyllys ddemocrataidd Senedd yr Alban yn frwd".[152]

Y Ffindir[golygu | golygu cod]

Yn y Ffindir, mae rhaid i bobl sy'n dymuno i'w rhywedd cyfreithiol newid ar ddogfennau swyddogol, fel pasbortau, tystysgrifau geni a dogfennau adnabod, fod wedi'u hanffrwythloni neu "am ryw reswm arall yn anffrwythlon". Yn 2012, rhoddir newid posib o'r gyfraith o dan ystyriaeth gan Weinyddiaeth Materion Cymdeithasol a Iechyd y Ffindir.[153] Gwrthodwyd argymhelliad gan Gyngor Hawliau Dynol y CU i ddileu y gofyniad i anffrwythloni gan Lywodraeth y Ffindir yn 2017.[154] Ym mis Hydref 2017, methodd bil i ddiwygio'r gyfraith oherwydd nad oedd digon o ASau yn cefnogi'r bil. Dywedodd y cadeirydd pwyllgor Tuula Haatainen nad oedd ond 8 o'r 17 o aelodau'r pwyllgor yn cefnogi'r bil. Cyflwynwyd y bil gan AS Cynghrair y Chwith Silvia Modig yn 2016 ac y casglodd llofnodau 85 o ASau yn Senedd y Ffindir.

Yn 2019, cyhoeddodd Cabinet Rinne newydd ei ethol, ei gynlluniau deddfwriaethol ar gyfer y pedair blynedd nesaf. Roedd yn cynnwys tynnu'r gofyniad o anffrwythloni ar gyfer ailbennu rhyw a gwahardd llawdriniaeth ar fabanod rhyngrywiol.[155][156] Fodd bynnag, ymddiswyddodd Cabinet Rinne cyn y gellid cyflwyno'r deddfwriaeth hon i'r senedd.

Yn 2020, ailwampiodd y Ffindir ei safonau triniaeth ar gyfer oedolion trawsryweddol i flaenoriaethu "therapi seicogymdeithasol", gyda biliau sy'n gysylltiedig â thrawsnewid na roddir ond pan y "mae dysfforia sy'n berthnasol i hunaniaeth rhywedd yn barhaol (> dwy flynedd), y gall y person ddisgrifio yn gyson sut y mae dysfforia yn niweidiol iddynt mewn sefyllfeydd pob dydd ac y gellid sefydlu yn ddibynadwy taw effaith niweidiol i'w bywyd cymdeithasol neu yrfa broffesiynol yw dysfforia neu y mae'n achosi dioddefaint sylweddol".[157] Hefyd, cyhoeddodd y Ffindir ganllawiau newydd ar gyfer triniaeth i ieuenctid trawsryweddol, a ddiffinnir fel tan 25 oed, yn dweud taw “ymyriad llinell gyntaf ar gyfer amrywiad o ran rhywedd yn ystod plentyndod a glasoed yw cefnogaeth seicogymdeithasol a, yn ôl yr angen, therapi archwiliol o ran rhywedd a thriniaeth ar gyfer afiechydon seiciatrig cyd-forbid” a gellid rhoi ymyriad meddygol yn unig “fesul achos”.[158]

Ar Ebrill 6, 2021, cynigir menter dinasyddion yn awgrymu newidiadau i’r gyfraith drawsryweddol, megis dileu yr angen am anffrwythloni a rhoi’r hawl i bobl drawsryweddol sydd o leiaf yn 15 oed newid eu rhywedd cyfreithiol â chaniatâd gwarcheidwad. Cyrhaeddodd y 50,000 o lofnodion gofynnol un diwrnod ar ôl ei chyflwyno, ac fe’i hanfonwyd at y senedd ar Fedi 24 gyda chyfanswm o 68,374 o lofnodion.[159]

Ffrainc[golygu | golygu cod]

Yn 2010, dileodd Ffrainc anhwylder hunaniaeth rhywedd fel diagnosis trwy ordinhad,[160][161][162] ond yn ôl mudiadau hawliau trawsryweddol Ffrengig, y tu hwnt i effaith y cyhoeddiad ei hun, ni newidiodd dim.[163] Rhan o ALD 31 (fr) yw trawsrywioldeb ac ariennir triniaeth gan Sécurité Sociale (Nawdd Cymdeithasol Ffrainc).[164]

Gwaherddir gwahaniaethu ar sail "hunaniaeth rhywiol" ers 2012.[165][166] Yn 2016, disodlwyd y term "hunaniaeth rhywiol" gan "hunaniaeth rhywedd".[167]

Ar Dachwedd 6, 2015, cymeradwyodd Senedd-dy Ffrainc fil i ganiatáu i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol heb angen llawdriniaeth ailbennu rhyw a heb angen anffrwythloni gorfodol.[168] Ar Fai 24, 2016, cymeradwyodd y Cynulliad Cenedlaethol y bil.[168][169][170] Atgoffodd yr AS Penscale Crozon, a gyflwynodd y bil, ASau cyn y bleidlais am y gweithdrefnau hir, ansicr a bachanol y mae bobl drawsryweddol yn gorfod mynd trwyddynt i newid eu rhywedd ar gofnodion hanfodol. Oherwydd gwahanol destunau, sefydlwyd sesiwn ar y cyd. Ar Orffennaf 12, 2016, cymeradwyodd y Cynulliad Cenedlaethol fersiwn wedi'i addasu o'r bil a gadwyd y darpariaethau yn gwahardd tystysgrifau seiciatrig a phrawf o lawdriniaeth ailbennu rhyw, gan ollwng darpariaeth y bil gwreiddiol o hunan-ddiffinio rhywedd.[171] Ar Fedi 28, trafododd y Senedd-dy y bil.[172] Wedyn, cyfarfu'r Cynulliad Cenedlaethol ar Hydref 12 mewn sesiwn llawn i gymeradwyo'r bil unwaith eto ac gwrthododd welliannau a gynigiwyd gan y Senedd-dy y byddai angen tystiolaeth o driniaeth feddygol.[173][174] Ar Dachwedd 17, dyfarnodd y Cyngor Cyfansoddiadol fod y bil yn gyfansoddiadol.[175][176] Fe'i lofnodwyd gan yr Arlywydd ar Dachwedd 18, 2016, fe'i gyhoeddwyd yn y Journal Officiel y diwrnod wedyn,[177] ac daeth i rym ar Ionawr 1, 2017.[178] Er nad oes angen tystiolaeth o lawdriniaeth neu ymyriadau meddygol bellach, mae pobl drawsryweddol yn gorfod mynd o flaen llys er mwyn newid eu marciwr rhywedd.[179] Gellir hefyd newid yr enw cyntaf yn y swyddfa gofrestru.

Yn 2017, daeth trawsffobia yn achos gwaethygiad ar gyfer pob trosedd y gellir ei chosbi trwy'r carchar.[180]

Yn 2022, dyfarnodd llys apêl y dylid ystyried menyw a anwyd yn wryw yn fam y plentyn y'i feichiogodd gyda'i phartner cyn newid ei rhyw.[181]

Yr Almaen[golygu | golygu cod]

Ym 1980, pasiodd Gorllewin yr Almaen ddeddf yn rheoleiddio newid enwau cyntaf a rhywedd cyfreithiol ac ers ailuno Dwyrain a Gorllewin yr Almaen, mae'n berthnasol i'r Almaen gyfan. I newid enw a rhywedd, mae angen i ddau arbenigwr llys meddygol annibynnol werthuso a yw person yn hunaniaethu â'r rhywedd arall, a yw wedi teimlo gorfodaeth i fyw yn ôl ei syniadau am bum mlynedd, ac a yw'n dybiedig na fydd y teimlad yn newid.[182] Roedd rhaid i ymgeiswyr fod yn anffrwythlon a wedi cael llawdriniaeth, ond fe'i datganwyd yn anghyfansoddiadol trwy ddyfarniad goruchaf lys yn 2011.

Gwlad Groeg[golygu | golygu cod]

Ar 10 Hydref 2017, pasiwyd Senedd Gwlad Groeg, â mwyafrif cyfforddus,[183] Fil Cydnabod Rhywedd Cyfreithiol sy'n rhoi i bobl drawsryweddol yng Ngwlad Groeg yr hawl i newid eu rhywedd cyfreithiol yn rhydd trwy ddileu unrhyw amodau a gofynion, megis cael ymyriadau meddygol, llawdriniaethau ailbennu rhyw neu weithdrefnau anffrwythloni. Rhodda'r bil yr hawl hwn i unrhyw un 17 oed neu'n hŷn. Hefyd, mae gan blant rhwng 15 a 17 oed fynediad i'r broses gydnabod rhywedd cyfreithiol, ond o dan amodau penodol, megis cael tystysgrif o gyngor meddygol.[184][185] Gwrthwynebwyd y bil gan Synod Sanctaidd yr Eglwys Uniongred, Plaid Gomiwnyddol Gwlad Groeg, Gwawr Euraid a Democratiaeth Newydd.[183]

Dilynodd bil Cydnabod Rhywedd Cyfreithiol ddyfarniad 20 Ionawr 2016 Llys Sirol Athen, a ddyfarnodd nad oes bellach angen i berson sy'n dymuno newid ei rywedd cyfreithio ar ffeiliau'r Swyddfa Gofrestri fod wedi cael llawdriniaeth ailbennu rhyw.[186] Gweithredid y dyfarniad gan y Llys fesul achos.[187]

Gweriniaeth Iwerddon[golygu | golygu cod]

Yn Iwerddon, nid oedd modd i berson trawsryweddol newid ei dystysgrif geni tan 2015. Cymerodd yr Uchel Lys yr achos gan y fenyw draws Lydia Foy a wrthodwyd, am yr ystyrid tystysgrif geni yn ddogfen hanesyddol.[188]

Ar 15 Ionawr 2015, pasiodd Iwerddon Ddeddf Cydnabod Rhywedd, a ganiatâ newidiadau rhywedd cyfreithiol heb angen ymyriad meddygol neu asesiad gan y wladwriaeth.[189] Mae newid o'r fath yn bosib trwy hunan-ddiffinio i unrhyw un 18 oed neu'n hŷn sy'n byw yn Iwerddon a wedi'i gofrestru ar gofrestrau Gwyddelig o enedigaeth neu mabwysiad. Mae rhaid i bersonau 16 i 18 oed sicrhau gorchymyn llys i'w heithrio rhag gofynion arferol i fod o leiaf yn 18 oed.[190]

Gwledydd Nordig[golygu | golygu cod]

Mae ymagwedd y model Nordig at hawliau trawsryweddol yn pwysleisio hawliau dynol pobl trawsryweddol ac yn seiliedig ar gydraddoldeb cyfreithiol a hunan-ddiffinio, sydd wedi'i fabwysiadu mewn gwledydd fel Denmarc, yr Ynys Las, Norwy a Gwlad yr Iâ. Yn 2014, pleidleisiodd Senedd Denmarc 59-52 i ddileu'r gofyniad o ddiagnosis anhwylder meddwl a llawdriniaeth ag anffrwythloni di-wrthdro i bobl drawsryweddol sy'n dymuno newid eu rhywedd cyfreithiol.[191] Mabwysiadwyd deddf debyg yng Ngwlad yr Iâ yn 2016.[192] Yn Norwy, cyflwynwyd Deddf Cydnabod Rhywedd, a gyflwynodd hunan-ddiffinio, gan lywodraeth dan arweiniad y Ceidwadwyr a fe'i mabwysiadwyd yn 2016. Derbyniodd y ddeddf gefnogaeth eang o'r rhan fwyaf o bleidiau gwleidyddol, y mudiad hawliau LHDTRhC+ a'r mudiad ffeministaidd, gan gynnwys y Gymdeithas Norwyaidd dros Hawliau Menywod.[193][194] Amddiffynnir pobl drawsryweddol hefyd rhag gwahaniaethu a iaith casineb o dan gyfraith gwahaniaethu a throseddol. Mabwysiadwyd Gwlad yr Iâ Ddeddf Awtonomiaeth Ryweddol a gyflwynodd hunan-ddiffinio ac opsiwn trydydd rhywedd cyfreithiol yn 2019, a dderbyniwyd cefnogaeth eang, gan gynnwys o'r Gymdeithas Islandaidd dros Hawliau Menywod.[195] Mae mudiadau hawliau menywod yn y gwledydd Nordig yn cefnogi hawliau trawsryweddol yn gryf. Yn 2021, trefnodd y Gymdeithas Islandaidd dros Hawliau Menywod mewn cydweithrediad â Chymdeithas Rhyngwladol y Merched fforwm ar sut y gallai mudiad y merched wrthwynebu "lleisiau gwrth-draws".[196]

Gwlad Pwyl[golygu | golygu cod]

Anna Grodzka, yr AS trawsryweddol cyntaf yn Ewrop.[197]

Rhoddwyd y garreg filltir gyntaf yn achos newid rhywedd cyfreithiol gan Llys Foifoda Warsaw yn 1964. Rhesymodd y llys ei fod yn bosib i newid rhywedd cyfreithiol rhywun ar ôl iddynt gael llawdriniaeth ailbennu rhyw. Yn 1983, dyfarnodd y Goruchaf Lys taw mewn rhai achosion, pan yw nodweddion rhywedd ffafriol rhywun yn gryfaf, mae'n bosib newid ei rywedd cyfreithiol hyd yn oed cyn llawdriniaeth ailbennu rhyw.[198]

Yn 2011, etholodd Anna Grodzka i'r Sejm (tŷ isaf Senedd Gwlad Pwyl) yn dod yn yr AS trawsryweddol cyntaf yng Ngwlad Pwyl.[199]

Portiwgal[golygu | golygu cod]

Mae'r gyfraith yn caniatáu i oedolyn newid ei rywedd cyfreithiol heb ofynion. Gall pobl ifanc 16 a 17 oed ei wneud â chydsyniad rhieni a barn seicolegol, yn cadarnhau y gwneir eu penderfyniad yn rhydd a heb pwysau allanol. Gwaheirdd y gyfraith hefyd gwahaniaethu uniongyrchol ac anuniongyrchol yn seiliedig ar hunaniaeth rhywedd, mynegiant rhywedd a nodweddion rhyw, a gwaheirdd driniaeth pennu rhyw anghydsyniol a/neu ymyriad llawdriniaethol ar blant rhyngrywiol.[200]

Romania[golygu | golygu cod]

Yn Rwmania, mae'n gyfreithiol i bobl drawsryweddol newid eu henw cyntaf i adlewyrchu eu hunaniaeth rhywedd yn seiliedig ar ddewis personol. Ers 1996, mae'n bosib i rywun a gafodd lawdriniaeth ailbennu rhyw newid ei rywedd cyfreithiol er mwyn adlewyrchu ei ryw ôl-lawdriniaethol. Wedyn, mae gan bobl drawsryweddol yr hawl i briodi yn unol â'u rhyw ôl-lawdriniaethol.[201]

Hwngari[golygu | golygu cod]

Ar 31 Fawrth, Diwrnod Gwelededd Trawsrywedd, cyflwynwyd bil a ddileodd y term Hwngareg "nem", sy'n golygu "rhyw", ac rhoddodd rhyw ar enedigaeth, a ddiffinia fel y "rhyw biolegol a bennir gan nodweddion rhywiol sylfaenol a chromosomau." Pleidleisiodd y Senedd o blaid y bil ar 19 Fai 2020, yn ei wneud yn amhosib i unigolyn newid ei rywedd cyfreithiol ac yn gwneud Hwngari yn unig aelod-wladwriaeth yr Undeb Ewropeaidd i wneud felly. Roedd y bleidlais yn 134 o blaid, 56 yn erbyn a 4 yn ymatal.[202][203][204] Dywedodd Dunja Mijatović, y comisiynydd dros hawliau dynol yng Nghyngor Ewrop, ei fod yn "mynd yn groes i safonau hawliau dynol a chyfraith achosion Llys Hawliau Dynol Ewrop."[205] Llofnododd yr Arlywydd János Áder y bil a daeth yn rhan o'r gyfraith ar 28 Fai 2020.[206]

Gogledd America[golygu | golygu cod]

Canada[golygu | golygu cod]

Taleithiau a thiriogaethau Canada sydd ag awdurdodaeth dros ddosbarthiad cyfreithiol rhyw, gan gynnwys newid cyfreithiol o ddosbarthiad rhywedd. Mae pob talaith a phob tiriogaeth yn caniatáu newid rhywedd cyfreithiol, fodd bynnag mewn pedair talaith (Alberta, Columbia Brydeinig, Ontario a Saskatchewan) ac ym mhob un o'r tair tiriogaeth (Tiriogaethau'r Gogledd-orllewin, Nunavut a Yukon) ni all neb sydd heb ei eni ynddynt newid ei rywedd cyfreithiol.

Ar 19 Fehefin 2017, daeth Deddf i ddiwygio Deddf Hawliau Dynol Canada a'r Cod Troseddol (Bill C-16), wedi pasio'r broses ddeddfwriaethol yn Nhŷ Cyffredin Canada a Senedd-dy Canada, yn gyfraith wrth gael Cydsyniad Brenhinol a ddaeth â hi i rym.[207][208][209] Diweddarodd y ddeddf Ddeddf Hawliau Dynol Canada a'r Cod Troseddol i gynnwys "hunaniaeth rhywedd a mynegiant rhywedd" fel seiliau gwarchodedig rhag gwahaniaethu, cyhoeddiadau casineb a dadlau dros hil-laddiad. Ychwanegodd y ddeddf hefyd "hunaniaeth a mynegiant rhywedd" i restr ffactorau gwaethygol mewn dedfrydau, lle y cyflawna'r cyhuddedig drosedd yn erbyn unigolyn oherwydd y nodweddion personol hynny. Ceir deddfau trawsryweddol tebyg hefyd ym mhob un o'r taleithiau a'r tiriogaethau. Gwaherddir therapi trosi yn nhaleithiau Mantioba,[210] Ontario[211] a Nova Scotia,[212] a dinas Vancouver,[213] ond mae deddf Nova Scotia yn cynnwys cymal sy'n caniatáu i "bobl ifanc aeddfed" rhwng 16 a 18 oed gydsynio.

Mecsico[golygu | golygu cod]

Taleithiau a ddangosir mewn porffor sydd wedi pasio deddfau hunaniaeth rhywedd.

Taleithiau a Dinas Mecsico sydd ag awdurdodaeth dros ddosbarthiad cyfreithiol rhyw ym Mecsico, gan gynnwys newid cyfreithiol o ddosbarthiad rhywedd.

Ar 13 Fawrth 2004, daeth gwelliannau i God Sifil Dinas Mecsico sy'n caniatáu i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd a'u henw ar eu tystysgrifau geni, i rym.[214][215]

Ym mis Medi 2008, cymeradwyodd Cynulliad Deddfwriaethol Dinas Mecsico dan reolaeth PRD ddeddf, mewn pleidlais 37–17, yn gwneud newid rhywedd yn haws i bobl drawsryweddol.[216]

Ar 13 Tachwedd 2014, cymeradwyodd Cynulliad Deddfwriaethol Dinas Mecsico ddeddf hunaniaeth rhywedd yn unfrydol. Mae'r ddeddf yn ei wneud yn haws i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol.[217] O dan y ddeddf newydd, dim ond hysbysu'r Gofrestrfa Sifil eu bod am newid gwybodaeth rhywedd ar eu tystysgrifau geni y mae angen iddynt ei wneud. Nid yw llawdriniaeth ailbennu rhyw, therapïau seicolegol neu unrhyw fath arall o ddiagnosis yn ofynnol mwyach. Daeth y ddeddf i rym ar ddechrau 2015.

Erbyn 2022, mae pedair talaith ar bymtheg wedi'i ddilyn: Michoacán (2017),[218] Nayarit (2017),[219] Coahuila (2018),[220] Hidalgo (2019),[221] San Luis Potosí (2019),[222] Colima (2019),[223] Baja California (2019),[224][225] Oaxaca (2019),[226] Tlaxcala (2019),[227] Chihuahua (2019),[228] Sonora (2020),[229] Jalisco (2020 [wedi'i chyfundrefnu yn 2022]),[230][231] Quintana Roo (2020),[232] Puebla (2021),[233] Baja California Sur (2021)[234] Talaith Mecsico (2021),[235] Morelos (2021), Sinaloa (2022),[236] a Zacatecas (2022).[237]

Ym mis Awst 2018, gorchymynnodd barnwr ffederal yn Tamaulipas newid tystysgrifau geni menywod trawsryweddol.[238] Yn Hydref 2018, dyfarnodd Goruchaf Lys Cyfiawnder y Genedl fod gwahardd pobl drawsryweddol rhag newid eu rhywedd cyfreithiol ar ddogfennau swyddogol yn drais ar hawliau cyfansoddiadol, yn achos person trawsryweddol o Verucruz a waharddwyd rhag newid ei enw cyfreithiol a'i rywedd cyfreithiol.[239][240] Yn yr un modd, dyfarnodd ym mis Mai 2019 fod yr hawl i hunan-ddiffinio hunaniaeth rhywedd yn hawl dynol sylfaenol.[241][242]

Yn Chwefror 2022, rhoddodd Mecsico farciwr rhywedd anneuaidd cyntaf ar dystysgrif geni trwy ddyfarniad llys.[243] Ym mis Gorffennaf 2022, rhoddodd Ysgrifenyddiaeth dros Faterion Cartrefol y Cod Adnabod Personol anneuaidd cyntaf trwy ddyfarniad llys.[244] Ym mis Tachwedd 2022, pleidleisiodd cyngres talaith Hidalgo yn unfrydol i gydnabod hunaniaeth rhywedd anneuaidd.[245]

Unol Daleithiau America[golygu | golygu cod]

Gofynion cyfreithiol sydd gan bob talaith ar gyfer newid y rhyw ar dystysgrif geni.      Nid oes angen llawdriniaeth ailbennu rhyw i newid rhyw ar dystysgrif geni      Angen llawdriniaeth ailbennu rhyw i newid rhyw ar dystysgrif geni[b][c]      Nid yw'r dalaith yn newid rhyw ar dystysgrifau geni i bobl drawsryweddol

Yn yr Unol Daleithiau, mae hawliau pobl drawsryweddol yn amrywio'n sylweddol yn ôl awdurdodaeth. Erbyn diwedd 2021, roedd o leiaf 130 o filiau wedi'u cyflwyno mewn 33 o daleithiau i gyfyngu hawliau pobl drawsryweddol.[246] Yn 2022, cyflwynwyd tros 230 o filiau gwrth-drawsryweddol mewn deddfwrfeydd taleithiol mewn ymgyrch genedlaethol gydgysylltiedig i dargedu hawliau trawsryweddol.[247]

Dim ond unwaith y mae Goruchaf Lys yr Unol Daleithiau wedi dyfarnu ar hawliau trawsryweddol yn uniongyrchol, yn 2020; yn achos R.G. & G.R. Harris Funeral Homes Inc. v. Equal Employment Opportunity Commission, daliodd y llys fod amddiffyniadau Teitl VII Deddf Hawliau Sifil 1964 rhag gwahaniaethu ar sail rhyw yn ymestyn i gyflogeion trawsryweddol. Byddai Deddf Cydraddoldeb, pe bai'n cael ei phasio, yn gwahardd gwahaniaethu ar sail hunaniaeth rhywedd mewn cyflogaeth; tai; llety cyhoeddus; addysg; rhaglenni a ariennir yn ffederal; credyd; a gwasanaeth rheithgor.[248]

Rhoddir tystysgrifau geni fel arfer gan Swyddog Cofnodion Hanfodol y dalaith (neu diriogaeth, neu ardal prifddinas) y digwyddodd yr enedigaeth ynddi, ac felly rheoleiddir dosbarthu rhyw fel gwryw neu fenyw ar y dystysgrif geni (ac a ellir newid hyn yn ddiweddarach ai peidio) gan gyfraith daleithiol (neu gyfatebol). Fodd bynnag, mae cyfraith ffederal yn rheoleiddio rhyw fel y'i restrir ar Adroddiad Consylaidd o Enedigaeth Dramor, a dogfennau ffederal eraill sy'n rhestru rhyw neu enw, megis pasbort yr UD a Thystysgrif Brodori. Mae deddfau ynglŷn â newidiadau enw yn awdurdodaethau yr UD hefyd yn gymysgedd cymhleth o reolau ffederal a thaleithiol. Mae taleithiau yn amrywio i ba raddau y maent yn cydnabod hunaniaethau rhywedd pobl drawsryweddol, yn aml yn dibynnu ar y camau y mae'r person wedi'u cymryd yn eu trawsnewid (gan gynnwys therapi seicolegol a therapi hormonau), gyda rhai taleithiau yn gwneud llawdriniaeth cadarnhau rhywedd yn rhagofyniad o gydnabyddiaeth.

Efallai y bydd pobl anneuaidd yn ceisio cydnabyddiaeth gyfreithiol o hunaniaeth rhywedd ar wahân i'r rhyw a bennwyd adeg eu genedigaeth; yn 2016, daeth Oregon yn y dalaith gyntaf i gydnabod pobl anneuaidd yn gyfreithiol.[249] Ers hynny, mae 21 o daleithiau ac Ardal Columbia wedi dilyn:[250] Arkansas, Califfornia, Colorado, Connecticut, Efrog Newydd, Hampshire Newydd, Jersey Newydd, Maine, Maryland, Massachusetts, Mecsico Newydd, Michigan, Minnesota, Nevada, Oregon, Pennsylvania, Utah, Vermont, Virginia, Washington, Washington D.C. ac Ynys Rhodos.

Ni newidia Tennessee y rhyw ar dystysgrif geni o dan unrhyw amgylchiadau.[251][252] Ym mis Rhagfyr 2020, annilysodd barnwr ffederal reol adrannol anghyfansoddiadol yn gwahardd newid rhyw ar dystysgrif geni unigolyn yn Ohio.[253] Yn 2020, pasiodd Idaho deddfwriaeth yn gwahardd newid dynodiadau rhyw ar dystysgrifau geni.[254] Ym mis Ebrill 2020, datganodd dyfarniad barnwrol fod y ddeddf yn anorfodadwy.[255][256] Yn 2022, daeth Oklahoma yn yr ail dalaith i wahardd newid marciwr rhywedd cyfreithiol ar dystysgrifau geni. Dilynodd hyn orchymyn gweithredol a roddodd gan y llywodraethwr yn y flwyddyn flaenorol.[257][258] Gwaharddodd Oklahoma Senate Bill 1100 hefyd farcwyr rhywedd anneuaidd ar dystysgrifau geni.[259] Yn ystod yr un flwyddyn, rhoddodd Montana reol yn gwahardd newid rhywedd cyfreithiol ar dystysgrifau geni hefyd.[260]

Sefydlodd penderfyniad y Goruchaf Lys yn Obergefell v. Hodges fod amddiffyniad cyfartal yn mynnu bod yr holl awdurdodaethau yn cydnabod priodasau cyfunryw, yn rhoi'r hawl i briodi i bobl drawsryweddol ni waeth a ystyrir eu partneriaid o'r un rhyw neu o'r rhyw arall yn gyfreithiol.

De America[golygu | golygu cod]

Mae gan Dde America rai o'r ddeddfwriaeth fwyaf blaengar yn y byd ynghylch hawliau trawsryweddol. Mae Bolifia ac Ecwador ymhlith yr ychydig o wledydd ledled y byd sy'n rhoi amddiffyniad cyfansoddiadol rhag gwahaniaethu yn seiliedig ar hunaniaeth rhywedd. Caniateir i bobl drawsryweddol newid eu henw a'u rhywedd ar ddogfennau cyfreithiol yn y rhan fwyaf o wledydd. Caniatâ'r Ariannin, Brasil, Bolifia, Colombia, Ecwador ac Wrwgwái i unigolion newid eu henw a'u rhywedd heb gael triniaeth feddygol, anffrwythloni na chaniatâd barnwrol. Ym Mheriw, mae gorchymyn barnwrol yn ofynnol.[261][262]

Yr Ariannin[golygu | golygu cod]

Yn 2012, cymeradwyodd Senedd-dy'r Ariannin Ddeddf Hunaniaeth Rhywedd yn unfrydol. Darpara'r ddeddf lawdriniaeth ailbennu rhyw a therapi hormonau i oedolion fel rhan o'u cynlluniau gofal iechyd cyhoeddus neu breifat. Hefyd, caniatáu'r ddeddf newid rhywedd, delwedd ac enw ar gofrestrau sifil heb gymeradwyaeth meddyg neu farnwr.[263][264] Yn 2013, daeth merch chwe mlwydd oed o'r enw Luana, a bennwyd yn wryw adeg ei genedigaeth, yn y plentyn trawsryweddol cyntaf yn yr Ariannin i gael ei henw newydd wedi'i newid ar ei dogfennau adnabod. Credir taw hi yw'r ifancaf i elwa ar Ddeddf Hunaniaeth Rhywedd y wlad.

Roedd Talaith Mendoza a Thalaith Santa Fe yn yr awdurdodaethau cyntaf yn y wlad i ganiatáu i unigolion adael eu cofnod rhyw yn wag yn lle dewis "gwryw" neu "benyw".[265][266] Ar 20 Gorffennaf 2021, llofnododd yr Arlywydd Alberto Fernández Ordinhad Anghenraid a Brys (Decreto 476/2021) yn gorchymyn i Cofrestrfa Wladol Personau (RENAPER) ganiatáu trydydd opsiwn rhywedd ar gardiau adnabod gwladol a phasbortau, a farcir fel "X". Mae'r bil yn berthnasol i breswylwyr parhaol nad ydynt yn ddinasyddion, sydd â chardiau adnabod Archentaidd.[267] Yn cydymffurfio â Deddf Hunaniaeth Rhywedd, gwnaeth hyn yr Ariannin yn un o'r ychydig o wledydd yn y byd i gydnabod rhywedd anneuaidd yn gyfreithiol ar holl ddogfennaeth swyddogol.[268][269][270]

Bolifia[golygu | golygu cod]

Ar 1 Awst 2016, daeth Deddf Hunaniaeth Rhywedd i rym, caniatâ'r ddeddf i unigolyn tros 18 oed newid ei enw, ei ryw a'i ffotograffiaeth ar ddogfennau cyfreithiol.[271] Mae angen prawf seicolegol yn profi bod y person yn gwybod ac yn cymryd y newid hunaniaeth, ond nid oes angen llawdriniaeth ailbennu rhyw. Mae'r broses yn gyfrinachol ac mae rhaid ei chynnal o flaen y Gwasanaeth Cofrestri Sifil. Cymera prosesu'r ddogfennaeth newydd gyfnod o 15 niwrnod. Bydd newid enw a rhyw yn wrthdoradwy unwaith, wedi hynny na allant newid y data hwn eto.

Er hynny, ni chydnabyddir y rhyw sydd newydd ei bennu at ddiben priodas. Ym mis Mehefin 2017, cyfarwyddodd y Goruchaf Dribiwnlys Etholiadol i'r Gwasanaeth Cofrestri Sifil gydnabod rhyw newydd ei bennu pobl drawsryweddol yn eu ceisiadau i briodi.[272] Yn mis Tachwedd 2017, dirymodd Goruchaf Lys Bolifia y cyfarwyddyd hwn, ei reoli yn anghyfansoddiadol, a datganodd na ellir cydnabod rhyw a newidiwyd o dan y gyfraith at ddiben priodas.[273] Gwnaeth grwpiau LHDT apêl â'r Llys Hawliau Dynol Rhyng-Americanaidd ym mis Mai 2018.[274]

Brasil[golygu | golygu cod]

Dyfarnodd y Goruchaf Lys Ffederal ar 1 Fawrth 2018, fod gan berson trawsrywedd yr hawl i newid ei enw swyddogol a'i ryw swyddogol heb angen llawdriniaeth neu werthusiad proffesiynol, dim ond hunan-ddatgan ei hunaniaeth seicogymdeithasol. Ar 29 Fehefin, cyhoeddodd y Corregedoria Nacional de Justiça, corff y Cyngor Cyfiawnder Gwladol, y rheolau i'r swyddogion cofrestru eu dilyn ynglŷn â'r pwnc.[275]

Tsile[golygu | golygu cod]

Gwaheirdd Tsile pobl ffurf o wahaniaethu a throseddau casineb ar sail hunaniaeth rhywedd a mynegiant rhywedd. Mae Deddf Hunaniaeth Rhywedd, mewn grym ers 2019, yn cydnabod yr hawl i hunaniaeth rhywedd hunan-ganfyddedig, wrth ganiatáu i bobl dros 14 oed newid eu henw a'u rhywedd ar eu holl ddogfennau swyddogol heb ofynion gwaharddol.[276] Ers 1974, roedd newid rhywedd yn bosib yn y wlad trwy broses farnwrol.

Colombia[golygu | golygu cod]

Ers 2015, gall person Colombiaidd newid ei rywedd cyfreithiol a'i enw trwy amlygu ei ewyllys ddifrifol o flaen notari, heb angen llawdriniaethau na gorchymyn barnwrol.[28]

Ecwador[golygu | golygu cod]

Caniatâ Deddf Hunaniaeth Rhywedd (Sbaeneg: Ley Orgánica de Gestión de la Identidad y Datos Civiles), a gymeradwywyd yn 2016, i Ecwadoriaid ddatgan eu hunaniaeth rhywedd yn lle'r rhyw a bennwyd adeg genedigaeth. Rhoddwyd cardiau adnabod cyfreithiol newydd i'r rheini sy'n newid eu rhywedd a'u henw.[277][278]

Periw[golygu | golygu cod]

Ym Mheriw, gall personau trawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol a'u henw cyfreithiol ar ôl cydymffurfio â gofynion perthnasol a all ddod yn werthusiadau seicolegol a seiciatrig, ymyriadau meddygol neu lawdriniaeth ailbennu rhyw. Mae angen caniatâd barnwrol. Ym mis Tachwedd 2016, penderfynodd Llys Cyfansoddiadol Periw nad yw trawsrywioldeb yn batholeg ac cydnabu'r hawl i hunaniaeth rhywedd. Fodd bynnag, apeliwyd dyfarniadau ffafriol ar newid rhywedd.[279]

Wrwgwái[golygu | golygu cod]

Ers 2019, gall pobl drawsryweddol tros 18 oed hunan-ddiffinio eu rhywedd a diweddaru eu henw cyfreithiol, heb gymeradwyaeth o farnwr, ar ôl cymeradwyo y Ddeddf Gyfun ar gyfer Personau Traws. Mae'r ddeddf newydd yn creu ysgoloriaethau i bobl draws gael mynediad i addysg, yn creu pensiwn misol i bobl drawsryweddol a anwyd cyn 1975 a hefyd yn gofyn i wasanaethau'r llywodraeth gyflogi o leiaf 1% o'r boblogaeth drawsryweddol. Erbyn hyn, cydnebydd hefyd hunan-ddiffiniad o bobl anneuaidd.[280][281]

Osiania[golygu | golygu cod]

Awstralia[golygu | golygu cod]

Rheoleiddir tystysgrifau geni gan y taleithiau a thiriogaethau, tra taw materion ar gyfer y gyfraith ffederal yw priodas a phasbortau. Cydnebydd holl awdurdodaethau Awstralia ryw cadarnhaol unigolyn, â gwahanol ofynion.[282] Yn yr achos a oedd yn garreg filter New South Wales Registrar of Births, Deaths and Marriages v Norrie [2014], penderfynodd Uchel Lys Awstralia nad yw'r Births Deaths and Marriages Registration Act 1995 (NSW) yn gofyn i berson sy wedi cael llawdriniaeth ailbennu cenhedlol i hunaniaethu naill ai yn ddyn ai yn fenyw. Mae'r dyfarniad yn caniatáu cofrestriad rhywedd o "amhenodol".[283]

Rhoddir pasbortau yn y rhywedd a ddewisir, heb angen newid tystysgrifau geni neu dystysgrifau dinasyddiaeth. Mae angen llythyr oddi wrth ymarferwr meddygol sy'n dilysu bod y person wedi cael neu yn cael triniaeth briodol.[284]

Roedd Awstralia yn yr unig wlad yn y byd i ofyn am gyfraniad a chymeradwyaeth y farnwriaeth (Llys Teulu Awstralia) o ran caniatáu i blant trawsryweddol gael therapi amnewid hormonau.[285] Daeth hyn i ben ar ddiwedd 2017, pan gyhoeddodd y Llys Teulu ddyfarniad yn sefydlu y gellid, mewn achosion nad oes anghydfod rhwng plentyn, ei rieni a'i feddygon sy'n ei drin, rhoi presgripsiwn heb ganiatâd y llys.[286]

Gwam[golygu | golygu cod]

Mae newid rhywedd yn gyfreithlon yng Ngwam.[287] Er mwyn i bobl drawsryweddol newid eu rhywedd cyfreithiol yng Ngwam, mae rhaid iddynt ddarparu datganiad ar lw oddi wrth feddyg i'r Swyddfa dros Ystadegau Bywiol yn dweud y cawsant llawdriniaeth ailbennu rhyw. Wedyn, newidia'r Swyddfa dystysgrif geni yr ymgeisydd.

Seland Newydd[golygu | golygu cod]

Ar hyn o bryd, nid yw Deddf Hawliau Dynol 1993 yn gwahardd gwahaniaethu ar sail rhywedd yn benodol. Er y credir y gwarchodir hunaniaeth rhywedd o dan y deddfau sy'n gwahardd gwahaniaethu ar sail rhyw neu gyfeiriadedd rhywiol,[288] ni wyddys pa ffordd y mae hyn yn berthnasol i'r rheini sydd heb gael llawdriniaeth ailbennu rhywedd, neu i'r rheini na fydd yn ei chae.[289]

Ym mis Tachwedd 2017, cyflwynodd Senedd Seland Newydd Fil Cofrestru Genedigaethau, Marwolaethau, Priodasau, a Pherthnasoedd i ganiatáu i bobl newid y rhyw ar eu tystysgrifau geni trwy ddatganiad statudol, gan osgoi gorfod mynd trwy y Llys Teulu neu ddangos tystiolaeth o driniaeth feddygol i newid eu rhyw.[290] Mae Comisiwn Hawliau Dynol Seland Newydd wedi cefnogi'r bil ar sail ei bod yn ei wneud yn hawl i unigolion trawsryweddol ac anneuaidd i ddiweddaru manylion rhyw ar dystysgrifau geni.[291] Pasiodd y bil ei thrydydd darlleniad ar 9 Rhagfyr 2021 ac fe'i derbyniwyd Cydsyniad Brenhinol ar 15 Rhagfyr 2021. Daeth y ddeddf i rym yn 2023.[292]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeirnodau[golygu | golygu cod]

Nodiadau
  1. ↑ Nododd Ustus KS Radharkrishnan yn ei ddyfarniad taw, "anaml y mae ein cymdeithas yn sylweddoli neu'n gofalu i sylweddoli'r trawma, dioddefaint a phoen bod aelodau'r gymuned drawsryweddol yn dioddef, nac y mae ein cymdeithas yn gwerthfawrogi teimladau cynhenid aelodau'r gymuned drawsryweddol, yn enwedig y rheini y mae eu meddwl a'n corff yn gwadu eu rhyw biolegol".
    "Mae gwrthod cydnabod hunaniaeth Hijras/personau trawsryweddol yn gwrthod yr un amddiffyniad gan y gyfraith iddynt, drwy hynny eu gadael yn eithrafol o agored i aflonyddwch, trais ac ymosodiad rhywiol mewn mannau cyhoeddus, gartref, ac yn y carchar, hefyd gan yr heddlu. Cyflawnir ymosodiad rhywiol, gan gynnwys aflonyddwch, trais rhywiol, rhyw rhefrol a geneuol gorfodol, trais gang a noethi yn ddigosb ac mae ystadegau a defnyddiau dibynadwy i gefnogi gweithgareddau o'r fath. Yn bellach, Arweina gwrthod cydnabob hunaniaeth Hijras/personau trawsryweddol at iddynt wynebu gwahaniaethu eithafol yn holl gylchoedd cymdeithas, yn enwedig ym maes cyflogaeth, addysg, gofal iechyd ayyb."
    "Wyneba Hijras/personau trawsryweddol wahaniaethu enfawr yn cael mynediad i fannau cyhoeddus fel bwytai, sinemâu, siopau, canolfannau siopa ayyb. Yn bellach, problem ddifrifol y maent yn ei hwynebu yn aml iawn yw mynediad i doiledau cyhoeddus. Gan nad oes toiledau ar wahân ar gyfer Hijras/personau trawsryweddol, mae angen iddynt ddefnyddio toiledau i wryw ynddynt y maent yn dueddol i ymosodiad rhywiol ac aflonyddwch. Felly, amhara gwahaniaethu ar sail cyfeiriadedd rhywiol neu hunaniaeth rhywedd ar gydraddoldeb o dan y gyfraith ac ar amddiffyniad cyfartal y gyfraith ac mae'n torri Erthygl 14 cyfansoddiad India."[105]
  2. ↑ Mae rhai swyddogion Texas wedi gwrthod newid y rhyw ar dystysgrifau geni i adlewyrchu newid rhyw ar ôl y dyfarniad Littleton v. Prange; fodd bynnag, gall barnwr orchymyn newidiad.
  3. ↑ O Fai 2013 i Fawrth 2017 caniataodd Missouri, trwy orchymyn llys trwy CASE 13AR-CV00240, ffordd dawel o fynd o gwmpas Mo. Ann. Stat. § 193.215(9). Mae'r ffordd o gwmpas o'r achos gwreiddiol wedi cael ei gwrthdroi trwy fandad y sawl llys ac mae Missouri nawr yn gofyn am lawdriniaeth ailbennu rhyw i newid rhyw.
Troednodiau
  1. ↑ Transgender Rights (2006, ISBN 0816643121), golygwyd gan Paisley Currah, Richard M. Juang, Shannon Minter
  2. ↑ Thomas E. Bevan, The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism (2014, ISBN 1440831270), page 42: "The term transsexual was introduced by Cauldwell (1949) and popularized by Harry Benjamin (1966) [...]. The term transgender was coined by John Oliven (1965) and popularized by various transgender people who pioneered the concept and practice of transgenderism. It is sometimes said that Virginia Prince (1976) popularized the term, but history shows that many transgender people adovcated the use of this term much more than Prince. The adjective transgendered should not be used [...]. Transsexuals constitute a subset of transgender people."
  3. ↑ A. C. Alegria, Transgender identity and health care: Implications for psychosocial and physical evaluation, in the Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, volume 23, issue 4 (2011), pages 175–182: "Transgender, Umbrella term for persons who do not conform to gender norms in their identity and/or behavior (Meyerowitz, 2002). Transsexual, Subset of transgenderism; persons who feel discordance between natal sex and identity (Meyerowitz, 2002)."
  4. ↑ Valentine, David. Imagining Transgender: An Ethnography of a Category, Duke University, 2007
  5. ↑ Stryker, Susan. Introduction. In Stryker and S. Whittle (Eds.), The Transgender Studies Reader, New York: Routledge, 2006. 1–17
  6. ↑ Kelley Winters, "Gender Madness in American Psychiatry, essays from the struggle for dignity, 2008, p. 198. "Some Transsexual individuals also identify with the broader transgender community; others do not."
  7. ↑ "retrieved 20 August 2015: " Transsexualism is often included within the broader term 'transgender', which is generally considered an umbrella term for people who do not conform to typically accepted gender roles for the sex they were assigned at birth. The term 'transgender' is a word employed by activists to encompass as many groups of gender diverse people as possible. However, many of these groups individually don't identify with the term. Many health clinics and services set up to serve gender variant communities employ the term, however most of the people using these services again don't identify with this term. The rejection of this political category by those that it is designed to cover clearly illustrates the difference between self-identification and categories that are imposed by observers to understand other people."". Gendercentre.org.au. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 November 2014. Cyrchwyd 1 August 2017.
  8. ↑ "Gender incongruence. ICD-11 – Mortality and Morbidity Statistics". Sefydliad Iechyd y Byd. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 Awst 2018. Cyrchwyd 7 November 2020.
  9. ↑ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. tt. 451–459. doi:10.1176/appi.books.9780890425596. hdl:2027.42/138395. ISBN 978-0-89042-554-1.
  10. ↑ Taylor, J.K.; Haider-Markel, D.P. (2014). Transgender Rights and Politics : Groups, Issue Framing, and Policy Adoption. University of Michigan Press.
  11. ↑ "Japanese Law Translation – [Law text] – Act on Special Cases in Handling Gender Status for Persons with Gender Identity Disorder". Japaneselawtranslation.go.jp. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 June 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  12. ↑ "Gender Recognition Act 2004". Legislation.gov.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  13. ↑ "Gender Recognition Bill [HL] — 10 Feb 2004 at 18:27". publicwhip.org.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 February 2018. Cyrchwyd 8 February 2018.
  14. ↑ "Gender Recognition Bill votes". christian.org.uk. 17 March 2007. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 February 2018. Cyrchwyd 8 February 2018.
  15. ↑ EP (17 March 2007). "Entra en vigor la Ley de Identidad de Género". El País. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 February 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  16. ↑ "BBC NEWS – World – Americas – Uruguay approves sex change bill". news.bbc.co.uk. 13 October 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 March 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  17. ↑ "Argentina approves gender identity law". Pinknews.co.uk. 10 May 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  18. ↑ "Denmark becomes Europe's leading country on legal gender recognition – The European Parliament Intergroup on LGBTI Rights". Lgbt-ep.eu. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 February 2015. Cyrchwyd 1 August 2017.
  19. ↑ Ltd, Allied Newspapers. "The Gender Identity Act". Timesofmalta.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  20. ↑ "Decreto 1227 Del 04 de Junio de 2015". Scribd. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 October 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  21. ↑ "Colombia's new gender recognition law doesn't require surgery". Pinknews.co.uk. 12 June 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  22. ↑ "These Ten Trans People Just Got Their First IDs Under Colombia's New Gender Rules". Buzzfeed.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 November 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  23. ↑ "Legal Gender Recognition in Ireland : Gender Recognition : TENI". Teni.ie. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  24. ↑ "Poselski projekt ustawy o uzgodnieniu płci". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 June 2020. Cyrchwyd 1 July 2020.
  25. ↑ "Vietnam: Positive Step for Transgender Rights". Hrw.org. 30 November 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 February 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  26. ↑ "Vietnam Passes Transgender Rights Law, But Is It Good Enough? – Care2 Causes". Care2.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  27. ↑ "Nothing found for 2016 01 29 Change Of Gender In Identity Card Will Require Two Witnesses". Ecuadortimes.net. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 June 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  28. ↑ 28.0 28.1 "Segundo Suplemento – Registro Oficial Nº 684" (PDF). Asambleanacional.gob.ec. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 8 October 2016. Cyrchwyd 2017-08-01.
  29. ↑ "Bolivia proposes law allowing transgender people to officially change names, genders – Shanghai Daily". Shanghaidaily.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  30. ↑ comunicacion, Unidad de. "Presentan anteproyecto de ley para cambiar datos de identidad de las personas transexuales y transgénero". Justicia.gob.bo. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  31. ↑ "Bolivia: comunidad LGTB presiona a la Asamblea Legislativa para que trate ley de identidad de género – NODAL". Nodal.am. 29 December 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 August 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  32. ↑ "Norway set to allow gender change without medical intervention". Yahoo.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  33. ↑ Services, Ministry of Health and Care (18 March 2016). "Easier to change legal gender". Government.no. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  34. ↑ "Lov om endring av juridisk kjønn". Stortinget. 29 March 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  35. ↑ "Dispatches: Norway's Transgender Rights Transformation". Hrw.org. 7 June 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 23 July 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  36. ↑ Rook, Erin (16 October 2016). "France will no longer force the sterilization of transgender people". Lgbtqnation.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  37. ↑ "It's official – France adopts a new legal gender recognition procedure! – ILGA-Europe". Ilga-europe.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  38. ↑ "LOI n° 2016-1547 du 18 novembre 2016 de modernisation de la justice du XXIe siècle". Legifrance.gouv.fr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 2017-08-01.
  39. ↑ "PRS – Bill Track – The Transgender Persons (Protection of Rights) Bill, 2016". Prsindia.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  40. ↑ "Cabinet approves the Transgender Persons (Protection of Rights) Bill 2016". pib.nic.in. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  41. ↑ "Amendment of Transgender Bill: Government Accepts Standing Committee Proposal". The Logical Indian. 17 December 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 11 June 2018. Cyrchwyd 5 January 2018.
  42. ↑ "C-16 (42–1) – Royal Assent – An Act to amend the Canadian Human Rights Act and the Criminal Code – Parliament of Canada". Parl.ca. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 September 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  43. ↑ Pujol-Mazzini, Anna. "Belgium's ban of forced sterilisation for gender change". Reuters. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 May 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  44. ↑ "Nouvelle loi transgenre: qu'est-ce qui change en 2018?". RTBF Info (yn Ffrangeg). 22 December 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 13 December 2019. Cyrchwyd 11 June 2019.
  45. ↑ "Controversial Greek gender identity bill in parliament vote". ABC News (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 October 2017. Cyrchwyd 2017-10-10.
  46. ↑ "Greece passes sex change law opposed by Orthodox Church". Reuters. 10 October 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 October 2017. Cyrchwyd 2017-10-10.
  47. ↑ Shahid, Jamal (10 February 2018). "Senate body approves changes to transgender persons rights bill". dawn.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 May 2018. Cyrchwyd 21 February 2018.
  48. ↑ Khan, Iftikhar A. (8 March 2018). "Senate adopts bill to protect rights of transgender persons". DAWN.COM. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 May 2018. Cyrchwyd 12 March 2018.
  49. ↑ "Pakistan Enacts Legislation Protecting Transgender People". Human Rights Campaign (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 January 2021. Cyrchwyd 25 May 2018.
  50. ↑ "Pakistan passes landmark transgender rights law". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 July 2019. Cyrchwyd 11 May 2018.
  51. ↑ "Iniciativa". Parlamento.pt. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  52. ↑ Rodrigues, Sofia. "BE apresenta projecto de lei para permitir mudança de sexo aos 16 anos". PÚBLICO. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 January 2018. Cyrchwyd 1 August 2017.
  53. ↑ Group, Global Media (25 May 2016). "BE quer permitir mudança de sexo aos 16 anos". Jn.pt. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  54. ↑ "Lei da autodeterminação da identidade de género entra em vigor amanhã". ionline (yn Portiwgaleg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 August 2018. Cyrchwyd 2018-08-13.
  55. ↑ "Publicada lei que concede direito à autodeterminação de género". Esquerda (yn Portiwgaleg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 August 2018. Cyrchwyd 2018-08-13.
  56. ↑ "Civil status: New law facilitates transgender, intersex name and gender change". Wort.lu (yn Saesneg). 17 May 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 May 2017. Cyrchwyd 20 May 2017.
  57. ↑ "Résumé des travaux du 12 mai 2017 – gouvernement.lu // L'actualité du gouvernement du Luxembourg". Gouvernement.lu. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  58. ↑ "Proyecto de Ley Integral Trans". parlamento.gub.uy (yn Sbaeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 July 2019. Cyrchwyd 19 October 2018.
  59. ↑ "Uruguay's first transgender senator vows to bolster LGBT rights". Reuters. 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 May 2018. Cyrchwyd 5 January 2018.
  60. ↑ "Boletín 8924-07 Reconoce y da protección al derecho a la identidad de género". Senado.cl. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 2017-08-01.
  61. ↑ "Acuerdan avanzar en el reconocimiento de la identidad de género". Senado.cl (yn Sbaeneg). 21 January 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017. Cyrchwyd 8 June 2017.
  62. ↑ "Senado – República de Chile – A segundo trámite proyecto que reconoce y da protección a la identidad de género". Senado.cl (yn Sbaeneg). 14 June 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 June 2017. Cyrchwyd 15 June 2017.
  63. ↑ "On trans issues, Iceland has just put Britain to shame | Owl Fisher". TheGuardian.com. 21 June 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 June 2019. Cyrchwyd 22 June 2019.
  64. ↑ "Gender Autonomy Act Applauded". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 June 2019. Cyrchwyd 22 June 2019.
  65. ↑ "From Iceland — Iceland Passes Major Gender Identity Law: "The Fight is Far from Over"". 19 June 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 June 2019. Cyrchwyd 22 June 2019.
  66. ↑ "PL 5002/2013 – Projeto estabelece direito à identidade de gênero". Camara.gov.br (yn Portiwgaleg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 June 2017. Cyrchwyd 20 May 2017.
  67. ↑ "Proyecto de ley 19841". Asamblea.go.cr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 August 2017.
  68. ↑ "19 diputados suscriben proyecto para que la CCSS haga operaciones de cambio de sexo - elmundo.cr". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 January 2016. Cyrchwyd 2016-01-25.
  69. ↑ "Change in Sex Designation in Identity Card (Cedula) Possible If Bill Is Approved". Qcostarica.com. 19 January 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 August 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  70. ↑ "LEY DE RECONOCIMIENTO DE LOS DERECHOS A LA IDENTIDAD DE GÉNERO E IGUALDAD ANTE LA LEY". Conasida.go.cr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 December 2016. Cyrchwyd 2017-08-01.
  71. ↑ "FMLN Backs New Gender Identity Law Defending the Rights of the Transgender Community | CISPES: Committee in Solidarity with the People of El Salvador". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 June 2018. Cyrchwyd 14 April 2018.
  72. ↑ Vargas, Esther (4 November 2016). "Perú necesita una Ley de Identidad de Género y hoy se hizo algo importante". Sin Etiquetas (yn Sbaeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 April 2017. Cyrchwyd 5 November 2016.
  73. ↑ "El Congreso aprueba reformar la ley de identidad de género y despatologizar la transexualidad con la oposición del PP". dosmanzanas – La web de noticias LGTB (yn Sbaeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 March 2018. Cyrchwyd 5 January 2018.
  74. ↑ "Swedish law proposals on legal gender recognition and gender reassignment treatment – ILGA-Europe". Ilga-europe.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 31 July 2017. Cyrchwyd 1 August 2017.
  75. ↑ "Gender Recognition Reform (Scotland) Bill". www.parliament.scot (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-06.
  76. ↑ "Gender Recognition Reform Bill". www.gov.scot (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-06.
  77. ↑ 77.0 77.1 "Meeting of the Parliament (Hybrid) [Draft] Meeting date: Thursday, December 22, 2022". Senedd yr Alban. Cyrchwyd 22 Rhagfyr 2022.
  78. ↑ "Egyes közigazgatási tárgyú törvények módosításáról, valamint ingyenes vagyonjuttatásról" (PDF). Országgyűlés (Hungarian National Parliament). Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 1 April 2020. Cyrchwyd 9 June 2020.
  79. ↑ "Hungary passes bill ending legal gender recognition for trans citizens". Euronews. 20 May 2020. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 June 2020. Cyrchwyd 9 June 2020.
  80. ↑ "Hungarian government outlaws legal gender recognition". TGEU (Transgender Europe). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 June 2020. Cyrchwyd 9 June 2020.
  81. ↑ De Vos, Pierre (14 July 2010). "Christine, give them hell!". Constitutionally Speaking. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 July 2011. Cyrchwyd 12 July 2011.
  82. ↑ Alteration of Sex Description and Sex Status Act, 2003 Archifwyd 29 June 2011 yn y Peiriant Wayback.. Parliament of South Africa, 15 March 2004.
  83. ↑ "Transgender Egyptians face abuse, discrimination for asserting their identity". Al Monitor. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 December 2020. Cyrchwyd 24 December 2020.
  84. ↑ "Egyptian transgender woman faces uphill battle against stigma". Reuters. 12 November 2020. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 November 2020. Cyrchwyd 12 November 2020.
  85. ↑ "Botswana: Activists Celebrate Botswana's Transgender Court Victory". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 21 June 2019. Cyrchwyd 14 April 2018.
  86. ↑ "Press Release: Botswana High Court Rules in Landmark Gender Identity Case". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 April 2019. Cyrchwyd 14 April 2018.
  87. ↑ “Sweet closure” as Botswana finally agrees to recognise trans man Archifwyd 30 June 2018 yn y Peiriant Wayback., Mambaonline
  88. ↑ "Botswana to recognise a transgender woman's identity for first time after historic High Court ruling". independent.co.uk. 18 December 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 May 2019. Cyrchwyd 14 April 2018.
  89. ↑ Jun, Pi (9 October 2010). "Transgender in China". Journal of LGBT Youth 7 (4): 346–351. doi:10.1080/19361653.2010.512518.
  90. ↑ Sun, Nancy (9 January 2014). "Shanxi Permits Persons to Change Gender Information". All-China Women's Federation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 November 2014. Cyrchwyd 17 October 2014.
  91. ↑ Winter, Sam; Conway, Lynn. "How many trans* people are there? A 2011 update incorporating new data". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 March 2015. Cyrchwyd 14 November 2014.
  92. ↑ "2017中国跨性别群体生存现状调查报告". MBA智库. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-04-01. Cyrchwyd 2022-02-08.
  93. ↑ "跨性别者手术后：历时半年终于修改学历 就业遭歧视". 搜狐. 2019-12-23. Cyrchwyd 2022-02-08.
  94. ↑ 王若翰 (2012-06-20). "变性人群体真实生态：唯学历证明无法修改性别" (yn zh-cn) (Press release). 搜狐. http://news.sohu.com/20120620/n346142516.shtml. Adalwyd 2022-02-08.
  95. ↑ "Hong Kong court supports transsexual right to wed". BBC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 May 2013. Cyrchwyd 13 May 2013.
  96. ↑ "Hong Kong customs officers behaved 'like animals' during body search", South China Morning Post, 1 November 2013, http://www.scmp.com/news/hong-kong/article/1346238/transgender-woman-hong-kong-customs-officers-behaved-animals-during, adalwyd 2 February 2014
  97. ↑ Trans woman subjected to invasive search at Hong Kong airport, 1 November 2013, http://gaynewsnetwork.com.au/news/trans-woman-subjected-to-invasive-search-at-hong-kong-airport-12289.html, adalwyd 2 February 2014
  98. ↑ "為換護照慘失國籍失學位失尊嚴 被海關當畜牲 跨性別博士來港 三失不是人 (A want to change her passport costed her nationality, degree and dignity – Treated by customs like an animal – Transgender doctorate student came to Hong Kong and lost everything)", Apple Daily, 1 November 2013, http://hk.apple.nextmedia.com/news/art/20131103/18491211, adalwyd 2 February 2014
  99. ↑ "Transgender refugee goes through 'hell' in Hong Kong to be recognised as a woman", South China Morning Post, 3 April 2014, http://www.scmp.com/news/hong-kong/article/1457021/transgender-refugee-goes-through-hell-hong-kong-be-recognised-woman, adalwyd 16 April 2014
  100. ↑ "India recognises transgender people as third gender". The Guardian. 15 April 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  101. ↑ McCoy, Terrence (15 April 2014). "India now recognizes transgender citizens as 'third gender'". The Washington Post. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  102. ↑ "Supreme Court recognizes transgenders as 'third gender'". The Times of India. 15 April 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 April 2014. Cyrchwyd 15 April 2014.
  103. ↑ "Why transgender not an option in civil service exam form: HC". The Times of India. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 December 2015.
  104. ↑ "Why transgender not an option in civil service exam form: HC". The Economic Times. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 January 2016.
  105. ↑ National Legal Services Authority ... Petitioner Versus Union of India and others ... Respondents (Supreme Court of India 15 April 2014). Text
  106. ↑ Nath, Damini (January 11, 2020). "Transgender Persons Act comes into effect". The Hindu. Chennai: N. Ravi. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 February 2020. Cyrchwyd 1 October 2020.
  107. ↑ Pathak, Sushmita (December 4, 2019). "India Just Passed A Trans Rights Bill. Why Are Trans Activists Protesting It?". npr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 March 2020. Cyrchwyd 1 October 2020.
  108. ↑ Fathi, Nazila (2 August 2004). "As Repression Lifts, More Iranians Change Their Sex". The New York Times. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 January 2020. Cyrchwyd 12 December 2018.
  109. ↑ Tait, Robert (27 July 2005). "A Fatwa for Freedom". The Guardian. London. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 November 2012. Cyrchwyd 2010-05-12.
  110. ↑ "Human Rights Report: Being Transgender in Iran" (PDF). Outright. Action International. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 16 January 2018. Cyrchwyd 2018-08-06.
  111. ↑ Barford, Vanessa (25 February 2008). "BBC News: Iran's 'diagnosed transsexuals'". British Broadcasting Corporation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 March 2012. Cyrchwyd 12 March 2012.
  112. ↑ "Iran's transgender people face discrimination despite fatwa". AP NEWS. 21 May 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 December 2018. Cyrchwyd 12 December 2018.
  113. ↑ "Human Rights Report: Being Transgender in Iran" (PDF). Outright. Action International. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 16 January 2018. Cyrchwyd 2018-08-06.
  114. ↑ "The gay people pushed to change their gender". BBC. 5 November 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 November 2018. Cyrchwyd 12 December 2018.
  115. ↑ Hays, Matthew. "Iran's gay plan". CBC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 April 2009. Cyrchwyd 12 December 2018.
  116. ↑ "Sex change funding undermines no gays claim" Archifwyd 2020-06-20 yn y Peiriant Wayback., Robert Tait, The Guardian, 26 September 2007; accessed 20 September 2008.
  117. ↑ "Waseda Bulletin of Comparative Law" (PDF). Waseda.jp. t. 42. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 4 March 2016. Cyrchwyd 2017-08-01.
  118. ↑ 性同一性障害者の性別の取扱いの特例に関する法律 Archifwyd 22 July 2012 yn Archive.is e-Gov – Ministry of Internal Affairs and Communications, Japan Nodyn:In lang
  119. ↑ Act on Special Cases in Handling Gender for People with Gender Identity Disorder Archifwyd 7 October 2011 yn y Peiriant Wayback. Japanese Law Translation – Ministry of Justice, Japan
  120. ↑ "Transsexual's 'Change' Recognized". Tokyo: CBS News. 29 July 2004. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 July 2012. Cyrchwyd 16 May 2015.
  121. ↑ "Japan to fund gender-affirming surgery". 8 June 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 July 2020. Cyrchwyd 26 January 2019.
  122. ↑ "Japan's Supreme Court rules transgender people still have to get sterilised". 24 January 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 July 2019. Cyrchwyd 26 January 2019.
  123. ↑ 123.0 123.1 "JeffreyJessie: Recognising Transsexuals" Archifwyd 27 September 2007 yn y Peiriant Wayback., The Malaysian Bar. Retrieved 21 August 2007.
  124. ↑ "J.G v. Pengarah Jabatan Pendaftaran Negara". Cljlaw.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 February 2012. Cyrchwyd 1 August 2017.
  125. ↑ "Pakistan judge tells lesbian couple they broke the law". Pravda. 22 Mai 2007. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 Hydref 2007. Cyrchwyd 5 Mai 2008.
  126. ↑ "Pakistan court allows woman to change sex". Zee News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 Mai 2008. Cyrchwyd 6 Mai 2008.
  127. ↑ [1] Archifwyd 18 July 2009 yn y Peiriant Wayback.
  128. ↑ Jon Boone in Islamabad. "Pakistan's chief justice Iftikhar Chaudhry suffers public backlash". theguardian.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 23 February 2014. Cyrchwyd 2014-02-11.
  129. ↑ "Awareness about sexually transmitted infections among Hijra sex workers of Rawalpindi/Islamabad". Pakistan Journal of Public Health. 2012. http://test.hsa.edu.pk/journal/issue-march2012vol2no1/Abdullah%20MA.OA.pdf.[dolen marw]
  130. ↑ "A Second Look at Pakistan's Third Gender". Positive Impact Magazine. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 January 2014. Cyrchwyd 2014-02-02.
  131. ↑ Ingber, Sasha (May 9, 2018). "Pakistan Passes Historic Transgender Rights Bill". npr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 September 2020. Cyrchwyd October 1, 2020.
  132. ↑ "القضاء يوافق على تغيير جنس أردني من ذكر إلى أنثى". وكالة عمون الاخبارية. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 June 2018. Cyrchwyd 2019-07-24.
  133. ↑ "newsinfo.inquirer.net, Call him Jeff, says SC; he used to be called Jennifer". Newsinfo.inquirer.net. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 August 2014. Cyrchwyd 1 August 2017.
  134. ↑ "Rare Condition Turns Woman into Man". Fox News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 June 2013. Cyrchwyd 26 July 2015.
  135. ↑ "Sex change and sex reassignment – Katrina Legarda – ABS-CBN News". 26 September 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 September 2013. Cyrchwyd 1 August 2017.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
  136. ↑ Staff, OutrageMag com. "Living History: On changing one's sex by petitioning the Phl courts" (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-13.
  137. ↑ Yi, Luhur Taylor, Brown, Horim, Winston, N.T. (Rhagfyr 2019). "PUBLIC OPINION OF TRANSGENDER RIGHTS in South Korea". Williams Institute of Law at UCLA. https://williamsinstitute.law.ucla.edu/wp-content/uploads/Public-Opinion-Trans-South-Korea-English-Dec-2019.pdf.
  138. ↑ "In re Change of Name and Correction of Family Register, Supreme Court of South Korea (22 June 2006)". International Commission of Jurists (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-04-12.
  139. ↑ Un, Ji-Won; Park, Hyun-Jung (16 May 2013). "Landmark legal ruling for South Korean transgenders". The Hankyoreh. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 May 2015. Cyrchwyd 16 May 2015.
  140. ↑ Ministry of Interior Affairs, R.O.C. (Taiwan) (2008-11-03). "有關戶政機關受理性別變更登記之認定要件" [Regarding the assessment criteria for household registration authorities to accept gender change registration]. Cyrchwyd 2019-06-15.[dolen marw]
  141. ↑ 洪, 滋敏 (2016-02-16). "醫療進步的台灣也有變性需求，但提到動手術為何會先想到泰國？" [Medically-advanced Taiwan has demand for sex change, but why do people think of Thailand instead?]. The News Lens. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 August 2020. Cyrchwyd 2019-06-15.
  142. ↑ Department of Household Registration, Ministry of Interior Affairs, R.O.C. (Taiwan). "性別變更認定及登記程序相關資訊" [Related information on the assessment and registration procedure of gender change]. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 July 2019. Cyrchwyd 2019-06-13.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  143. ↑ "台灣伴侶權益推動聯盟 TAPCPR – Xiao E,First transwoman in Taiwan to change her legal gender without providing proof of surgery". tapcpr.org (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-16.
  144. ↑ News, Taiwan (2021-01-12). "Taiwan's digital ID plan halted | Taiwan News | 2021-01-12 18:55:00". Taiwan News (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-16.
  145. ↑ 潘, 姿羽 (2018-11-21). "2020年啟用晶片身分證 保留數字7給跨性別人士" [Chip-embedded ID to release in 2020, digit 7 reserved for transgender persons]. Central News Agency, Taiwan. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 21 June 2019. Cyrchwyd 2019-06-12.
  146. ↑ 146.0 146.1 "Transgender: what the law says". equalityhumanrights.com. Equality and Human Rights Commission. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 March 2015. Cyrchwyd 5 April 2015.
  147. ↑ "Equality Act 2010". legislation.gov.uk. The National Archives. 2010. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 31 March 2015. Cyrchwyd 5 April 2015.
  148. ↑ "Applying for a Gender Recognition Certificate". Gov.uk. The UK Government. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 April 2015. Cyrchwyd 5 April 2015.
  149. ↑ "Gender Recognition Reform (Scotland) Bill". www.parliament.scot (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-09-19.
  150. ↑ "Gender recognition reform bill tabled at Holyrood". BBC News (yn Saesneg). 2022-03-03. Cyrchwyd 2022-09-19.
  151. ↑ "UK government drops gender self-identification plan for trans people". the Guardian (yn Saesneg). 2020-09-22. Cyrchwyd 2022-09-19.
  152. ↑ "Rishi Sunak poised to block Scotland's gender reform bill". Sky News (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-01-14.
  153. ↑ "Resignations from Church Today" (yn Ffinneg). SETA. 30 January 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 June 2012. Cyrchwyd 20 March 2013.
  154. ↑ Wareham, Jamie (29 August 2017). "Finland will keep sterilizing trans people after it rejects law reform". Gay Star News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-09-02. Cyrchwyd 1 September 2017.
  155. ↑ "Rinne: Government programme, deal on distribution of ministerial posts done". Helsinki Times. 3 Mehefin 2019.
  156. ↑ "Nyt tuli Antti Rinteen ilmoitus: "Hallitusohjelma on valmis ja ministerijako on tehty"". Uusi Suomi (yn Ffinneg). 2 Mehefin 2019.
  157. ↑ "Medical treatments for gender dysphoria that reduces functional capacity in transgender people – recommendation" (PDF).
  158. ↑ "Recommendation of the Council for Choices in Health Care in Finland (PALKO / COHERE Finland)" (PDF).
  159. ↑ "Oikeus Olla - A citizens' initiative for a more just trans law". 6 April 2021.
  160. ↑ "France: Transsexualism will no longer be classified as a mental illness in France / News / Welcome to the ILGA Trans Secretariat / Trans / ilga – ILGA". Trans.ilga.org. 2009-05-16. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 September 2013. Cyrchwyd 21 November 2013.
  161. ↑ Atwill, Nicole (2010-02-17). "France: Gender Identity Disorder Dropped from List of Mental Illnesses | Global Legal Monitor". www.loc.gov (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-05-11. Cyrchwyd 2017-10-18.
  162. ↑ "La transsexualité ne sera plus classée comme affectation psychiatrique". Le Monde. 16 May 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 February 2018. Cyrchwyd 14 March 2018.
  163. ↑ "La France est très en retard dans la prise en charge des transsexuels". Libération (yn Ffrangeg). 2011-05-17. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-11-30. En réalité, ce décret n'a été rien d'autre qu'un coup médiatique, un très bel effet d'annonce. Sur le terrain, rien n'a changé.
  164. ↑ "Qu'est-ce qu'une affection de longue durée ?". Ameli.fr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 November 2013. Cyrchwyd 21 November 2013.
  165. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw sexual identity1
  166. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw sexual identity2
  167. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw identity
  168. ↑ 168.0 168.1 "AMENDEMENT N°282". Assemblée Nationale. Cyrchwyd 4 June 2016.
  169. ↑ Le Corre, Maëlle (19 May 2016). "L'Assemblée nationale adopte l'amendement visant à faciliter le changement d'état civil pour les personnes trans" (yn Ffrangeg). Yagg.
  170. ↑ "Transsexuels: simplification du changement d'état civil votée par l'Assemblée nationale". Cyrchwyd 27 May 2018.
  171. ↑ Fae, Jane (13 July 2016). "Transgender people win major victory in France". Gay Star News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-02. Cyrchwyd 2023-01-14.
  172. ↑ "Séance du 28 septembre 2016 (compte rendu intégral des débats)". www.senat.fr.
  173. ↑ "It's official – France adopts a new legal gender recognition procedure! - ILGA-Europe". ilga-europe.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-08-02. Cyrchwyd 27 May 2018.
  174. ↑ "Assemblée nationale ~ Première séance du mercredi 12 octobre 2016". www.assemblee-nationale.fr.
  175. ↑ "Décision n° 2016-739 DC du 17 novembre 2016". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 23 November 2016.
  176. ↑ "Le Conseil constitutionnel valide le projet de loi J21". justice.gouv.fr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-03-29. Cyrchwyd 2023-01-14.
  177. ↑ "LOI n° 2016-1547 du 18 novembre 2016 de modernisation de la justice du XXIe siècle | Legifrance".
  178. ↑ "J21 : La loi de modernisation de la Justice entre en vigueur". justice.gouv.fr. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-09-13. Cyrchwyd 2023-01-14.
  179. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enw :1
  180. ↑ "LOI n° 2017-86 du 27 janvier 2017 relative à l'égalité et à la citoyenneté (1) - Article 171 | Legifrance". www.legifrance.gouv.fr. Cyrchwyd 2019-07-21.
  181. ↑ "French court recognises transgender woman as the mother of her child". RFI (yn Saesneg). 2022-02-10. Cyrchwyd 2022-05-31.
  182. ↑ "– German Constitutional Court declares compulsory surgeries unconstitutional". tgeu.org. 28 Ionawr 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2018-07-17. Cyrchwyd 26 Mawrth 2017.
  183. ↑ 183.0 183.1 "A row over transgender rights erupts between Greece's politicians and its clerics". The Economist. 13 October 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 October 2017.
  184. ↑ "Greece improves gender recognition law but misses chance to introduce self-determination". ILGA EUROPE. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 January 2018. Cyrchwyd 10 October 2017.
  185. ↑ "Greece passes gender-change law opposed by Orthodox church". The Guardian. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 October 2017. Cyrchwyd 10 October 2017.
  186. ↑ "Ελλάδα: Εφαρμόστηκε η δικαστική απόφαση για ληξιαρχική μεταβολή φύλου χωρίς το προαπαιτούμενο χειρουργικής επέμβασης". Antivirus Magazine. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 September 2017. Cyrchwyd 11 October 2017.
  187. ↑ "Έλληνας τρανς άντρας αλλάζει στοιχεία χωρίς χειρουργική επέμβαση (Greek trans man changes information without sex reassignment surgery". 10percent. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 June 2017. Cyrchwyd 11 October 2017.
  188. ↑ "Dr Lydia Foy's Case". Transgender Equality Network Ireland. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 April 2015. Cyrchwyd 16 May 2015.
  189. ↑ ""Ireland passes bill allowing gender marker changes on legal documents". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 10 September 2015. Cyrchwyd 12 September 2015.
  190. ↑ "Gender Recognition Certificate". Department of Social Protection. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 November 2015. Cyrchwyd 13 November 2015.
  191. ↑ "Denmark becomes Europe's leading country on legal gender recognition | The European Parliament Intergroup on LGBTI Rights". Lgbt-ep.eu. 2014-06-12. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 February 2015. Cyrchwyd 2015-04-10.
  192. ↑ "§2, Imm. 3, Qitiusumik Inunnik Nalunaarsuiffik pillugu inatsisip (CPR pillugu inatsit) allanngortinneqarneranik inatsisit Kalaallit Nunaannut atuutilersinneqarnerannik peqqussut (Greenlandic)" (PDF). Cyrchwyd 2020-09-01.
  193. ↑ "Lov om endring av juridisk kjønn". The Storting. 29 March 2016. Cyrchwyd 19 September 2022.
  194. ↑ "Gender identity and sexual orientation in international and national (Norwegian) law". University of Oslo. Cyrchwyd 19 September 2022.
  195. ↑ "Iceland's Gender Autonomy Act is a Step Forward for Trans and Intersex Rights". Iceland Review. Cyrchwyd 29 November 2022.
  196. ↑ "Transfeminism and the Women's Movement". Icelandic Women's Rights Association. 15 March 2021. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-10-03. Cyrchwyd 29 November 2022.
  197. ↑ "Anna Grodzka" (yn Pwyleg). SEJM. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 July 2012. Cyrchwyd 17 May 2015.
  198. ↑ see for example: T. Smyczynski, Prawo rodzinne i opiekuńcze, C.H. Beck 2005
  199. ↑ "Anna Grodzka Becomes Poland's First Openly Transgender Member Of Parliament". HuffPost. 11 Hydref 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 Mawrth 2022. Cyrchwyd 26 Rhagfyr 2022.
  200. ↑ "Lei n.º 38/2018". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 August 2018. Cyrchwyd 27 December 2018.
  201. ↑ "Transsexualismul in Romania". Accept Romania. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 November 2012. Cyrchwyd 2 December 2012.
  202. ↑ "Egyes közigazgatási tárgyú törvények módosításáról, valamint ingyenes vagyonjuttatásról" (PDF) (yn Hwngareg). Országgyűlés. 31 March 2020. Archifwyd (PDF) o'r gwreiddiol ar 1 April 2020. Cyrchwyd 1 April 2020.
  203. ↑ Knight, Kyle; Gall, Lydia (21 May 2020). "Hungary Ends Legal Recognition for Transgender and Intersex People". Human Rights Watch. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 14 July 2020. Cyrchwyd 27 August 2020.
  204. ↑ Zoltán, Kovács (1 April 2020). "Hungarian government seeks to disallow legally changing one's gender". Index.hu. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 July 2020.
  205. ↑ Strudwick, Patrick (18 April 2020). "A New Law Will End Gender Recognition. Now Trans People Are Speaking Out". BuzzFeed News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 April 2020. Cyrchwyd 20 April 2020.
  206. ↑ "Hungarian government outlaws legal gender recognition". Transgender Europe. 29 May 2020. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 June 2020. Cyrchwyd 9 June 2020.
  207. ↑ "LEGISinfo". Parl.gc.ca. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 May 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  208. ↑ "LEGISinfo – House Government Bill C-16 (42–1)". Parl.gc.ca. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 December 2016. Cyrchwyd 1 August 2017.
  209. ↑ Tasker, John Paul (16 June 2017). "Canada enacts protections for transgender community". CBC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 June 2017. Cyrchwyd 16 June 2017.
  210. ↑ "Manitoba bans conversion therapy | Toronto Sun". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.
  211. ↑ "Archived copy". Toronto Star. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  212. ↑ "Archived copy". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 May 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  213. ↑ "Archived copy". Toronto Star. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 16 April 2019. Cyrchwyd 28 September 2018.CS1 maint: archived copy as title (link)
  214. ↑ ""Mexico: Mexico City Amends Civil Code to Include Transgender Rights", International Gay & Lesbian Human Rights Commission, 15 June 2004". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 3 July 2015. Cyrchwyd 20 August 2017.
  215. ↑ "The Violations of the Rights of Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Persons in Mexico: A Shadow Report", submitted to the United Nations Human Rights Committee by The International Human Rights Clinic, Human Rights Program of Harvard Law School; Global Rights; and the International Gay and Lesbian Human Rights Commission, March 2010, footnote 77, page 13 Archifwyd 31 January 2012 yn y Peiriant Wayback.
  216. ↑ Mexico City Approves Easier Transgender Name Changes Archifwyd 10 October 2016 yn y Peiriant Wayback.
  217. ↑ Nodyn:In lang Aprueban reforma a la ley de identidad de género en la Ciudad de México Archifwyd 28 July 2017 yn y Peiriant Wayback.
  218. ↑ "Aprueban Ley de Identidad de Género en Michoacán". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 July 2017.
  219. ↑ Nodyn:In lang Aprueba Congreso de Nayarit ley de identidad de género
  220. ↑ "Aprueban cambio de identidad de género en Coahuila". El Universal. 13 November 2018.
  221. ↑ "Diputados de Hidalgo aprueban cambios de género en actas de nacimiento". eluniversal.mx (yn Sbaeneg). 25 April 2019.
  222. ↑ "Es oficial, las personas trans ya pueden cambiar de identidad en SLP". La Orquesta.mx (yn Sbaeneg). 17 May 2019.
  223. ↑ "Congreso de Colima aprueba cambio de identidad de género en documentos oficiales". El Herlado de México (yn Sbaeneg). 13 February 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-02. Cyrchwyd 2023-01-14.
  224. ↑ "Informa CEDHBC sobre derecho a adecuación sexo-genérica en actas de nacimiento". Comisión Estatal de los Derechos Humanos Baja California (yn Sbaeneg). Tijuana. 18 June 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-08-15. Cyrchwyd 2023-01-14.
  225. ↑ "Recomendación No. 5/2019" (PDF). Comisión Estatal de los Derechos Humanos Baja California (yn Sbaeneg). 15 April 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2019-07-11. Cyrchwyd 2023-01-14.
  226. ↑ "Avanza Oaxaca en reconocimiento a la identidad de género: Congreso". e-oaxaca.mx (yn Sbaeneg). 30 August 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2023-01-14. Cyrchwyd 2023-01-14.
  227. ↑ Rodríguez, Areli (1 October 2019). "Aprueban en Tlaxcala cambio de identidad de género] Agencia Quadratín". Quadratin (yn Sbaeneg). Cyrchwyd March 16, 2021.
  228. ↑ Mayorga, Patricia (26 November 2019). "En Chihuahua, personas trans pueden adecuar acta de nacimiento sin un amparo". Proceso (yn Sbaeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 September 2020. Cyrchwyd 8 October 2022.
  229. ↑ Maytorena, Alberto (October 1, 2020). "¡Lo lograron! Aprueban Ley de Identidad de Género en Sonora". El Sol de Hermosillo. Cyrchwyd March 16, 2021.
  230. ↑ Orozco, Mariana (October 30, 2020). "Jalisco reconoce el derecho a la identidad de personas Trans para todas la edades". debate (yn Sbaeneg). Cyrchwyd March 16, 2021.
  231. ↑ "Legislativo aprueba reformas en favor de la identidad de género; dejan fuera a menores". Notisistema (yn Sbaeneg). Cyrchwyd 2022-04-07.
  232. ↑ "Aprueban cambio en identidad de genero y Nombre de Personas Trans en Quintanta Roo". La Razon (yn Sbaeneg). November 18, 2020. Cyrchwyd March 16, 2021.
  233. ↑ "Aprueban #LeyAgnes: Puebla Reconoce el Derecho al Cambio de Identidad de genero". Animal Politico (yn Sbaeneg). February 25, 2021. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-08-15. Cyrchwyd March 16, 2021.
  234. ↑ "Baja California Sur aprueba Ley de Identidad Trans; va contra terapias de conversión". sdpnoticias (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-07-31.
  235. ↑ Toluca, Violeta Huerta | El Sol de. "Aprueban Ley de Identidad de Género en el Edomex". El Sol de Toluca | Noticias Locales, Policiacas, sobre México, Edomex y el Mundo (yn Saesneg). Cyrchwyd 2021-08-07.
  236. ↑ "Baja California ya reconoce ante el Registro Civil a personas trans". Sopitas (yn Sbaeneg). January 28, 2022. Cyrchwyd January 29, 2022.
  237. ↑ "Diputados aprueban reforma en beneficio de la comunidad trans". La Jornada Zacatecas (yn Sbaeneg). 2022-12-23. Cyrchwyd 2022-12-23.
  238. ↑ "Salvador vive las 24 horas como Paulina, en Altamira y ya hizo historia". Periódico el Cinco. 31 August 2018.
  239. ↑ Neela Ghoshal (29 October 2018). "Mexico Transgender Ruling a Beacon for Change". Human Rights Campaign.
  240. ↑ "Suprema Corte declara inconstitucional negar cambio de identidad de género a personas trans". desastre.mx (yn Sbaeneg). 18 October 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 April 2019. Cyrchwyd 18 April 2019.
  241. ↑ "SCJN ampara a persona transexual para modificar su acta de nacimiento". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-07-16. Cyrchwyd 2023-01-14.
  242. ↑ Reiss Smith (9 May 2019). "Mexico's Supreme Court grants new birth certificate to transgender citizen". PinkNews.
  243. ↑ "Mexico issues first birth certificate with a non-binary gender marker after historic court ruling". GAY TIMES (yn Saesneg). 2022-02-21. Cyrchwyd 2022-03-23.
  244. ↑ "Mexico issues first personal id code with a non-binary gender marker". El Financiero (yn Sbaeneg). 2022-07-22. Cyrchwyd 2022-10-26.
  245. ↑ Hidalgo, Ignacio García | El Sol de. "Congreso de Hidalgo aprueba reconocer el género no binario". El Sol de México | Noticias, Deportes, Gossip, Columnas (yn Sbaeneg). Cyrchwyd 2022-11-04.
  246. ↑ Ring, Trudy (January 13, 2022). "Anti-Trans Legislative Push Starts Again in 2022". The Advocate. Cyrchwyd March 20, 2022.
  247. ↑ Lavietes, Matt; Ramos, Elliott (March 20, 2022). "Nearly 240 anti-LGBTQ bills filed in 2022 so far, most of them targeting trans people". NBC News (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar August 18, 2022. Cyrchwyd August 19, 2022.
  248. ↑ "House Passes The Equality Act: Here's What It Would Do". NPR (yn Saesneg). 24 February 2021. Cyrchwyd 2021-04-23.
  249. ↑ O'Hara, Mary Emily (Mehefin 10, 2016). "'Nonbinary' is now a legal gender, Oregon court rules". The Daily Dot. Archifwyd o'r gwreiddiol ar Mehefin 10, 2016. Cyrchwyd Mehefin 10, 2016.
  250. ↑ "Movement Advancement Project | Identity Document Laws and Policies". www.lgbtmap.org (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-11-03.
  251. ↑ "Kansas to allow trans residents to change birth certificates". NBC News.
  252. ↑ "Changing Birth Certificate Sex Designations: State-By-State Guidelines". Lambda Legal. Archifwyd o'r gwreiddiol ar Mehefin 18, 2014.
  253. ↑ Smyth, Julie Carr (December 16, 2020). "Court Rules Ohio Must Allow Gender Changes on Birth Certificates". HuffPost. Cyrchwyd July 9, 2021.
  254. ↑ "Idaho House Passes Bill Banning Trans People from Correcting Gender on Birth Certificates". Lambda Legal (yn Saesneg). 27 February 2020. Cyrchwyd 2020-02-28.
  255. ↑ Boone, Rebecca (March 6, 2018). "Judge: Idaho Must Allow Gender Changes on Birth Certificates". Idaho State Journal. Cyrchwyd September 17, 2021.
  256. ↑ "Idaho's transgender birth certificate ban goes back to court". nbcnews (yn Saesneg). 17 April 2020. Cyrchwyd 2020-07-21.
  257. ↑ Stitt, Kevin (November 8, 2021). "Executive Order 2021-24" (PDF). Oklahoma Secretary of State. Cyrchwyd November 3, 2022.
  258. ↑ "Oklahoma governor signs transgender bathroom bill". ABC News. Cyrchwyd 28 July 2022.
  259. ↑ Sean Murphy (27 April 2022). "Oklahoma governor signs ban on nonbinary birth certificates". ABC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 5 May 2022. Cyrchwyd 5 May 2022.
  260. ↑ "Montana permanently blocks transgender people from changing their birth certificates". PBS NewsHour (yn Saesneg). 2022-09-09. Cyrchwyd 2022-11-05.
  261. ↑ "Latin America's Transgender-Rights Leaders". The New Yorker. 10 August 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 October 2016.
  262. ↑ "Bolivia's transgender citizens celebrate new documents". BBC News. 7 September 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 October 2016.
  263. ↑ "Argentina OKs transgender rights: ID changes, sex-change operations and hormone therapy". The Washington Post. 9 May 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 31 March 2019. Cyrchwyd 2 September 2017.
  264. ↑ "Senate passes 'gender idendity' [sic] law". Buenos Aires Herald. 9 May 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 12 May 2012.
  265. ↑ "Mendoza: primer caso en el mundo de "sexo indefinido" en el DNI". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 December 2018.
  266. ↑ "DNI con género indefinido en Santa Fe: "Tenemos una posición favorable al respecto"".
  267. ↑ "Decreto 476/2021". Boletín Oficial de la República Argentina (yn Sbaeneg). 20 July 2021. Cyrchwyd 21 July 2021.
  268. ↑ "Alberto Fernández pondrá en marcha el DNI para personas no binarias". Ámbito (yn Sbaeneg). 20 July 2021. Cyrchwyd 21 July 2021.
  269. ↑ "Identidad de género: el Gobierno emitirá un DNI para personas no binarias". La Nación (yn Sbaeneg). 21 July 2021. Cyrchwyd 21 July 2021.
  270. ↑ Westfall, Sammy (22 July 2021). "Argentina rolls out gender-neutral ID". The Washington Post. Cyrchwyd 25 July 2021.
  271. ↑ "En un mes 50 transgénero y transexuales cambiaron su identidad en Bolivia" (yn Sbaeneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 31 August 2016. Cyrchwyd 5 September 2016.
  272. ↑ "Confirman validez de matrimonios de transexuales y transgénero en Bolivia". eju.tv.
  273. ↑ Sipse, Redacción (10 November 2017). "En Bolivia es ilegal las bodas entre personas del mismo sexo". sipse.com.
  274. ↑ "Colectivo LGBTI de Bolivia destaca Ley de Identidad de Género y Evo garantiza el libre ejercicio de sus derechos". eju.tv.
  275. ↑ Transexuals can now change their names in documents at registry offices throughout the country Nodyn:In lang
  276. ↑ "Chile transgender rights law takes effect". Washington Blade: Gay News, Politics, LGBT Rights. 30 December 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 January 2020. Cyrchwyd 2 January 2020.
  277. ↑ "Change of 'gender' in identity card will require two witnesses – EcuadorTimes.net – Breaking News, Ecuador News, World, Sports, Entertainment". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 June 2016. Cyrchwyd 26 June 2016.
  278. ↑ "LEY ORGÁNICA DE GESTIÓN DE LA IDENTIDAD Y DATOS CIVILES" (PDF).
  279. ↑ "Reniec en desacuerdo con cambio de sexo en DNI, pese a orden de Juzgado en Arequipa". Peru21 (yn Sbaeneg). 31 January 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 January 2020. Cyrchwyd 2 January 2020.
  280. ↑ "Trans people in Uruguay can now self-identify their gender, without surgery". Gay Star News (yn Saesneg). 19 October 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 August 2019. Cyrchwyd 2 January 2020.
  281. ↑ "Ley 18.620 DERECHO A LA IDENTIDAD DE GÉNERO Y AL CAMBIO DE NOMBRE Y SEXO EN DOCUMENTOS IDENTIFICATORIOS". legislativo.parlamento.gub.uy (yn Sbaeneg). Cyrchwyd 5 September 2016.[dolen marw]
  282. ↑ "BIRTHS, DEATHS AND MARRIAGES REGISTRATION ACT 1995 – SECT 32B Application to alter register to record change of sex". 5.austlii.edu.au. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 April 2015. Cyrchwyd 26 July 2015.
  283. ↑ "NSW Registrar of Births, Deaths and Marriages v Norrie [2014] HCA 11 (2 April 2014)". High Court of Australia. 2 April 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 May 2015. Cyrchwyd 16 May 2015.
  284. ↑ "Sex and Gender Diverse Passport Applicants". Passports.gov.au. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 October 2011. Cyrchwyd 26 July 2015.
  285. ↑ Cohen, Janine (15 August 2016). "Transgender teenagers 'risking lives' buying hormones on black market". Australian Broadcasting Corporation. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 September 2016. Cyrchwyd 7 September 2016.
  286. ↑ Lane Sainty (30 November 2017). "Transgender Teens Can Now Access Treatment Without Going To Court, Following Landmark Decision". BuzzFeed. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 11 December 2017.
  287. ↑ Guam Archifwyd 15 September 2016 yn y Peiriant Wayback. National Center for Transgender Equality
  288. ↑ Human Rights Act 1993 s21(1)(m)
  289. ↑ Human Rights Commission: "Human Rights in New Zealand Today – New Zealand Action Plan for Human Rights. August 2004. P.92
  290. ↑ "Births, Deaths, Marriages, and Relationships Registration Bill". New Zealand Parliament. Cyrchwyd 22 August 2021.
  291. ↑ "Birth certificate changes welcomed by takatāpui, trans and non-binary people". Human Rights Commission. 10 August 2018. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 May 2021. Cyrchwyd 31 August 2021.
  292. ↑ "Parliament unanimously passes sex self-identification law, simplifying changes to birth certificates". Stuff. 9 December 2021. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 December 2021. Cyrchwyd 13 December 2021.

Gweithiau a ddyfynnwyd[golygu | golygu cod]

Eginyn erthygl sydd uchod am faterion lesbiaidd, hoyw, deurywiol neu drawsryweddol. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Cydnabyddiaeth_gyfreithiol_o_bobl_drawsryweddol&oldid=12280814"