Joseph Hughes
| Joseph Hughes | |
|---|---|
.jpg) Joseph a'i delyn | |
| Ganwyd | 27 Hydref 1827  y Bala |
| Bu farw | 12 Mai 1841 o boddi Llyn Hudson, Afon Hudson |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | telynor, cyfansoddwr |
Roedd Joseph Tudor Hughes (27 Hydref 1827 – 12 Mai 1841) (a oedd yn perfformio dan yr enw Master Hughes) yn delynor ifanc addawol Cymreig a oedd yn berfformiwr hynod boblogaidd yng ngwledydd Prydain a'r Unol Daleithiau yn y 1830au[1].
Cefndir[golygu | golygu cod]
Ganwyd Joseph yn y Bala ym 1827 yn fab i David Hughes. Yn fuan wedi ei enedigaeth symudodd y teulu i fyw i Lundain.[2]
Mor ifanc a dwyflwydd a hanner oed roedd yn dangos brwdfrydedd mawr dros gerddoriaeth ac yn arbennig cerddoriaeth y delyn. Cafodd hyfforddiant i ganu'r delyn gan delynor o'r enw T ap James.[3] Yn bum mlwydd oed perfformiodd ei gyngerdd cyhoeddus cyntaf yn neuadd gyngerdd Hanover Square, Llundain. Wedi clywed Joseph yn perfformio ym 1833, cyflwynodd y meistr cynhyrchu telynau, Sabastian Erard, telyn pedolau gwerth 80 gini iddo[4]. Ar ei delyn Erard bu Joseph yn perfformio am weddill ei yrfa. O 1833 bu Joseph ar deithiau perfformio helaeth trwy Loegr, Cymru a'r Iwerddon. Bu nifer fawr o foneddigion ac uchelwyr yn heidio i'w gyngherddau. Roedd ei dad yn cadw llyfr llofnodion o'r pwysigion oedd yn mynychu'r cyngherddau; roedd y llyfr yn cynnwys enwau aelodau o'r teulu brenhinol, arglwyddi ac arglwyddesau, archesgobion ac esgobion, cadfridogion a llawer o arweinwyr cymdeithasol eraill.
Weithiau byddai'n cael ei gefnogi yn ei gyngherddau gan ei ddau frawd. Un o'r brodyr hyn oedd yr Athro David Edward Hughes.[5]
Yn ogystal â chanu'r delyn bu hefyd yn cyfansoddi i'r offeryn. Cyhoeddodd rhai o'i drefniadau a'i cyfansoddiadau yn ei lyfr British Melodies ym 1839[6].
Yr Eisteddfod[golygu | golygu cod]
Ym 1835 bu'n canu'r delyn yn eisteddfod Llannerch-y-medd. Cafodd ei urddo i'r Orsedd fel ofydd gan Glwydfardd. Ei Enw yn Orsedd oedd Blegwryd ab Seisyllt. Ac yntau dim ond yn 8 mlwydd oed ar y pryd, mae'n bosibl mae ef yw'r person ifancaf erioed i gael ei urddo'n aelod o'r Orsedd. Yn Eisteddfod y Bala, 1836, gwnaed ef yn destun ar gyfer y Gadair! Awdl gan Walchmai fu'n fuddugol.[7]
Marwolaeth[golygu | golygu cod]
Ym 1838 ymfudodd y teulu i Unol Daleithiau America lle fu'n parhau i deithio fel cerddor. Ar 12 Mai 1841 aeth y teulu am daith ar gwch ar hyd Llyn Hudson. Trodd y cwch drosodd a boddwyd Joseph ac yntau dim ond yn 13 mlwydd oed.[8]
Galeri[golygu | golygu cod]
-
Llinellau agoriadol awdl Gwalchmai i Master Hughes -
Joseph -
Joseph a'i frodyr -
Joseph -
Joseph a David ei frawd yn canu deuawd ar un telyn; a Joseph yn canu dwy delyn ar unwaith
_NLW3363152.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Y bywgraffiadur- HUGHES , JOSEPH TUDOR (' Blegwryd '; 1827 - 1841 )".
- ↑ Y cerddor Cyf. VI rhif. 61 - Ionawr 1 1894 adalwyd 28.06.2018
- ↑ Salisbury and Winchester Journal 07 Ebrill 1834 Tud 4 Colofn 3 The concert given on Wednesday
- ↑ Manchester Times 05 Rhagfyr 1835 Master Hughes' Concert Tud 2 Colofn 5
- ↑ Y ford gron Cyfrol 4, Rhif 9, Gorffennaf 1934 Blegywryd y Bachgen Delynor adalwyd 28/06/2018
- ↑ "Radio inventor's talented brother; LETTERS".
- ↑ Yr Awdl fuddugawl ar Master Hughes ... Testyn y Gadair i Eisteddfod y Bala ...gan Richard PARRY (Gwalchmai.) adalwyd 28/06/2018
- ↑ "The Death of Master Hughes - The Glamorgan Monmouth and Brecon Gazette and Merthyr Guardian". William Mallalieu. 1841-06-19. Cyrchwyd 2018-06-28.