Tsunami: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Mjbmrbot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: so:Tsunami |
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: oc:Tsunami |
||
Llinell 82: | Llinell 82: | ||
[[no:Tsunami]] |
[[no:Tsunami]] |
||
[[nv:Tó nitéél nitságoʼ atságáá]] |
[[nv:Tó nitéél nitságoʼ atságáá]] |
||
[[oc:Tsunami]] |
|||
[[om:Tsunamis]] |
[[om:Tsunamis]] |
||
[[pl:Tsunami]] |
[[pl:Tsunami]] |
Fersiwn yn ôl 14:32, 14 Mawrth 2011
Ton neu nifer o donnau anferth yw Tsunami (Hepburn) (o'r 津波 Siapaneg ton fawr mewn porthladd, Kunrei-shiki: Tunami). Fel arfer, mae Tsunami yn cael ei chreu ar ôl daeargryn neu ffrwydriad llosgfynydd ar waelod y môr, neu wedi i feteoryn ddisgyn i'r môr. Mae ynni Tsunami yn gyson ac yn penderfynu uchder a chyflymder y tonnau. Felly mae uchder y don yn tyfu pryd mae hi'n dod i le mwy bas ger y tir ac mae ei chyflymder yn arafu. Tra bod y don yn symud ar wyneb y môr mae hi'n isel, yn gyflym ac o donfedd hir, ac felly mae'n anodd sylwi arni, ond mewn bae neu le arall cul a bas mae'n bosibl iddi fod yn fwy nag 30m uchder ac iddi achosi niwed erchyll.
Mae systemau rhybudd gan nifer o drefi ar lan y Môr Tawel (yn bennaf yn Siapan ac yn Hawaii) ac mae Sefydliadau Seismoleg a lloerennau yn gwylio a rhagfynegi Tsunami.