Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: az, sl, tr, vi yn newid: an, es, th |
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: sh:Luk (arhitektura) |
||
Llinell 48: | Llinell 48: | ||
[[qu:K'ukti]] |
[[qu:K'ukti]] |
||
[[ru:Арка]] |
[[ru:Арка]] |
||
[[sh:Luk (arhitektura)]] |
|||
[[simple:Arch]] |
[[simple:Arch]] |
||
[[sl:Arkada]] |
[[sl:Arkada]] |
Fersiwn yn ôl 05:09, 25 Ebrill 2010
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.