Castell Conwy
 | |
| Math | castell  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Castell Conwy a muriau'r dref |
| Lleoliad | Conwy |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Arwynebedd | 6 ha |
| Uwch y môr | 21.8 metr, 23 metr |
| Cyfesurynnau | 53.28°N 3.83°W, 53.279938°N 3.825852°W |
| Rheolir gan | Cadw |
 | |
| Perchnogaeth | Edward I, brenin Lloegr |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd I |
| Sefydlwydwyd gan | Edward I, brenin Lloegr |
| Manylion | |
| Deunydd | calchfaen |
Castell canoloesol yn nhref Conwy ar lan afon Conwy yw Castell Conwy. Cynllunwyd y castell gan y pensaer Ffrengig James o St George ac fe'i adeiladwyd gan Edward I, brenin Lloegr, er fod Rhisiart o Gaer yn gyfrifol yn y dechrau (1283). Adeiladwyd y castell a'r dref gaerog ar ben adfeilion Abaty Aberconwy, a ddinistrwyd gan Edward er mwyn defnyddio'r safle, ac mae mur o gwmpas y dref gyfan gan mai Saeson oedd trigolion y dref newydd. Roedd Castell Conwy, yn wahanol i nifer o gestyll eraill James o St George, heb fod yn gonsentrig ond yn cael ei godi yn ôl cynllun llinellol oherwydd ffurf y safle creigiog. Mae'r wyth tŵr anferth gyda'u tyredau a'r muriau cysylltu i gyd yn gyfan.[1]
Mae'r castell yng ngofal Cadw. Fe'i gosodwyd ar restr Safleoedd Treftadaeth y Byd UNESCO yn 1986, fel rhan o'r safle Cestyll a Muriau Trefi'r Brenin Edward yng Ngwynedd.[2]
Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]
Codwyd Castell Conwy gan frenin Lloegr ar ôl iddo orchfygu Teyrnas Gwynedd, calon Tywysogaeth Cymru annibynnol, yn 1282-83. Roedd yn un o gylch o gestyll newydd - yn cynnwys Castell Caernarfon, Castell Biwmares a Chastell Harlech - a godwyd gan y Saeson o amgylch Gwynedd i'w gwarchod yn nwylo'r brenin rhag y Cymry gwrthryfelgar.
Ym 1401, yn ystod gwrthryfel Owain Glyndŵr, cipiodd ei gefnogwyr Rhys ap Tudur a'i frawd Gwilym ap Tudur y castell, a llosgwyd y dref.
Gefeilliwyd Castell Conwy â Chastell Himeji, Japan mewn seremoni ffurfiol yn Himeji ar 29 Hydref 2019.[3]
Oriel[golygu | golygu cod y dudalen]
Hen ffotograff c. 1890-1900
Y castell oddeutu 1885
Y castell fel ag y mae heddiw wrth deithio tuag at Conwy dros y bont geir.
Cynllun pensaernïol o'r castell
Y castell o gyfeiriad yr harbwr
Muriau'r castell o'r de
Tynnwyd y llun hwn yr ochor arall i aber Afon Conwy
Lleolwyd y castell ar aber yr afon; mae'r dref o'i chwmpas
Y castell ar y chwith; gwelir hefyd tyrrau'r mur allanol yn rhedeg yn gyochrog a'r harbwr
Tynnwyd y llun hwn ar draws yr afon, o safle adar yr RSPB
Y fynedfa i'r castell
Y dref o ben y bryn
Castell Conwy, Gogledd Cymru
Castell Conwy
Castell Conwy, Gogledd Cymru
,_Wales-LCCN2001703465.jpg)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Over Wales, Pitkin Unichrome 2000
- ↑ "Castles and Town Walls of King Edward in Gwynedd". UNESCO World Heritage Centre. UNESCO. Cyrchwyd 31 Mai 2019.
- ↑ https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/44483725
