Coes las y maes
Coes las y maes Lepista saeva | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Tricholomataceae |
Genws: | Lepista[*] |
Rhywogaeth: | Lepista personata |
Enw deuenwol | |
Lepista personata (Fr.) Cooke |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Tricholomataceae yw'r Coes las y maes (Lladin: Lepista saeva; Saesneg: Field Blewit).[1] Y Coesau Gleision yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog 'glas' yw 'gleision'. Mae'r teulu Tricholomataceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw pinc. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Tricholomataceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Coes las y maes ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Omphalia ealaensis | Omphalia ealaensis | |
Omphalia earlei | Omphalia earlei | |
Omphalia ectypa | Omphalia ectypa | |
Omphalia elixa | Omphalia elixa | |
Omphalia ephippium | Omphalia ephippium | |
Omphalia ericetorum | Omphalia ericetorum | |
Omphalia euomphalos | Omphalia euomphalos | |
Omphalia euspeirea | Omphalia euspeirea | |
Omphalia eximia | Omphalia eximia | |
Omphalia expallens | Omphalia expallens |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.

