Meddyginiaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS |
B Manion |
||
| Llinell 6: | Llinell 6: | ||
==Meddyginiaethau traddodiadol ac amgen== |
==Meddyginiaethau traddodiadol ac amgen== |
||
*;Ffisig ysgall |
*;Ffisig ysgall |
||
Hawdd iawn yw anghofio cymaint oedd ein cyndeidiau yn dibynnu ar feddyginiaethau llysieuol tan yn gymharol ddiweddar: |
Hawdd iawn yw anghofio cymaint oedd ein cyndeidiau yn dibynnu ar feddyginiaethau llysieuol tan yn gymharol ddiweddar: |
||
:''13th. I continue taking the Elixir thrice this day, in the morn - fasting, at Noon, and 5 in the Evening, from 30 to 40 drops at a time, & drink a pint and a half of Carduus'' [hwn yw’r gair Lladin am ysgall] ''Whey hot every night going to bed.''<ref>Dyddiadur William Bulkeley, Brynddu, Llanfechell, Môn (gyda chaniatad Adran Archifau a Chasgliadau Arbennig Prifysgol Bangor)</ref> |
:''13th. I continue taking the Elixir thrice this day, in the morn - fasting, at Noon, and 5 in the Evening, from 30 to 40 drops at a time, & drink a pint and a half of Carduus'' [hwn yw’r gair Lladin am ysgall] ''Whey hot every night going to bed.''<ref>Dyddiadur William Bulkeley, Brynddu, Llanfechell, Môn (gyda chaniatad Adran Archifau a Chasgliadau Arbennig Prifysgol Bangor)</ref> |
||
*;Opiwm |
*;Opiwm |
||
Syndod efallai yw gweld cyfeiriadau mynych at laudenum yng nghefn gwlad Cymru (opiad neu gyffur cysgu yn seiliedig ar y pabi ac yn cael ei ddefnyddio llawer yn Oes Fictoria yw hwn) ac ‘obadildo’ (beth bynnag oedd hwnnw!) yng nghefn [[dyddiadur William Jones, Moelfre, Aberdaron]] ar gyfer y flwyddyn 1897.<ref>Dyddiadur William Jones, yn Nhywyddiadur Llên Natur |
Syndod efallai yw gweld cyfeiriadau mynych at laudenum yng nghefn gwlad Cymru (opiad neu gyffur cysgu yn seiliedig ar y pabi ac yn cael ei ddefnyddio llawer yn Oes Fictoria yw hwn) ac ‘obadildo’ (beth bynnag oedd hwnnw!) yng nghefn [[dyddiadur William Jones, Moelfre, Aberdaron]] ar gyfer y flwyddyn 1897.<ref>[https://llennatur.cymru Dyddiadur William Jones, yn Nhywyddiadur Llên Natur]</ref><br /> |
||
Arferai’r beirdd gymryd laudenum i hybu’r awen - beirdd fel [[Samuel Taylor Coleridge]]. Cafodd Coleridge ei styrbio ynghanol cyfansoddi ei gerdd enwog [[Kubhla Khan]] dan ddylanwad y cyffur hwn ac erbyn iddo ddychwelyd at y gwaith roedd yr awen wedi diflannu. Bu hen regi mae’n |
Arferai’r beirdd gymryd laudenum i hybu’r awen - beirdd fel [[Samuel Taylor Coleridge]]. Cafodd Coleridge ei styrbio ynghanol cyfansoddi ei gerdd enwog [[Kubhla Khan]] dan ddylanwad y cyffur hwn ac erbyn iddo ddychwelyd at y gwaith roedd yr awen wedi diflannu. Bu hen regi mae’n |
||
siŵr!< |
siŵr!<br /> |
||
Sylwodd Brenda Jones, trawsgrifydd dyddiaduron William Jones, bod ei ysgrifen wedi mynd yn flêr o Chwefror ymlaen[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn58.pdf]. Effaith y ‘cyffuriau’ hyn o bosib? |
Sylwodd Brenda Jones, trawsgrifydd dyddiaduron William Jones, bod ei ysgrifen wedi mynd yn flêr o Chwefror ymlaen [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn58.pdf]. Effaith y ‘cyffuriau’ hyn o bosib? |
||
*;Moddion at anhwylderau eraill |
*;Moddion at anhwylderau eraill |
||
Mae William Jones yn nodi moddion i wella anhwylderau: |
Mae William Jones yn nodi moddion i wella anhwylderau: |
||
| Llinell 33: | Llinell 33: | ||
:''Dwy lond llwy de dair gwaith yn y dydd mewn llond glass gwin o lefrith''. |
:''Dwy lond llwy de dair gwaith yn y dydd mewn llond glass gwin o lefrith''. |
||
Yn ôl hysbyseb yn ei ddyddiadur, dyma oedd ar gael at anhwylderau yn 1880<ref> |
Yn ôl hysbyseb yn ei ddyddiadur, dyma oedd ar gael at anhwylderau yn 1880<ref>[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn58.pdf Bwletin Llên Natur rhifyn 58]</ref> |
||
==Mathau== |
==Mathau== |
||
| Llinell 46: | Llinell 46: | ||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
||
| ⚫ | |||
[[Categori:Ffarmacoleg]] |
[[Categori:Ffarmacoleg]] |
||
[[Categori:Triniaethau meddygol]] |
[[Categori:Triniaethau meddygol]] |
||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 13:19, 21 Mai 2019
Sylwedd cemegol a ddefnyddir mewn diagnosis, iachâd, triniaeth, neu atal clefyd yw meddyginiaeth, moddion neu ffisig (hefyd cyffur meddyginiaethol neu gyffur fferyllol).
Defnyddir y System Ddosbarthiad Cemegol Therapiwtig Anatomegol (ATC), a reolir gan Ganolfan Gydweithiol Cyfundrefn Iechyd y Byd (WHO) dros Fethodoleg Ystadegau Cyffuriau, i ddosbarthu cyffuriau meddyginiaethol ers 1976.
Meddyginiaethau traddodiadol ac amgen
- Ffisig ysgall
Hawdd iawn yw anghofio cymaint oedd ein cyndeidiau yn dibynnu ar feddyginiaethau llysieuol tan yn gymharol ddiweddar:
- 13th. I continue taking the Elixir thrice this day, in the morn - fasting, at Noon, and 5 in the Evening, from 30 to 40 drops at a time, & drink a pint and a half of Carduus [hwn yw’r gair Lladin am ysgall] Whey hot every night going to bed.[1]
- Opiwm
Syndod efallai yw gweld cyfeiriadau mynych at laudenum yng nghefn gwlad Cymru (opiad neu gyffur cysgu yn seiliedig ar y pabi ac yn cael ei ddefnyddio llawer yn Oes Fictoria yw hwn) ac ‘obadildo’ (beth bynnag oedd hwnnw!) yng nghefn dyddiadur William Jones, Moelfre, Aberdaron ar gyfer y flwyddyn 1897.[2]
Arferai’r beirdd gymryd laudenum i hybu’r awen - beirdd fel Samuel Taylor Coleridge. Cafodd Coleridge ei styrbio ynghanol cyfansoddi ei gerdd enwog Kubhla Khan dan ddylanwad y cyffur hwn ac erbyn iddo ddychwelyd at y gwaith roedd yr awen wedi diflannu. Bu hen regi mae’n
siŵr!
Sylwodd Brenda Jones, trawsgrifydd dyddiaduron William Jones, bod ei ysgrifen wedi mynd yn flêr o Chwefror ymlaen [1]. Effaith y ‘cyffuriau’ hyn o bosib?
- Moddion at anhwylderau eraill
Mae William Jones yn nodi moddion i wella anhwylderau:
- Cymhorth i wella yr Influensa Rwsiaidd
- Ammoniated tincture of quinine ½ oz
- Essence of Peppermint ¼ oz
- Bromide of ammonium ½ oz
- Spirit of sweet nitre ½ oz
- Simple syrup made by boiling 1 lb lump sugar in half peint of water 1oz
- Ysgydwer y cymysgedd yn achlysurol hyd nes byddo y cyfan wedi toddy Cymerer llond llwy de mewn dwy lond llwy fwrdd o ddwfr oer bob awr hyd nes cael rhyddhad Prysurir y gwellhad drwy ysbrinclo ychydig o menthol crystals ar lwy ar shovel boeth a thynu yr ager i fewn gyda’r anadl (1891).
- Cynghor at y Gravel
- ½ oz Balsam Cabtinty
- ½ oz Tincture Rubarb
- 1 oz Spirit Nitre
- Dwy lond llwy de dair gwaith yn y dydd mewn llond glass gwin o lefrith.
Yn ôl hysbyseb yn ei ddyddiadur, dyma oedd ar gael at anhwylderau yn 1880[3]
Mathau
Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.
Cyfeiriadau
- ↑ Dyddiadur William Bulkeley, Brynddu, Llanfechell, Môn (gyda chaniatad Adran Archifau a Chasgliadau Arbennig Prifysgol Bangor)
- ↑ Dyddiadur William Jones, yn Nhywyddiadur Llên Natur
- ↑ Bwletin Llên Natur rhifyn 58