Boled tagell aur

Oddi ar Wicipedia
Boled tagell aur
Phylloporus pelletieri

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Boletales
Teulu: Boletaceae
Genws: Phylloporus[*]
Rhywogaeth: Phylloporus pelletieri
Enw deuenwol
Phylloporus pelletieri
(Lév.) Quél.

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Boletaceae yw'r Boled tagell aur (Lladin: Phylloporus pelletieri; Saesneg: Golden Gilled Bolete).[1] 'Y Capiau Tyllog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Gair arall am gap tyllog yw 'boled', a ddefnyddir hefyd i ddisgrifio rhai mathau o ffwng. Mae'r rhan oddi tano'n debycach i sbwng nag i degyll. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Boletws tagell aur. Mae'r teulu Boletaceae yn gorwedd o fewn urdd y Boletales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop ac Asia.

Ffyngau[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Boletaceae[golygu | golygu cod]

Mae gan Boled tagell aur ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Fistulinella alfaroae Fistulinella alfaroae
Fistulinella campinaranae Fistulinella campinaranae
Fistulinella conica Fistulinella conica
Fistulinella gloeocarpa Fistulinella gloeocarpa
Fistulinella guzmaniana Fistulinella guzmaniana
Hen wr y coed Strobilomyces strobilaceus
Strobilomyces foveatus Strobilomyces foveatus
Veloporphyrellus africanus Veloporphyrellus africanus
Veloporphyrellus pantoleucus Veloporphyrellus pantoleucus
Xanthoconium separans Xanthoconium separans
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Boled tagell aur gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.