Allt yr Esgair: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
→top: Gwybodlen WD |
|||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle | suppressfields = cylchfa sir | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} }} |
|||
{{Mynydd2 |
|||
| enw =Allt yr Esgair |
|||
| mynyddoedd =<sub>([[y Mynydd Du]])</sub> |
|||
| delwedd = |
|||
| cyfieithiad = |
|||
| iaith_wreiddiol =[[Cymraeg]] |
|||
| caption = |
|||
| maint_delwedd =250px |
|||
| uchder_m =393 |
|||
| uchder_tr =1289 |
|||
| amlygrwydd_m =205 |
|||
| lleoliad =rhwng [[Llanymddyfri]] a [[Trefynwy|Threfynwy]] |
|||
| map_topo =''Landranger'' 161;<br> ''Explorer'' 13N 13S |
|||
| grid_OS =SO126243 |
|||
| gwlad =[[Cymru]] |
|||
| dosbarthiad = [[Marilyn (mynydd)]] |
|||
}} |
|||
[[Delwedd:Allt yr Esgair - geograph.org.uk - 53496.jpg|230px|bawd|chwith|Copa Allt yr Egair]] |
[[Delwedd:Allt yr Esgair - geograph.org.uk - 53496.jpg|230px|bawd|chwith|Copa Allt yr Egair]] |
||
Mae '''Allt yr Esgair''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd a geir yn [[y Mynydd Du]] rhwng [[Llanymddyfri]] a [[Trefynwy|Threfynwy]]; {{gbmapping|SO126243}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 188[[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Coronir copa'r mynydd gan fryngaer o Oes yr Haearn. |
Mae '''Allt yr Esgair''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd a geir yn [[y Mynydd Du]] rhwng [[Llanymddyfri]] a [[Trefynwy|Threfynwy]]; {{gbmapping|SO126243}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 188[[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Coronir copa'r mynydd gan fryngaer o Oes yr Haearn. |
||
Fersiwn yn ôl 13:50, 6 Ionawr 2020
 | |
| Math | bryn, copa  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 392.6 metr |
| Cyfesurynnau | 51.91085°N 3.27181°W |
| Cod OS | SO1261524360 |
| Amlygrwydd | 199 metr |
 | |
Mae Allt yr Esgair yn gopa mynydd a geir yn y Mynydd Du rhwng Llanymddyfri a Threfynwy; cyfeiriad grid SO126243. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 188metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Coronir copa'r mynydd gan fryngaer o Oes yr Haearn.
Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n Marilyn (mynydd). Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[1] Uchder y copa o lefel y môr ydy 393 metr (1289 tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001.
Bryngaer
Cofrestrwyd y fryngaer hon gan Cadw a chaiff ei hadnabod gyda'r rhif SAM unigryw: BR153.[2] Ceir tua 300 o fryngaerau ar restr CADW o henebion, er bod archaeolegwyr yn nodi bod oddeutu 570 ohonyn nhw i gyd yng Nghymru.
Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy Tre'r Ceiri, a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin Ewrop.[3] Mae ei harwynebedd oddeutu 2.5ha.[4] Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy Bryngaer Llanymynech sydd ag arwynebedd o 57 hectar.[5]
Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol oedd eu pwrpas felly, cyn y goresgyniad Rhufeinig; a chafodd cryn lawer ohonynh nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y Rhufeiniaid; er enghraifft Dinorben yng ngogledd Cymru. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng 200 CC ac OC 43.
Gweler hefyd
- Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu
- Rhestr mynyddoedd Cymru
- Rhestr o gopaon Cymru
- Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000'
- Rhestr o fryngaerau Cymru
- Cylchoedd cerrig
- Llwythau Celtaidd Cymru
Cyfeiriadau
- ↑ “Database of British and Irish hills”
- ↑ Cofrestr Cadw.
- ↑ References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.
- ↑ Gwefan y BBC
- ↑ Gwefan CPAT