Cân y Toreador

Oddi ar Wicipedia
Cân y Toreador
Poster 1939
Enghraifft o'r canlynolgwaith neu gyfansodiad cerddorol Edit this on Wikidata
Rhan oCarmen Edit this on Wikidata
IaithFfrangeg Edit this on Wikidata
LibretyddHenri Meilhac, Ludovic Halévy Edit this on Wikidata
CyfansoddwrGeorges Bizet Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Cân y Toreador yw'r enw poblogaidd ar yr aria "Votre toast, je peux vous le rendre" ("Eich llwncdestun, rwy'n dychwelyd atoch"), o'r opera Carmen, a gyfansoddwyd gan Georges Bizet [1] gyda geiriau gan Henri Meilhac a Ludovic Halévy. Mae'n cael ei ganu gan yr ymladdwr teirw (Ffrangeg: toréador) Escamillo wrth iddo ymddangos yn yr ail act a disgrifio amrywiol sefyllfaoedd yn y talwrn ymladd teirw, bloeddio'r torfeydd a'r enwogrwydd sy'n dod gyda buddugoliaeth. Mae'r cytgan, Toréador, en gard, yn ffurfio rhan ganol yr agorawd i act gyntaf Carmen.[2]

Y Gerddoriaeth[golygu | golygu cod]

{ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver" } \clef "bass" \key f \minor bes,_"Range" (f') }

Mae gan y gân bas-bariton ystod leisiol o B♭ 2 i F4 a tessitura o C3 i E ♭ 4. Yr arwydd amser yw 4/4, y cywair yw F leiaf gyda'r gytgan yn F fwyaf. Yr arwydd tempo yw allegro molto moderato, =108.

Mae'r gerddorfa'n cyflwyno'r adran felodaidd gyntaf, sy'n fywiog ac yn sionc. Fel Habanera Carmen, mae wedi’i adeiladu ar raddfa gromatig ddisgynnol wrth i Escamillo ddisgrifio ei brofiadau yn y talwrn ymladd teirw. Yn y gytgan sy'n canmol y toreador, mae'r gerddoriaeth yn troi'n ddathliadol ac yn hyderus ei chymeriad

Mae Frasquita, Mercédès, Carmen, Moralès, Zuniga a'r corws yn ymuno i ailadrodd y cytgan.

Libreto[golygu | golygu cod]

 Gwreiddiol
Votre toast, je peux vous le rendre,
Señors, señors car avec les soldats
oui, les toréros, peuvent s'entendre;
Pour plaisirs, pour plaisirs,
ils ont les combats!

Le cirque est plein, c'est jour de fête!
Le cirque est plein du haut en bas;
Les spectateurs, perdant la tête,
Les spectateurs s'interpellent
À grand fracas!

Apostrophes, cris et tapage
Poussés jusques à la fureur!
Car c'est la fête du courage!
C'est la fête des gens de cœur!
Allons! en garde!
Allons! allons! Ah!

Toréador, en garde! Toréador!
Toréador!
Et songe bien, oui,
songe en combattant
Qu'un œil noir te regarde,
Et que l'amour t'attend,
Toréador, l'amour, l'amour t'attend!

Tout d'un coup, on fait silence,
On fait silence... ah! que se passe-t-il?
Plus de cris, c'est l'instant!
Plus de cris, c'est l'instant!

Le taureau s'élance
en bondissant hors du toril!
Il s'élance! Il entre, il frappe!...
un cheval roule,
entraînant un picador,
"Ah! Bravo! Toro!" hurle la foule,
le taureau va... il vient...
il vient et frappe encore!

En secouant ses banderilles,
plein de fureur, il court!
Le cirque est plein de sang!
On se sauve... on franchit les grilles!
C'est ton tour maintenant!
Allons! en garde! allons! allons! Ah!

Toréador, en garde! Toréador!
Toréador!
Et songe bien, oui, songe en combattant
Qu'un œil noir te regarde,
Et que l'amour t'attend,
Toréador, l'amour, l'amour t'attend!

L'amour! L'amour! L'amour!
Toréador, Toréador, Toreador!

 Cyfieithiad llythrenol
Eich llwncdestun, rwy'n dychwelyd atoch,
Señores, Señores, oherwydd gyda milwyr
ie, gall toreros gyd-dynnu;
Am y pleser, am y pleser
maen nhw'n ymladd!

Mae'r talwrn yn llawn, mae'n ddiwrnod dathlu!
Mae'r talwrn yn llawn o'r top i'r gwaelod;
Mae'r dorf yn colli eu pennau,
mae'r dorf yn bloeddio
gyda sŵn mawr!

Troi, gweiddi a chynhyrfu
Gwthiwch i'r pwynt torri!
Oherwydd ei fod yn ddathliad o ddewrder!
Mae'n ddathliad o ddewrion y galon!
Awn ni! Ar gard! Awn ni!
Awn ni! Awn ni! Ah!

Toreador, Ar gard! Toreador!
Toreador!
Ac ystyried yn dda, ie myfyrio
wrth i chi ymladd
bod llygad tywyll yn dy wylio,
ac mae'r cariad hwnnw'n aros amdanoch chi,
Toreador, cariad, mae cariad yn aros amdanoch chi!

I gyd ar unwaith, rydyn ni'n dawel,
rydyn ni'n dawel, ... O, beth sy'n digwydd?
Dim mwy o weiddi, dyma fe!
Dim mwy o weiddi, dyma fe!

Mae'r tarw yn rhuthro
wrth neidio allan o'i ffagl!
Mae'n taflu ei hun! Mae'n mynd i mewn, mae'n taro!
Mae ceffyl yn cyrraedd,
yn cael ei arwain gan picador.
"Ah! Bravo! Toro!" mae'r dorf yn galw,
Mae'r tarw yn mynd ymlaen ... mae'n dod ...
daw, gan daro unwaith yn rhagor!

Wrth ysgwyd ei banderillas,
yn llawn cynddaredd, mae'n rhedeg! ...
mae'r talwrn yn llawn gwaed!
Rydyn ni'n ffoi ... rydyn ni'n pasio'r gatiau!
Eich tro chi yw hi nawr!
Awn ni! Ar gard! Awn ni! Awn ni! Ah!

Toreador, Ar gard! Toreador!
Toreador!
A meddyliwch yn dda, ie, meddyliwch wrth i chi ymladd
bod llygad tywyll yn dy wylio,
ac mae'r cariad hwnnw'n aros amdanoch chi,
Toreador, cariad, mae cariad yn aros amdanoch chi!

Cariad! Cariad! Cariad!
Toreador, Toreador, Toreador!

Cyfieithiad telynegol
gan
Siân Meinir mewn partneriaeth ag
Opera Genedlaethol Cymru [3]

Iechyd da, i chwi yfaf nawr
Fonheddwyr dewr, rhof i chwi glod yn fawr;
Ie, ni'r Toreros a chwithau filwyr,
Er ein mwyn, er ein mwyn y mae'r floedd rwysg fawr!

Gwaedd a bloeddio yn groch amdano,
Cyffro yn codi'i derfyn gŵyl,
Heddiw'r dydd y gwelir gŵr yn trechu,
Dyma'r awr i godi'r hwyl!
Yn awr, cei weld, yn awr, yn awr, A!

Toreador, cei weld yn awr,
Toreador! Toreador!
Y freuddwyd fawr yn dod yn awr yn wir,
Gwêl y gampwaith yn glir;
A serch a ddaw cyn hir, Toreador,
A serch a ddaw cyn hir!

Yn y man distewir pawb yn fud,
Distewir pawb yn fud, A! ble yr aeth o?
Codi mae'r cyffro, codi mae'r cyffro,
Drwy y ddôr y daw y tarw du mewn i'r cylch!

Llieiniau'n goch a'r gwaed yn llifo,
Yn llawn o ddig y mae, llygaid yn fflachio;-
Gyda'r cledd dyn dewr yn brolio,
Unwaith eto ‘mlaen ag o!
Yn awr, cei weld, yn awr, yn awr, A!

Toreador, cei weld yn awr,
Toreador! Toreador!
Y freuddwyd fawr yn dod yn awr yn wir,
Gwêl y gampwaith yn glir;
A serch a ddaw cyn hir, Toreador,
A serch a ddaw cyn hir!


Trwy garedigrwydd Musopen (4:31)

Problem chwarae ffeil yma? Gweler Cymorth.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "The Story Of Georges Bizet's Carmen". Classic FM. Cyrchwyd 2020-09-11.
  2. "Habanera' and 'Toreador Song' from 'Carmen' by Georges Bizet". CBBC. Cyrchwyd 11 Medi 2020.
  3. Cân – Sing OGC Cân y Toreador adalwyd 11 Medi 2020