Tsunami: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
KamikazeBot (sgwrs | cyfraniadau)
B r2.6.4) (robot yn newid: nl:Tsunami (vloedgolf)
HRoestBot (sgwrs | cyfraniadau)
B r2.6.5) (robot yn ychwanegu: rw:Umutingito udasanzwe
Llinell 90: Llinell 90:
[[ro:Tsunami]]
[[ro:Tsunami]]
[[ru:Цунами]]
[[ru:Цунами]]
[[rw:Umutingito udasanzwe]]
[[scn:Tsunami]]
[[scn:Tsunami]]
[[sh:Tsunami]]
[[sh:Tsunami]]

Fersiwn yn ôl 07:09, 5 Ebrill 2011

Tsunami 2004 yng Ngwlad Thai.

Ton neu nifer o donnau anferth yw Tsunami (Hepburn) (o'r 津波 Siapaneg ton fawr mewn porthladd, Kunrei-shiki: Tunami). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl daeargryn neu ffrwydriad llosgfynydd ar waelod y môr, neu wedi i feteoryn ddisgyn i'r môr. Mae ynni Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll.

Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y Môr Tawel (yn bennaf yn Siapan ac yn Hawaii) ac mae Sefydliadau Seismoleg a lloerennau yn gwylio a rhagfynegi Tsunami.

Gweler hefyd

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol