Arius

Oddi ar Wicipedia
Arius
Ganwyd250s Edit this on Wikidata
Cyrenaica Edit this on Wikidata
Bu farw336 Edit this on Wikidata
Caergystennin Edit this on Wikidata
DinasyddiaethRhufain hynafol Edit this on Wikidata
Galwedigaethasgetig, diwinydd, henuriad, pregethwr Edit this on Wikidata

Offeiriad Cristnogol a sylfaenydd credo Ariadaeth neu Ariaeth oedd Arius (c. 256 - 336).

Yn ôl Epiphanius o Salamis roedd Arius yn frodor o Libya, yn ôl pob tebyg hen dalaith Rufeinig Cyrenaica.

Dechreuodd y ddadl yn Alexandra yn yr Aifft, lle roedd Arius yn byw. Roedd yr Esgob Alexander o Alexandria ac Athanasius yn credu fod Iesu o'r un sylwedd (ousia) a Duw y Tad, tra'r oedd Arius yn credu ei fod o sylwedd debyg ond nid yr un fath, a bod y Mab wedi ei greu gan y Tad. Galwyd Cyngor Cyntaf Nicaea gan yr ymerawdwr Rhufeinig Cystennin I yn 325 i ddyfarnu ar y mater. Dyfarnodd y Cyngor yn erbyn yr Ariaid.

Parhaodd Ariadaeth yn boblogaidd yn Ymerodraeth Caergystennin a chafodd gefnogaeth gan ymerodron diweddarach Caergystennin fel Constantius II a Valens. Collodd Ariadaeth golli tir ar ôl Cyngor Cyntaf Caergystennin o dan yr Ymerawdr Theodosius yn 381, ond arhosodd yn ddylanwadol ymysg y teyrnasoedd Germanaidd cynnar, yn enwedig gan y Gothiaid.

Eginyn erthygl sydd uchod am Gristnogaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.