Aristocratiaeth
 | |
| Enghraifft o: | math o lywodraeth, math o wladwriaeth, dosbarth cymdeithasol  |
|---|---|
| Math | oligarchiaeth, system wleidyddol |
| Rhan o | pum math o lywodraeth Plato |
| Enw brodorol | ἀριστοκρατίᾱ |
Ffurf o lywodraeth sy'n rhoi grym i'r bendefigaeth, dosbarth a honnir eu bod yn oreuon cymdeithas, yw aristocratiaeth.[1] Daw'r term yn y bôn o'r geiriau Groeg ἄριστος (aristos), sef "gorau" neu "ardderchog", a κράτος (kratos), sef "rheolaeth" neu "lywodraeth".
Yn Y Wladwriaeth, dadleuai'r hen Roegwr Platon taw'r dynion doeth ydy'r rhai a ddylent llywodraethu cymdeithas. Elît o ddinasyddion diwylliedig, hyddysg a rhesymol oedd y llywodraeth orau yn ôl Aristoteles. Canolbwyntiodd meddylwyr yr Oesoedd Canol ar faterion crefyddol yn bennaf, ac iddynt hwy y llywodraeth orau oedd arweinyddiaeth o Gristnogion duwiol, os nad seintiau. Ysgrifennodd Thomas Jefferson am "aristocratiaeth naturiol" sy'n dyrchafu unigolion rhinweddol a doniog i frig y gymdeithas.[2]
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ aristocratiaeth. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 19 Ebrill 2019.
- ↑ Garrett Ward Sheldon, Encyclopedia of Political Thought (Efrog Newydd: Facts On File, 2001), tt. 18–19.
Darllen pellach
[golygu | golygu cod]- Samuel Clark, State and Status: The Rise of the State and Aristocratic Power in Western Europe (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1995).
- Ellis Wasson, Aristocracy and the Modern World (Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan, 2006).