Yr Eglwys Gatholig Rufeinig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B gwa, enw, cat Tagiau: Golygiad cod 2017 |
B teipo Tagiau: Golygiad cod 2017 |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{cys-gwa|Mae "Catholig" yn ailgyfeirio i'r dudalen hon. Am ddefnyddiau eraill, gweler [[catholigiaeth]].}} |
{{cys-gwa|Mae "Catholig" yn ailgyfeirio i'r dudalen hon. Am ddefnyddiau eraill, gweler [[catholigiaeth]].}} |
||
[[Delwedd:Emblem of the Papacy SE.svg|bawd|unionsyth|Allweddi [[Sant Pedr]], symbol o'r Babaeth]] |
[[Delwedd:Emblem of the Papacy SE.svg|bawd|unionsyth|Allweddi [[Sant Pedr]], symbol o'r Babaeth]] |
||
'''Yr Eglwys Gatholig Rufeinig''', neu yn fyr '''yr Eglwys Gatholig, yw'r enwad Cristionogol fwyaf yn y byd, gyda thros biliwn o aelodau yn perthyn iddi. Mae'n cael ei harwain gan y [[Pab]], sef [[Esgob]] [[Rhufain]]. Yn Rhufain mae pencadlys yr Enwad fyd-eang, [[y Fatican]], ac oddi yno y caiff ei rheoli. |
'''Yr Eglwys Gatholig Rufeinig''', neu yn fyr '''yr Eglwys Gatholig''', yw'r enwad Cristionogol fwyaf yn y byd, gyda thros biliwn o aelodau yn perthyn iddi. Mae'n cael ei harwain gan y [[Pab]], sef [[Esgob]] [[Rhufain]]. Yn Rhufain mae pencadlys yr Enwad fyd-eang, [[y Fatican]], ac oddi yno y caiff ei rheoli. |
||
== Hanes == |
== Hanes == |
||
Fersiwn yn ôl 00:40, 11 Mawrth 2019
Yr Eglwys Gatholig Rufeinig, neu yn fyr yr Eglwys Gatholig, yw'r enwad Cristionogol fwyaf yn y byd, gyda thros biliwn o aelodau yn perthyn iddi. Mae'n cael ei harwain gan y Pab, sef Esgob Rhufain. Yn Rhufain mae pencadlys yr Enwad fyd-eang, y Fatican, ac oddi yno y caiff ei rheoli.
Hanes
Yn ôl y traddodiad sefydlwyd yr Eglwys gan yr Iesu ei hun, pan newidiodd enw Simon i Pedr, a dywedodd taw ar y graig hon fyddai ef yn sefydlu ei Eglwys. Yn ystod y 4g O.C., daeth Cristnogaeth yn brif grefydd yr Ymerodraeth Rufeinig. Yn sgil cwymp yr ymerodraeth a'r Oesoedd Canol cynnar, anfonodd yr Eglwys Gatholig nifer fawr o genhadon i Ewrop a thramor. Ond wedi troad y mileniwm cododd ffrae rhwng rannau gorllewinol a dwyreiniol yr Ymerodraeth, ac felly datblygodd ddwy ran i'r Eglwys, a ffurfiwyd yr Eglwys Uniongred o'r rhan ddwyreiniol. Llewyrchai'r Eglwys yn ystod yr Oesoedd Canol.
Yn yr 16g digwyddodd; y diwygiad Protestannaidd, y Chwil-lys, trafferthion gyda brenin Lloegr ac wedyn y gwrth-ddiwygiad.
Yna bu bron pedair canrif drafferthus i'r Eglwys wrth iddi frwydro yn erbyn Protestaniaeth. Gorffennodd hynny gydag Ail Gyngor y Fatican rhwng yr 11 Hydref 1962 – yr 8fed Rhagfyr1965 ac wedyn o dan arweinyddiaeth Pab Ioan Pawl II (1978-2004). Yn awr mae'r Eglwys o dan arweinyddiaeth Pab Ffransis (Jorge Maria Bergoglio).
Nifer
Mae yna tua 1,085,557,000 o Gatholigion yn y byd, gan gynnwys 5,700,000 ym Mhrydain a 58,000,000 yn UDA.
