Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
TobeBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: war:Arko |
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: az, sl, tr, vi yn newid: an, es, th |
||
Llinell 10: | Llinell 10: | ||
[[af:Boog (boukunde)]] |
[[af:Boog (boukunde)]] |
||
[[an:Arco ( |
[[an:Arco (arquitectura)]] |
||
[[ar:قوس (عمارة)]] |
[[ar:قوس (عمارة)]] |
||
[[az:Tağ]] |
|||
[[be:Арка]] |
[[be:Арка]] |
||
[[be-x-old:Арка]] |
[[be-x-old:Арка]] |
||
Llinell 21: | Llinell 22: | ||
[[en:Arch]] |
[[en:Arch]] |
||
[[eo:Arko (arkitekturo)]] |
[[eo:Arko (arkitekturo)]] |
||
[[es:Arco ( |
[[es:Arco (arquitectura)]] |
||
[[eu:Arku (arkitektura)]] |
[[eu:Arku (arkitektura)]] |
||
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]] |
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]] |
||
Llinell 48: | Llinell 49: | ||
[[ru:Арка]] |
[[ru:Арка]] |
||
[[simple:Arch]] |
[[simple:Arch]] |
||
[[sl:Arkada]] |
|||
[[sr:Лук (облик)]] |
[[sr:Лук (облик)]] |
||
[[sv:Båge]] |
[[sv:Båge]] |
||
[[ta:வளைவு (கட்டிடக்கலை)]] |
[[ta:வளைவு (கட்டிடக்கலை)]] |
||
[[th: |
[[th:โค้ง]] |
||
[[tr:Kemer (mimarlık)]] |
|||
[[uk:Арка]] |
[[uk:Арка]] |
||
[[vi:Vòm]] |
|||
[[vls:Boge (bouwkunde)]] |
[[vls:Boge (bouwkunde)]] |
||
[[war:Arko]] |
[[war:Arko]] |
Fersiwn yn ôl 10:35, 1 Ebrill 2010
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.