Môl (uned): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B clean up using AWB |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Mae '''môl''' ( |
Mae '''môl''' (symbol: '''mol''') yn un o'r saith prif [[System Ryngwladol o Unedau|uned rhyngwladol]] o fesur swmp y deunydd a ddefnyddir mewn arbrawf. Fe'i cyfieithwyd yn 1897 o'r gair [[Almaeneg]] "''Molekulärgewicht''" sy'n tarddu o'r gair "moleciwl". Y [[cemeg]]ydd [[Wilhelm Ostwald]] a fathodd y term yn gyntaf yn yr Almaeneg, ond roedd y syniad o uned safonol i fesur hyn-a-hyn o ddeunydd wedi cael ei ddefnyddio am o leiaf canrif cyn hynny.<ref>Wilhelm Ostwald (1893) ''Hand- und Hilfsbuch zur ausführung physiko-chemischer Messungen''. Leipzig (tud 119)</ref> Mae un môl o unrhyw un sylwedd yn cynnwys yr un nifer ([[Cysonyn Avogadro|rhif Avogadro]]) o foleciwlau felly mae'r môl yn uned ddefnyddiol wrth wneud mesuriadau cemegol cymhleth. |
||
Mae un môl o unrhyw [[elfen]], [[moleciwl]], [[cyfansoddyn]] a.y.y.b yn pwyso'r un pwysau (mewn [[gram]]au) â'r cyfanswm o'r [[rhif más|rhifau más]] o bob atom sydd yn y rhywogaeth. Er enghraifft, mae un môl o [[sodiwm]] (Na) yn pwyso 23 [[gram]] ac un môl o d[[dŵr]] (H<sub>2</sub>O) yn pwyso 18 [[gram]] (2 x 1 am yr atomau hydrogen ac 16 am yr atom [[ocsigen]]). |
Mae un môl o unrhyw [[elfen]], [[moleciwl]], [[cyfansoddyn]] a.y.y.b yn pwyso'r un pwysau (mewn [[gram]]au) â'r cyfanswm o'r [[rhif más|rhifau más]] o bob atom sydd yn y rhywogaeth. Er enghraifft, mae un môl o [[sodiwm]] (Na) yn pwyso 23 [[gram]] ac un môl o d[[dŵr]] (H<sub>2</sub>O) yn pwyso 18 [[gram]] (2 x 1 am yr atomau hydrogen ac 16 am yr atom [[ocsigen]]). |
||
| Llinell 6: | Llinell 6: | ||
{{cyfeiriadau}} |
{{cyfeiriadau}} |
||
| ⚫ | |||
[[Categori:System Ryngwladol o Unedau]] |
[[Categori:System Ryngwladol o Unedau]] |
||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 09:47, 29 Medi 2019
Mae môl (symbol: mol) yn un o'r saith prif uned rhyngwladol o fesur swmp y deunydd a ddefnyddir mewn arbrawf. Fe'i cyfieithwyd yn 1897 o'r gair Almaeneg "Molekulärgewicht" sy'n tarddu o'r gair "moleciwl". Y cemegydd Wilhelm Ostwald a fathodd y term yn gyntaf yn yr Almaeneg, ond roedd y syniad o uned safonol i fesur hyn-a-hyn o ddeunydd wedi cael ei ddefnyddio am o leiaf canrif cyn hynny.[1] Mae un môl o unrhyw un sylwedd yn cynnwys yr un nifer (rhif Avogadro) o foleciwlau felly mae'r môl yn uned ddefnyddiol wrth wneud mesuriadau cemegol cymhleth.
Mae un môl o unrhyw elfen, moleciwl, cyfansoddyn a.y.y.b yn pwyso'r un pwysau (mewn gramau) â'r cyfanswm o'r rhifau más o bob atom sydd yn y rhywogaeth. Er enghraifft, mae un môl o sodiwm (Na) yn pwyso 23 gram ac un môl o ddŵr (H2O) yn pwyso 18 gram (2 x 1 am yr atomau hydrogen ac 16 am yr atom ocsigen).
Cyfeiriadau
- ↑ Wilhelm Ostwald (1893) Hand- und Hilfsbuch zur ausführung physiko-chemischer Messungen. Leipzig (tud 119)