Cangarŵ
| Cangarŵ | |
|---|---|
| |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Inffradosbarth: | |
| Urdd: | Diprotodontia |
| Teulu: | Macropodidae |
| Genws: | Macropus |
| Is-enws: | Macropus ac Osphranter |
Bolgodog yw'r cangarŵ (lluosog: cangarŵod) o'r teulu Macropodidae. Maent yn byw yn Awstralia ac yn un o symbolau cenedlaethol y wlad honno.[1][2]
Ma pedwar math o gangarŵ; coch, antilopein, llwyd dwyreiniol a llwyd gorllewinol. Mae cangarŵ coch yr un mwyaf, hyd at 2 fedr o daldra. Gallant yn gyrraedd 65 miltir yr awr neu fwy. Gall canarŵod benywaidd benderfynu rhyw eu blant, ac yn gohirio beichiogrwydd i sicrhau bod eu babanod yn goroesi. Yn arferol, genir babanod ar ôl 7 wythnos; maent yn symud i'r cwd ac yn aros tu mewn am sawl mis.[3]
Enw[golygu | golygu cod]
Benthyciwyd y gair cangarŵ i'r Gymraeg o'r Saesneg kangaroo yn y ddeunawfed ganrif, sydd ei hun yn air benthyg o'r iaith Awstralaidd Guugu Yimidhirr, lle y mae gangurru yn cyfeirio at y cangarŵ mawr llwyd neu ddu. Bathwyd y term brodorol llamhidog (lluosog: llamhidogion) am yr anifail yn 1851 dan ddylanwad y gair llamhidydd ond nid yw wedi ennill ei blwyf.[4]
Rhywogaeth[golygu | golygu cod]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Coat of arms". Department of Foreign Affairs and Trade. Australian Government. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-09-28. Cyrchwyd 2 Hydref 2011.
- ↑ "Our currency". Department of Foreign Affairs and Trade. Australian Government. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-06-03. Cyrchwyd 2 Hydref 2011.
- ↑ Gwefan onekind[dolen marw]
- ↑ "Geiriadur Prifysgol Cymru".
