Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
TobeBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: war:Arko
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: az, sl, tr, vi yn newid: an, es, th
Llinell 10: Llinell 10:


[[af:Boog (boukunde)]]
[[af:Boog (boukunde)]]
[[an:Arco (arquiteutura)]]
[[an:Arco (arquitectura)]]
[[ar:قوس (عمارة)]]
[[ar:قوس (عمارة)]]
[[az:Tağ]]
[[be:Арка]]
[[be:Арка]]
[[be-x-old:Арка]]
[[be-x-old:Арка]]
Llinell 21: Llinell 22:
[[en:Arch]]
[[en:Arch]]
[[eo:Arko (arkitekturo)]]
[[eo:Arko (arkitekturo)]]
[[es:Arco (construcción)]]
[[es:Arco (arquitectura)]]
[[eu:Arku (arkitektura)]]
[[eu:Arku (arkitektura)]]
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]]
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]]
Llinell 48: Llinell 49:
[[ru:Арка]]
[[ru:Арка]]
[[simple:Arch]]
[[simple:Arch]]
[[sl:Arkada]]
[[sr:Лук (облик)]]
[[sr:Лук (облик)]]
[[sv:Båge]]
[[sv:Båge]]
[[ta:வளைவு (கட்டிடக்கலை)]]
[[ta:வளைவு (கட்டிடக்கலை)]]
[[th:อาร์ช]]
[[th:โค้ง]]
[[tr:Kemer (mimarlık)]]
[[uk:Арка]]
[[uk:Арка]]
[[vi:Vòm]]
[[vls:Boge (bouwkunde)]]
[[vls:Boge (bouwkunde)]]
[[war:Arko]]
[[war:Arko]]

Fersiwn yn ôl 10:35, 1 Ebrill 2010

Pont Rufeinig yn Alcántara, Sbaen.

Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.

Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.

Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.