Tecwyn Ifan

Oddi ar Wicipedia
Tecwyn Ifan
GanwydTecwyn Rhys Ifan Edit this on Wikidata
Mai 1952 Edit this on Wikidata
Glanaman Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethcanwr, gweinidog yr Efengyl Edit this on Wikidata

Canwr gwerin Cymraeg yw Tecwyn Ifan (ganwyd Mai 1952 yng Nglanaman)[1]. Mae'n cyfansoddi'r alawon a'r geiriau ei hun, fel arfer. Daeth i enwogrwydd cenedlaethol gyda'i gân "Y Dref Wen" (Sain, 1977). Mae'n canu ar sawl thema gan gynnwys pobloedd brodorol America a'r Fro Gymraeg.

Gweinidog ydoedd cyn iddo ymddeol i gyffiniau Pentrefoelas, lle roedd ei wraig yn athrawes.

Gyrfa[golygu | golygu cod]

Bu'n aelod o'r grŵp Y Perlau Taf rhwng 1969 ac 1972 a recordiodd pum record fer i Welsh Teldisc a Cambrian. Mae'n ddiddorol nodi iddo chwarae'r gitâr drydanol ar ei recordiad olaf ond un i'r Perlau Taf, offeryn na chwaraeodd byth wedyn.

Astudiodd i fod yn weinidog yr efengyl yng Ngholeg y Bedyddwyr, Bangor, ac ym 1972 ffurfiodd Ac Eraill gyda Cleif Harpwood, Iestyn Garlick a Phil Edwards ("Phil Bach"). Rhyddhawyd tair record fer i Sain cyn chwalu ym 1975. Blwyddyn yn ddiweddarach, rhyddhawyd record hir Diwedd Y Gân, unwaith eto ar label Sain.

Tecwyn Ifan oedd yn sgrifennu'r rhan fwyaf o ganeuon Ac Eraill. Erbyn heddiw mae rhai fel 'Nia Ben Aur', 'Tua'r Gorllewin' a 'Cwm Nant Gwrtheyrn' yn cael eu hystyried fel clasuron. Roedd yr awdur yn aelod blaenllaw o Fudiad Adfer erbyn hyn, ac mae themâu llawer o'i ganeuon yn dyst i hynny. Cyfrannwyd nifer o ganeuon at yr opera roc Nia Ben Aur a lwyfannwyd yn Eisteddfod Genedlaethol Caerfyrddin ym 1974.

Fe ddechreuodd Tecwyn Ifan berfformio ar ben ei hun am y tro cyntaf yn Eisteddfod Genedlaethol Bro Dwyfor ym 1975. Sgrifennwyd caneuon newydd ar gyfer y sioeau cerdd Heledd ac Anwariad a gynhaliwyd ym 1975 ac 1976.

Campwaith Tecwyn Ifan yw Y Dref Wen (Sain, 1977) - yr albwm cyntaf a'r un gorau. Mae cysgod Waldo a thristwch diwedd bro yn gorwedd yn drwm dros y caneuon yma. Fe'i gynhyrchwyd - fel bron pob albwm arall - gan Hefin Elis.

Mae Dof Yn Ôl (Sain, 1978) yn cynnwys un ochr o ganeuon sydd yn ymwneud ag Amos y proffwyd. Blwyddyn yn ddiweddarach, roedd Goleuni Yn Yr Hwyr, gyda chlawr hyfryd gan Jac Jones, braidd yn siomedig. Ond mae 'na uchafbwyntiau fel y ddwy gân 'Cŵn Annwn' a 'Rwy'n Dy Weld'.

Erbyn Edrych I'r Gorwel (Sain, 1981) roedd e'n amlwg bod Tecwyn Ifan wedi colli ei ffordd yn gerddorol, ac roedd y caneuon yn dechrau swnio'n flinedig. Serch hynny, yr albwm dilynol, Herio'r Oriau Du (Sain, 1983), oedd ei record orau ers Y Dref Wen. Fe'i recordiwyd yn dilyn Rhyfel Y Malfinas, ac mae'n cynnwys sawl cân brotest fel 'John Bull', 'Hiroshima' a 'Marina'.

Roedd rhaid aros saith mlynedd cyn Stesion Strata (Sain, 1990) a oedd yn gasgliad amrywiol o ganeuon newydd a chaneuon wedi eu cyfieithu fel 'The Streets Of London' gan Ralph McTell.

Recordiwyd Sarita saith mlynedd yn ddiweddarach, ond y tro yma, gyda Tudur Morgan wrth y lliw, a gyda band oedd yn cynnwys dau cyn aelod o'r grŵp Dom.

Ar ôl seibiant o wyth mlynedd ymddangosodd Wybren Las, ac unwaith eto gyda chynhyrchydd newydd, sef Dyl Mei. Newidiodd y band unwaith eto, a chwaraewyd y drymiau gan ei fab Gruffudd o'r Texas Radio Band.

Discograffi[golygu | golygu cod]

  • Y Dref Wen (Sain), 1977
  • Dof Yn Ôl (Sain), 1978
  • Goleuni Yn Yr Hwyr (Sain), 1979
  • Edrych I’r Gorwel (Sain), 1981
  • Herio’r Oriau Du (Sain), 1983
  • Stesion Strata (Sain), 1990
  • Y Goreuon (Sain), 1995
  • Sarita (Sain), 1997
  • Wybren Las (Sain), 2005
  • Llwybrau Gwyn (Sain), 2012

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Dolennau allanol[golygu | golygu cod]

Baner CymruEicon person Eginyn erthygl sydd uchod am Gymro neu Gymraes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.