Maudie Edwards
| Maudie Edwards | |
|---|---|
| Ganwyd | 16 Hydref 1906  Castell-nedd |
| Bu farw | 24 Mawrth 1991 Llundain |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | actor, canwr |
Actores, digrifwraig a chantores o Gymru oedd Elizabeth Maud (Maudie) Edwards (16 Hydref 1906 – 24 Mawrth 1991). Mae hi'n cael ei chofio yn bennaf am chwarae rhan Elsie Lappin, y cymeriad cyntaf i yngan llinell o ddeialog yn yr opera sebon Coronation Street.[1]
Cefndir[golygu | golygu cod]
Ganwyd Edwards yn 16 Florence Street, Castell-nedd, yn ferch i Edward Rees (Ned) Edwards, gweithiwr tunplat, a Mary Ann (née Anthony) ei wraig. Er bod y ddau riant yn siaradwyr Cymraeg, magwyd eu plant yn uniaith Saesneg.[2] Yn ogystal â gweithio yn y gwaith tun roedd Ned yn ategu at incwm y teulu trwy berfformio act comedi a dawns gyda Maudie a'i chwaer hyn May yn Theatr Vints Palace Castell-nedd Ned Edwards and his Two Little Queenies.
Bu'n briod ddwywaith, ei gwr cyntaf oedd Ralph Zeiller, teiliwr o Gastell Nedd wedi i'r briodas torri priododd Col Bill Foulks
Gyrfa[golygu | golygu cod]
Ymddangosodd Edwards ar y sgrin fawr am y tro cyntaf, yn y ffilm Flying Doctor ym 1936, wedi hynny bu'n ymddangos mewn llawer o ffilmiau eraill hyd 1972, pan fu'n chware rhan Mrs Utah Watkins yn ffilm Under Milk Wood gyda Richard Burton ac Elizabeth Taylor. Yn ogystal â chware rhannau cymeriadau mewn ffilmiau bu hi hefyd yn trosleisio rhannau canu ar gyfer actoresau eraill megis Diana Dors a Margaret Lockwood. Rhwng y 1920au a'r 1950au bu Edwards yn ymddangos mewn sioeau variety ar hyd a lled Prydain fel Maudie Edwards the The Modern Comedienne, fel arfer yn weddol isel ar y rhestr; uchafbwynt yr agwedd hon o'i gyrfa oedd ymddangos gyda Frank Sinatra aMax Miller am bythefnos yn y London Palladium ym 1950.
Bu Edwards yn un o sêr y gyfres radio ysgafn Welsh Rarebit, rhaglen a ddarlledwyd rhwng 1940 a 1944 ar gyfer milwyr o Gymru oedd yn gwasanaethu yn yr Ail Rhyfel Byd, adferwyd y rhaglen fel rhaglen i gynulleidfa cyffredinol rhwng 1948 a 1951.
Yn y 1950au bu gwaith llwyfan Edwards yn bennaf gysylltiedig â theatrau Abertawe, ymddangosodd mewn panto yn Theatr y Grand rhwng 1951 a 1953 yn chware rhan y prif ddyn, bu'n arwain cwmni actorion stoc The Maudie Edwards Reperotory Company a fu'n chware yn Theatr y Grand am ddau dymor cyn symud i chware yn Theatr y Palace, Abertawe ar ôl i Edwards cael ffrae am arian gyda rheolwyr y Grand.[3]
Ymddangosodd yn y ddwy bennod gyntaf o'r opera sebon Coronation Street ym 1960 fel Elsie Lappin cyn-berchennog y siop mae hi ar fin trosglwyddo i Florrie Lindley. Llinell agoriadol y rhaglen gyntaf oedd Elsi yn dweud wrth Florrie "Now the next thing you've got to do is to get a signwriter in - that thing above the door'll have to be changed."[4]
Marwolaeth[golygu | golygu cod]
Bu farw yn Llundain yn 84 mlwydd oed[5]
Ymddangosiadau ffilm a theledu[golygu | golygu cod]
- The Flying Doctor (1936)
- My Learned Friend (1943)
- The Shipbuilders (1943)
- I'll Be Your Sweetheart (1945)
- Query (1945)
- Pink String and Sealing Wax (1945)
- Walking on Air (1946)
- School for Randle (1949)
- Girdle of Gold (1952)
- Take a Powder (1953)
- The Strange World of Planet X (cyfres teledu 1956)
- The Errol Flynn Theatre (cyfres teledu 1956)
- Life at Stake (1957)
- The Ugly Duckling (1959)
- Coronation Street (cyfres teledu 1960)
- The Edgar Wallace Mystery Theatre (cyfres teledu 1961)
- The Clue of the New Pin (1961)
- Only Two Can Play (1962)
- Dixon of Dock Green (cyfres teledu 1962)
- Band of Thieves (1963)
- Burke & Hare (1971)
- Under Milk Wood (1972)
Youtube[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Archives Hub Maudie Edwards Archive [1] adalwyd 24 mawrth 2016
- ↑ Cyfrifiad 1911 ar gyfer 71 Britonferry Road Castell-nedd Yr Archif Genedlaethol RG78PN1863 RD592 SD2 ED14 SN113
- ↑ Theatr y Grand Maudie Edwards
- ↑ IMBd Maudie Edwards
- ↑ Herbert Williams, "Maudie Edwards", The Independent, 5 Ebrill 1991: 14. The Independent Digital Archive, 1986-2012. [2]; adalwyd 24 Mawrth 2016