Rawabi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Rawabi Panorama.jpg|alt=Panorama de la ville de Rawabi|right|450x450px|Panorama o ddinas Rawabi anorffenedig, Chwefror 2016]] |
[[Delwedd:Rawabi Panorama.jpg|alt=Panorama de la ville de Rawabi|right|450x450px|Panorama o ddinas Rawabi anorffenedig, Chwefror 2016]] |
||
[[Delwedd:Rawabi City 0001.jpg|bawd|dde|200px|Y ddinas yn 2017]] |
[[Delwedd:Rawabi City 0001.jpg|bawd|dde|200px|Y ddinas yn 2017]] |
||
Mae '''Rawabi''' ([[Arabeg]]: روابي, DMG Rawābī, "Y Bryniau") yn ddinas newydd [[Palesteinaidd]] Arabaidd ar tua 630 [[erw]] ym Mharth A yn [[Awdurdod Palesteina]] yn y [[Glan Orllewinol|Lan Orllewinol]]. Cafwyd anhawsterau yn ymwneud â'r helynt rhwng Israel a'r Palesteiniaid wrth godi'r ddinas newydd. |
Mae '''Rawabi''' ([[Arabeg]]: روابي, DMG ''Rawābī'', "Y Bryniau") yn ddinas newydd [[Palesteinaidd]] Arabaidd ar tua 630 [[erw]] ym Mharth A yn [[Awdurdod Palesteina]] yn y [[Glan Orllewinol|Lan Orllewinol]]. Cafwyd anhawsterau yn ymwneud â'r helynt rhwng Israel a'r Palesteiniaid wrth godi'r ddinas newydd. |
||
==Cynllunio== |
==Cynllunio== |
||
[[Delwedd:Вид из Атерет на горы.JPG|bawd|dde|200px|Lleoliad Rawabi cyn yr adeiladu, cyn 2006]] |
[[Delwedd:Вид из Атерет на горы.JPG|bawd|dde|200px|Lleoliad Rawabi cyn yr adeiladu, cyn 2006]] |
||
Mae Bashar Masri, entrepreneur o Balesteina, yn adeiladu dinas newydd sbon 9 cilometr i'r gogledd o [[Ramallah]] ac i'r de o [[Nablus]] ger tref [[Bir Zait]] sy'n leoliad Prifysgol Birzeit. Mae'r ddinas wedi'i chynllunio ar gyfer 25,000 o bobl, ac ymhen amser at 40,000 o drigolion.<ref>[http://derstandard.at/1271377234683/Vorgriff-auf-den-Palaestinenserstaat?_seite=3&sap=2 Vorgriff auf den Palästinenserstaat.] Der Standard, 21. Mai 2010</ref><ref>[http://gulfnews.com/news/region/palestinian-territories/rawabi-is-building-dreams-brick-by-brick-1.568687 Rawabi is building dreams brick by brick.] [[Gulf News]], 16. Jan. 2010</ref> Adeiladir y ddinas gan gwmni Massar-Holding Masri o Ramallah mewn Partneriaeth Breifat Cyhoeddus (PPP) gydag [[Awdurdod Palesteina]]. Y bwriadu cwblhau'r prosiect gyda chymorth ariannol drwy adneuon a benthyciadau gan Gwmni Buddsoddi |
Mae Bashar Masri, entrepreneur o Balesteina, yn adeiladu dinas newydd sbon 9 cilometr i'r gogledd o [[Ramallah]] ac i'r de o [[Nablus]] ger tref [[Bir Zait]] sy'n leoliad Prifysgol Birzeit. Mae'r ddinas wedi'i chynllunio ar gyfer 25,000 o bobl, ac ymhen amser at 40,000 o drigolion.<ref>[http://derstandard.at/1271377234683/Vorgriff-auf-den-Palaestinenserstaat?_seite=3&sap=2 Vorgriff auf den Palästinenserstaat.] Der Standard, 21. Mai 2010</ref><ref>[http://gulfnews.com/news/region/palestinian-territories/rawabi-is-building-dreams-brick-by-brick-1.568687 Rawabi is building dreams brick by brick.] [[Gulf News]], 16. Jan. 2010</ref> Adeiladir y ddinas gan gwmni Massar-Holding Masri o Ramallah mewn Partneriaeth Breifat Cyhoeddus (PPP) gydag [[Awdurdod Palesteina]]. Y bwriadu cwblhau'r prosiect gyda chymorth ariannol drwy adneuon a benthyciadau gan Gwmni Buddsoddi "Diar Real Estate", sy'n is-gwmni i Gronfa Olew a Nŵy y [[Qatar]]. Sefydlwyd y cyd-is-gwmni Bayti ("Fy Nhŷ") ar gyfer y prosiect. Cost cyfanswm y buddsoddiad yw tua $800 miliwn. Penderfynwyd ar y prosiect yng Nghynhadledd Buddsoddi Palesteina 2008.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.ameinfo.com/157738.html |wayback=20110606233513 |text=Qatari Diar CEO signs development partnership at Palestine Investment Conference in Bethlehem. |archiv-bot=2018-12-02 06:16:39 InternetArchiveBot }} AMEinfo, 22 Mai 2008</ref> |
||
Mae'r ardal gynllunio gyfan wedi'i lleoli ym Mharth A, felly mae'r awdurdod cynllunio yn gorwedd gyda'r Awdurdod Cenedlaethol. Fodd bynnag, mae'r ffordd fynediad arfaethedig ar gyfer trigolion y dyfodol wedi'i lleoli'n rhannol ym Mharth C a reolir gan Israel. Nid yw trwydded gan awdurdodau Israel ar gael eto.<ref>[http://www.nzz.ch/nachrichten/international/schoener_wohnen_fuer_moderne_palaestinenser_1.8120257.html Schöner wohnen für moderne Palästinenser.] [[NZZ]], 24. Oktober 2010</ref> Cymeradwywyd ffordd dros dro ar gyfer traffig adeiladu ym mis Ionawr 2012. Heb adeiladu'r ffordd hon, roedd y datblygiad dan sylw. |
Mae'r ardal gynllunio gyfan wedi'i lleoli ym Mharth A, felly mae'r awdurdod cynllunio yn gorwedd gyda'r Awdurdod Cenedlaethol. Fodd bynnag, mae'r ffordd fynediad arfaethedig ar gyfer trigolion y dyfodol wedi'i lleoli'n rhannol ym Mharth C a reolir gan Israel. Nid yw trwydded gan awdurdodau Israel ar gael eto.<ref>[http://www.nzz.ch/nachrichten/international/schoener_wohnen_fuer_moderne_palaestinenser_1.8120257.html Schöner wohnen für moderne Palästinenser.] [[NZZ]], 24. Oktober 2010</ref> Cymeradwywyd ffordd dros dro ar gyfer traffig adeiladu ym mis Ionawr 2012. Heb adeiladu'r ffordd hon, roedd y datblygiad dan sylw.<ref>[http://www.ctv.ca/CTVNews/World/20120205/palestinian-city-of-rawabi-planned-in-west-bank-120205/ A new Palestinian city rises in the West Bank.] [[CTV]], 5. Februar 2012</ref> Ar ôl sgyrsiau gyda'r diplomat Americanaidd ar gyfer y Dwyrain Canol gan George J. Mitchell ym mis Mai 2010, dangosodd lywodraeth Israel wedi dangos parodrwydd i ddarparu'r tir sydd ei angen ar gyfer adeiladu'r brif ffordd fynediad.<ref>[http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hBGGAwKIrj1y8CUVuhWh1iJpjN5A Signs of progress lacking as US envoy ends Mideast visit.] AFP, 19. Mai 2010</ref> |
||
==Gwaith adeiladu== |
==Gwaith adeiladu== |
||
Llinell 20: | Llinell 20: | ||
Un o ofynion Masri, y mae'n rhaid i bob cwmni gadw atynt, yw na fydd "dim un sgriw a gynhyrchir mewn trefedigaeth Iddewig" (ar y Lan Orllewinnol) yn cael ei ddefnyddio ar gyfer y gwaith adeiladu. Mae cynnwys cwmnïau Israel, ar y llaw arall, yn ddymunol a hyd yn oed yn angenrheidiol. Mewn ymateb, ym mis Gorffennaf 2011, pasiwyd y gyfraith boicot yn y Knesset. Nid yw'r gyfraith hon, sy'n gwahardd boicot Israel neu hyd yn oed yr aneddiadau, yn effeithio ar Masri, ond gall fod yn broblem i gwmnïau Israel.<ref>[http://www.haaretz.com/weekend/week-s-end/building-the-palestinian-dream-on-shaky-ground-1.375916 Building the Palestinien dream on a shaky ground], Ha-Aretz am 30. Juli 2011</ref> |
Un o ofynion Masri, y mae'n rhaid i bob cwmni gadw atynt, yw na fydd "dim un sgriw a gynhyrchir mewn trefedigaeth Iddewig" (ar y Lan Orllewinnol) yn cael ei ddefnyddio ar gyfer y gwaith adeiladu. Mae cynnwys cwmnïau Israel, ar y llaw arall, yn ddymunol a hyd yn oed yn angenrheidiol. Mewn ymateb, ym mis Gorffennaf 2011, pasiwyd y gyfraith boicot yn y Knesset. Nid yw'r gyfraith hon, sy'n gwahardd boicot Israel neu hyd yn oed yr aneddiadau, yn effeithio ar Masri, ond gall fod yn broblem i gwmnïau Israel.<ref>[http://www.haaretz.com/weekend/week-s-end/building-the-palestinian-dream-on-shaky-ground-1.375916 Building the Palestinien dream on a shaky ground], Ha-Aretz am 30. Juli 2011</ref> |
||
Ym mis Mawrth 2013, cwblhawyd y cyntaf o 700 o unedau tai anorffenedig. Wedi hynny, bob mis, cwblhawyd 100 o unedau fflat newydd a'u meddiannu. |
Ym mis Mawrth 2013, cwblhawyd y cyntaf o 700 o unedau tai anorffenedig. Wedi hynny, bob mis, cwblhawyd 100 o unedau fflat newydd a'u meddiannu. |
||
Yng ngwanwyn 2015, cytunodd awdurdodau Israel i ymuno â Rawabi gyda'r rhwydwaith dŵr yfed a weithredir gan Israel. Ers mis Ebrill 2015, mae digon o ddŵr wedi bod yn llifo ar gyfer y 1,200 cyntaf o drigolion Rawabi, a fydd yn cael ei ddrafftio erbyn 2016. |
Yng ngwanwyn 2015, cytunodd awdurdodau Israel i ymuno â Rawabi gyda'r rhwydwaith dŵr yfed a weithredir gan Israel. Ers mis Ebrill 2015, mae digon o ddŵr wedi bod yn llifo ar gyfer y 1,200 cyntaf o drigolion Rawabi, a fydd yn cael ei ddrafftio erbyn 2016. |
Fersiwn yn ôl 12:34, 3 Ebrill 2019
Mae Rawabi (Arabeg: روابي, DMG Rawābī, "Y Bryniau") yn ddinas newydd Palesteinaidd Arabaidd ar tua 630 erw ym Mharth A yn Awdurdod Palesteina yn y Lan Orllewinol. Cafwyd anhawsterau yn ymwneud â'r helynt rhwng Israel a'r Palesteiniaid wrth godi'r ddinas newydd.
Cynllunio
Mae Bashar Masri, entrepreneur o Balesteina, yn adeiladu dinas newydd sbon 9 cilometr i'r gogledd o Ramallah ac i'r de o Nablus ger tref Bir Zait sy'n leoliad Prifysgol Birzeit. Mae'r ddinas wedi'i chynllunio ar gyfer 25,000 o bobl, ac ymhen amser at 40,000 o drigolion.[1][2] Adeiladir y ddinas gan gwmni Massar-Holding Masri o Ramallah mewn Partneriaeth Breifat Cyhoeddus (PPP) gydag Awdurdod Palesteina. Y bwriadu cwblhau'r prosiect gyda chymorth ariannol drwy adneuon a benthyciadau gan Gwmni Buddsoddi "Diar Real Estate", sy'n is-gwmni i Gronfa Olew a Nŵy y Qatar. Sefydlwyd y cyd-is-gwmni Bayti ("Fy Nhŷ") ar gyfer y prosiect. Cost cyfanswm y buddsoddiad yw tua $800 miliwn. Penderfynwyd ar y prosiect yng Nghynhadledd Buddsoddi Palesteina 2008.[3]
Mae'r ardal gynllunio gyfan wedi'i lleoli ym Mharth A, felly mae'r awdurdod cynllunio yn gorwedd gyda'r Awdurdod Cenedlaethol. Fodd bynnag, mae'r ffordd fynediad arfaethedig ar gyfer trigolion y dyfodol wedi'i lleoli'n rhannol ym Mharth C a reolir gan Israel. Nid yw trwydded gan awdurdodau Israel ar gael eto.[4] Cymeradwywyd ffordd dros dro ar gyfer traffig adeiladu ym mis Ionawr 2012. Heb adeiladu'r ffordd hon, roedd y datblygiad dan sylw.[5] Ar ôl sgyrsiau gyda'r diplomat Americanaidd ar gyfer y Dwyrain Canol gan George J. Mitchell ym mis Mai 2010, dangosodd lywodraeth Israel wedi dangos parodrwydd i ddarparu'r tir sydd ei angen ar gyfer adeiladu'r brif ffordd fynediad.[6]
Gwaith adeiladu
Dechreuodd y gwaith adeiladu cyntaf ar 1 Ionawr 2010. Yn gyntaf, ar lethrau mynydd teras eisoes, plannwyd cyfran o'r 25,000 o egin-blanhigion coed. Yn ogystal, dechreuodd ffyrdd adeiladu a'r sianeli ar gyfer cyflenwi trydan, nwy, dŵr ac ar gyfer gwaredu dŵr gwastraff.[7]
Er mwyn dangos cefnogaeth moesol i'r priosiect, cafwyd ymweliadau gan sawl aelod o'r gymuned fyd-eang. Ymwelodd cyn ymgeisydd arlywyddol yr Unol Daleithiau, John Kerry, ym mis Chwefror 2010, y safle adeiladu, yn ogystal â Tony Blair yn rhinwedd ei swydd fel un o Bedwarawd y Dwyrain Canol, ym mis Mehefin 2010, Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig Ban Ki-Moon ym mis Ionawr 2012.[8]
Ym mis Mawrth 2010, cyhoeddodd Adran Masnach a Datblygu'r UD (USTDA) ddau gontract ar gyfer datblygiad pellach yn Rawabi. Bydd y contract cyntaf yn ariannu cymorth technegol ar gyfer datblygu technoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) yn y ddinas newydd a bydd yr ail yn darparu cyllid ar gyfer astudiaeth ddichonoldeb ar gyfer adeiladu gwaith trin carthion yn Rawabi a'r cymunedau cyfagos.
Un o ofynion Masri, y mae'n rhaid i bob cwmni gadw atynt, yw na fydd "dim un sgriw a gynhyrchir mewn trefedigaeth Iddewig" (ar y Lan Orllewinnol) yn cael ei ddefnyddio ar gyfer y gwaith adeiladu. Mae cynnwys cwmnïau Israel, ar y llaw arall, yn ddymunol a hyd yn oed yn angenrheidiol. Mewn ymateb, ym mis Gorffennaf 2011, pasiwyd y gyfraith boicot yn y Knesset. Nid yw'r gyfraith hon, sy'n gwahardd boicot Israel neu hyd yn oed yr aneddiadau, yn effeithio ar Masri, ond gall fod yn broblem i gwmnïau Israel.[9]
Ym mis Mawrth 2013, cwblhawyd y cyntaf o 700 o unedau tai anorffenedig. Wedi hynny, bob mis, cwblhawyd 100 o unedau fflat newydd a'u meddiannu.
Yng ngwanwyn 2015, cytunodd awdurdodau Israel i ymuno â Rawabi gyda'r rhwydwaith dŵr yfed a weithredir gan Israel. Ers mis Ebrill 2015, mae digon o ddŵr wedi bod yn llifo ar gyfer y 1,200 cyntaf o drigolion Rawabi, a fydd yn cael ei ddrafftio erbyn 2016.
Gweinyddiaeth a Bywyd y Ddinas
Ar 30 Mehefin, 2013, cynhaliodd cyngor y ddinas ei gyfarfod cyntaf dan gadeiryddiaeth maer llywodraeth Palesteina Majeed Abd Al-Fatah yn Rawabi.[10]
Agorwyd ysgol gyntaf Rawabi, ysgol cyfrwng Saesneg, Rawabi English Academy ym mis Medi 2016.[11].
Ceir hefyd ysbyty a chyfleusterau eraill yn y ddinas gan gynnwys amffitheatr sy'n eistedd 15,000 o bobl yn yr awyr agored.[12]
Dolenni
- Gwefan Swyddogol rawabi.ps (Saesneg ac Arabeg)
- Fideos am Rawabi
- Florain Elsemüller: Die Musterstadt der Palästinenser (Dinas Gaerog y Palesteiniaid), Adroddiad ar gynnydd ac amcanion datblygu trefol ar 14 Mawrth 2016 (Almaeneg)
- Angela Schader, Gilles Steinmann: Rawabi: Scheitert ein palästinensischer Traum? – Ein Foto-Tableau von Andrea und Magda ("Rawabi: Diogelwch y freuddwyd Balesteinaidd?"), yn y Neue Zürcher Zeitung ar 25 Chwefror 2019 (Almaeneg)
- [1] Rawabi, une ville nouvelle en Cisjordanie, Sianel Arte, 26 Chwefror 2016 (3 munud, Ffrangeg)
Cyfeiriadau
- ↑ Vorgriff auf den Palästinenserstaat. Der Standard, 21. Mai 2010
- ↑ Rawabi is building dreams brick by brick. Gulf News, 16. Jan. 2010
- ↑ Archifwyd [Date missing], at www.ameinfo.com Error: unknown archive URL AMEinfo, 22 Mai 2008
- ↑ Schöner wohnen für moderne Palästinenser. NZZ, 24. Oktober 2010
- ↑ A new Palestinian city rises in the West Bank. CTV, 5. Februar 2012
- ↑ Signs of progress lacking as US envoy ends Mideast visit. AFP, 19. Mai 2010
- ↑ Archifwyd [Date missing], at media.themedialine.org Error: unknown archive URL The Media Line, 14. Dezember 2009
- ↑ U.N. Leader Urges Israelis and Palestinians to Resume Talks. New York Times, 1 Chwefror 2012
- ↑ Building the Palestinien dream on a shaky ground, Ha-Aretz am 30. Juli 2011
- ↑ http://www.rawabi.ps/municipality.php
- ↑ https://www.rawabi.ps/en/overview
- ↑ https://www.rawabi.ps/en/overview