Awyrwisg (paganiaeth fodern)
Mae awyrwisg ("skyclad" yn Saesneg) yn cyfeirio at noethni defodol yn Wica a Phaganiaeth Fodern. Mae rhai grwpiau, neu Draddodiadau, yn perfformio'r rhan fwyaf neu'r cyfan o'u defodau'n noeth. Er bod noethni ac arfer dewiniaeth wedi bod yn gysylltiedig ers amser maith yn y celfyddydau gweledol, priodolir y noethni defodol cyfoes hwn yn nodweddiadol naill ai i ddylanwad Gerald Gardner neu i ddarn o lyfr 1899 Charles Godfrey Leland, Aradia, or Gospel of the Witches, ac fel y cyfryw fe'i priodolir yn bennaf i gwfenni Gardneraidd ac Alecsandraidd.
Gwreiddiau
[golygu | golygu cod]Gardner
[golygu | golygu cod]Cyhoeddwyd Witchcraft Today gan Gardner ym 1954. Roedd y llyfr yn honni ei fod yn adrodd ar arfer cyfoes dewiniaeth grefyddol Paganaidd yn Lloegr, a oedd, yn ôl pob sôn, wedi goroesi fel crefydd danddaearol ers canrifoedd. Cynhwyswyd noethni defodol fel rhan reolaidd o arfer Wicaidd, ond yn yr oes fodern fe'i defnyddir yn bennaf gan Wiciaid Alecsandraidd a Gardneraidd. Mae "Siars y Dduwies", sy'n rhan o litwrgi defodol Gardneraidd ac Alecsandraidd, yn cyfarwyddo i Wiciaid ymarfer defod yn noeth. Treuliodd Gardner nifer o flynyddoedd yn India, ac efallai ei fod wedi cael y cysyniad gan y Janiaid Digambara, sect grefyddol lle mae'n bosibl na fyddai'r mynachod yn gwisgo dillad.[1]
Mae'r term Digambara yn llythrennol yn golygu "awyr-wisg".[2] Roedd gan Loegr gysylltiadau agos ag India ar yr adeg pan ddaeth Wica yn gyhoeddus am y tro cyntaf yn Lloegr, felly gallai'r defnydd o'r gair digambara fod wedi bod yn gyfarwydd i siaradwyr Saesneg oedd â gwybodaeth am grefyddau'r Dwyrain Pell. Yn benodol, roedd Gerald Gardner, a boblogodd Wica am y tro cyntaf yn Lloegr, yn llên gwerinïwr nodedig gyda diddordeb yn niwylliant y Dwyrain Pell, a dreuliodd lawer o'i fywyd fel oedolyn yn Sri Lanka a Myanmar, felly mae'n gredadwy ei fod yn gyfarwydd â'r term Janaidd hwn.[1]
Mae Dr. Leo Ruickbie hefyd yn nodi na ellir anwybyddu cynrychiolaeth draddodiadol ac artistig gwrachod fel ffynhonnell ar gyfer noethni yn system Gardner, gan ddyfynnu artistiaid fel Albrecht Dürer a Salvator Rosa.[3]
Aradia
[golygu | golygu cod]Mae tarddiad y cyfarwyddyd hwn wedi ei olrhain i Aradia, or Gospel of the Witches.[4][3] Ymddengys yr araith ganlynol gan Aradia ar ddiwedd pennod gyntaf y llyfr;
Ac fel arwydd eich bod chwi wir yn rhydd,
Y byddwch chwi yn noeth yn eich defodau, dynion a Gwragedd hefyd: pery hyn nes i'r
Gormeswr olaf fod yn ei fedd;[5]
Mae Doreen Valiente, un o offeiriadesau Gardner, yn cofio syndod Gardner at gydnabyddiaeth Valiente o ddeunydd o Aradia yn y fersiwn wreiddiol o'r "Siars" a roddwyd iddi.[6] Yn ddiweddarach, ail ysgrifennodd Valiente y "Siars", gan gadw'r llinellau o Aradia. Yna, cafodd fersiwn Valiente ei ddosbarthu'n eang a'i ailargraffu.
Gan dderbyn Aradia fel ffynhonnell ymarferion awyrwisg, mae Robert Chartowich yn cyfeirio at gyfieithiad Pazzaglini 1998 o'r llinellau canlynol, sy'n darllen "Dynion a Merched / Byddwch i gyd yn noeth, hyd / Eto y bydd ef wedi marw, yr olaf / O'ch gormeswyr wedi marw." Mae Chartowich yn dadlau bod noethni defodol Wica wedi'i seilio ar gam-gyfieithiad Leland o'r llinellau hyn trwy ymgorffori'r cymal "yn eich defodau".[7]
Y tu allan i draddodiadau Wicaidd
[golygu | golygu cod]Nid yw noethni defodol yn gyfyngedig i Wica draddodiadol. Ymhlith y grwpiau hynny sy'n gwneud hynny, dim ond rhai defodau a allai gynnwys noethni defodol. Mae'r traddodiad Aricaidd, er enghraifft, yn ymarfer awyrwisg am chwe mis o'r flwyddyn, ac yn perfformio eu seremonïau mewn gwisgoedd defodol am hanner arall y flwyddyn.[8] O fewn, ac yn enwedig y tu allan i, ardaloedd penodol o Wica a Phaganiaeth, gellir rhoi rhesymau heblaw am draddodiad i egluro ffafriaeth at addoliad awyrwisg. Dywed Starhawk yn Spiral Dance, "Mae'r corff noeth yn cynrychioli gwirionedd, y gwirionedd sy'n mynd yn ddyfnach nag arfer cymdeithasol" ac "yn arwydd bod teyrngarwch Gwrach i'r gwir cyn unrhyw ideoleg neu unrhyw rithiau cysurus." [9]
Nodiadau a chyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 "Llewellyn Encyclopedia and Glossary: Skyclad" (yn Saesneg). Cyrchwyd 18 Mawrth 2007.
- ↑ Goodson, Aileen (1991). "Nudity in Ancient to Modern Cultures". Therapy, Nudity & Joy: The Therapeutic Use of Nudity Through the Ages, from Ancient Ritual to Modern Psychology (PDF) (yn Saesneg). Elysium Growth Press. ISBN 9781555990282. Cyrchwyd 25 Awst 2015.
- ↑ 3.0 3.1 Ruickbie, Leo (2004). Witchcraft Out of the Shadows (yn Saesneg). Robert Hale. tt. 113. ISBN 0-7090-7567-7.
- ↑ Hutton, Ronald (2000). Triumph of the Moon. Oxford University Press. t. 225. ISBN 0-500-27242-5.
- ↑ Leland, Pennod I
- ↑ Clifton, Chas (1998). "The Significance of Aradia". In Mario Pazzaglini (gol.). Aradia, or the Gospel of the Witches, A New Translation (yn Saesneg). Blaine, Washington: Phoenix Publishing, Inc. t. 73. ISBN 0-919345-34-4.
- ↑ Chartowich, Robert (1998). "Enigmas of Aradia". In Mario Pazzaglini (gol.). Aradia, or the Gospel of the Witches, A New Translation. Blaine, Washington: Phoenix Publishing, Inc. t. 453. ISBN 0-919345-34-4.
- ↑ "Stregheria.com FAQ". Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 22, 2006. Cyrchwyd June 27, 2006.
- ↑ Starhawk (1979). "The Goddess". The Spiral Dance: A Rebirth of the Religion of the Great Goddess. San Francisco: HarperSanFrancisco. tt. 109. ISBN 0-06-251632-9.
.svg)