Gwaed: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: am:ደም |
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: ur:خون |
||
Llinell 132: | Llinell 132: | ||
[[tt:Кан]] |
[[tt:Кан]] |
||
[[uk:Кров]] |
[[uk:Кров]] |
||
[[ur:خون]] |
|||
[[vec:Sangue]] |
[[vec:Sangue]] |
||
[[vi:Máu]] |
[[vi:Máu]] |
Fersiwn yn ôl 09:42, 11 Awst 2010
Mae gwaed yn hylif coch sy'n cylchredeg yng ngwythiennau, rhydweliau a chalon bodau dynol a fertebratau eraill. Mae'n cynnwys plasma, celloedd coch a chelloedd gwyn. Dyma'r prif system drafnidiaeth o fewn y corff, sy'n darparu ocsigen i holl organau a chelloedd y corff.
Swydd y celloedd coch yw cludo ocsigen o amgylch y corff i roi egni i'r cyhyrau. Celloedd coch yw'r unig rhai yn y corff sydd ddim yn cynnwys cnewyllyn. Swydd y celloedd gwyn yw ymladd heintiau a saldra sy'n ceisio ymosod ar y corff. Mae plasma yn gyfrifol am gludo carbon deuocsid.
Mae nifer o dermau meddygol yn dechrau gyda hemo- neu hemato- yn dod o'r gair Groeg am waed - haemato.
Caiff gwaed ei bwmpio trwy'r corff gan y galon. Mae rhwng pedwar a hanner i bump litr o waed yng nghorff dyn cyffredin.
Lliw
Mae lliw y gwaed dynol yn dibynnu ar faint o ocsigen a gynhwysir ynddo, oherwydd bod hyn yn effeithio ar gyflwr ocsideiddio yr atomau haearn yn yr hemoglobin – ac mae hyn yn dibynnu ar le'r gwaed yn y system gylchredol. Yn y rhydweliau a'r capilarïau, mae lefelau o osigen yn uchel ac mae'r gwaed yn goch llachar. Yn y gwythiennau, mae'r gwaed yn cynnwys llai o ocsigen, ac mae ei liw yn goch tywyll.