Awstralia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Gwybodlen Wicidata
Llinell 1: Llinell 1:
{{Gwybodlen lle | suppressfields= gwlad image1 sir | sefydlwyd = 3 Mawrth 1986 (annibyniaeth oddi wrth [[Prydain]])<br />(deddf Awstralaidd) | map lleoliad = [[File:CAN orthographic.svg|270px]] | map lleoliad = [[File:AUS orthographic.svg|270px]] | banergwlad = [[File:Flag of Australia (converted).svg|170px]] }}
{{Gwybodlen Gwlad|

enw_brodorol = ''Commonwealth of Australia'' |
enw_confensiynol_hir = Cymanwlad Awstralia |
enw_cyffredin =Awstralia|
delwedd_baner =Flag of Australia.svg|
math_symbol =Arfbais|
delwedd_arfbais = Coat of Arms of Australia.svg|
delwedd_map = LocationAustralia.png|
arwyddair_cenedlaethol =Dim (''Advance Australia'' yn flaenorol)|
anthem_genedlaethol=''[[Advance Australia Fair]]''<br />Anthem frenhinol: ''[[God Save the Queen]]''|
ieithoedd_swyddogol =[[Saesneg]]<sup>1</sup>|
prifddinas =[[Canberra]]|
dinas_fwyaf =[[Sydney]]|
math_o_lywodraeth=[[Brenhiniaeth gyfansoddiadol ffederal]]|
teitlau_arweinwyr1 = - [[Brenhines Awstralia|Brenhines]] |
enwau_arweinwyr1 = [[Elisabeth II o'r Deyrnas Unedig|Elisabeth II]] |
teitlau_arweinwyr2 = - [[Llywodraethwr Cyffredinol Awstralia|Llywodraethwr Cyffredinol]] |
enwau_arweinwyr2 = [[Peter Cosgrove|Sir Peter Cosgrove]] |
teitlau_arweinwyr3 = - [[Prif Weinidog Awstralia|Prif Weinidog]] |
enwau_arweinwyr3 = [[Malcolm Turnbull]] |
safle_arwynebedd=6ed|
maint_arwynebedd=1_E12|
arwynebedd=7,741,220|
canran_dŵr=1|
amcangyfrif_poblogaeth = 20,555,300|
blwyddyn_amcangyfrif_poblogaeth = 2006 |
safle_amcangyfrif_poblogaeth = 53 |
cyfrifiad_poblogaeth = 18,972,350 |
blwyddyn_cyfrifiad_poblogaeth = 2001|
dwysedd_poblogaeth = 2.6|
safle_dwysedd_poblogaeth = 224fed|
digwyddiad_sefydlu'r_wladwriaeth=[[Annibyniaeth]]|
digwyddiadau_gwladwriaethol= - [[Cyfansoddiad Awstralia|Cyfansoddiad]]<br />- [[Statud San Steffan 1931|Statud San Steffan]]<br />- [[Deddf Awstralia 1986|Deddf Awstralia]]|
dyddiad_y_digwyddiad= O'r [[Deyrnas Unedig]]<br />[[1 Ionawr]] [[1901]]<br />[[11 Rhagfyr]] [[1931]]<br />[[3 Mawrth]] [[1986]]|
arian=[[Doler Awstralaidd]]|
côd_arian_cyfred=AUD|
cylchfa_amser=[[Taleithiau a thiriogaethau Awstralia|nifer]]<sup>2</sup>|
atred_utc=+8–+10|
cylchfa_amser_haf=[[Taleithiau a thiriogaethau Awstralia|nifer]]<sup>2</sup>|
atred_utc_haf=+8–+11|
côd_ISO= [[.au]] |
côd_ffôn=61|
blwyddyn_CMC_PGP=2006|
CMC_PGP=$674.9 biliwn|
safle_CMC_PGP=17eg|
CMC_PGP_y_pen=$30,897|
safle_CMC_PGP_y_pen=14eg|
blwyddyn_IDD=2003|
IDD=0.955|
safle_IDD=3ydd|
categori_IDD={{IDD uchel}}|
nodiadau=<sup>1</sup> Dim yn swyddogol.<br /><sup>2</sup> Gweler [[Amser yn Awstralia]]<div class="noprint" style="float:right;"> </div>
}}
'''Cymanwlad Awstralia''' neu '''Awstralia''' yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys [[Tasmania]], sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw [[Seland Newydd]], sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac [[Indonesia]], [[Papua Gini Newydd]] a [[Dwyrain Timor]] i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin ''terra australis incognita'' ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng [[Y Cefnfor Tawel]] i'r dwyrain a [[Cefnfor India|Chefnfor India]] i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef ''aboriginal'', am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi [[ymfudo]] i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o [[Deyrnas Unedig|wledydd Prydain]] ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd [[Asia]] megis [[Japan]], [[De Corea]], ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo [[Asia]] a'r [[Unol Daleithiau America|Unol Daleithiau]] yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd [[y Gymanwlad]] ac [[Ewrop]].
'''Cymanwlad Awstralia''' neu '''Awstralia''' yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys [[Tasmania]], sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw [[Seland Newydd]], sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac [[Indonesia]], [[Papua Gini Newydd]] a [[Dwyrain Timor]] i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin ''terra australis incognita'' ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng [[Y Cefnfor Tawel]] i'r dwyrain a [[Cefnfor India|Chefnfor India]] i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef ''aboriginal'', am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi [[ymfudo]] i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o [[Deyrnas Unedig|wledydd Prydain]] ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd [[Asia]] megis [[Japan]], [[De Corea]], ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo [[Asia]] a'r [[Unol Daleithiau America|Unol Daleithiau]] yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd [[y Gymanwlad]] ac [[Ewrop]].



Fersiwn yn ôl 09:11, 10 Chwefror 2019

Awstralia
ArwyddairThere's NOTHING like Australia Edit this on Wikidata
Mathgwladwriaeth sofran, talaith ffederal, gwlad, gwlad OECD Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlTerra Australis Edit this on Wikidata
En-au-Australia.ogg Edit this on Wikidata
PrifddinasCanberra Edit this on Wikidata
Poblogaeth26,473,055 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd3 Mawrth 1986 (annibyniaeth oddi wrth Prydain)
(deddf Awstralaidd)
AnthemAdvance Australia Fair Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethAnthony Albanese Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+10:00 Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Saesneg Awstralia, Auslan Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolMIKTA, Australia and New Zealand, Awstralasia, y Gymanwlad Edit this on Wikidata
Arwynebedd7,692,024 km² Edit this on Wikidata
GerllawCefnfor India, De'r Cefnfor Tawel, Geneufor Mawr Awstralia, Culfor Bass, Môr Tasman, Môr Cwrel, Môr Arafura, Môr Timor Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaIndonesia, Seland Newydd, Papua Gini Newydd, Dwyrain Timor Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau25°S 133°E Edit this on Wikidata
Hyd3,860 cilometr Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolLlywodraeth Awstralia Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholSenedd Awstralia Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
teyrn Awstralia Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethSiarl III Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog Awstralia Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethAnthony Albanese Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$1,675,419 million Edit this on Wikidata
CMC y pen$54,348 Edit this on Wikidata
ArianAustralian dollar Edit this on Wikidata
Canran y diwaith6 ±1 % Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant1.74 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.951 Edit this on Wikidata

Cymanwlad Awstralia neu Awstralia yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys Tasmania, sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw Seland Newydd, sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac Indonesia, Papua Gini Newydd a Dwyrain Timor i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin terra australis incognita ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng Y Cefnfor Tawel i'r dwyrain a Chefnfor India i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef aboriginal, am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi ymfudo i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o wledydd Prydain ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd Asia megis Japan, De Corea, ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo Asia a'r Unol Daleithiau yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd y Gymanwlad ac Ewrop.

Hanes

Cyfanheddwyd y cyfandir am dros 40,000 o flynyddoedd gan frodorion Awstralia cyn i Loegr hawlio'r rhan ddwyreiniol o'r cyfandir yn 1770 a daeth yn dir i anfon drwgweithredwyr o wledydd Prydain iddo, yn cynnwys nifer o Gymry. Alltudiwyd rhyw 1,800 o bobl o Gymru erbyn 1852, rhyw 300 yn ferched. Yn eu plith roedd arweinwyr y Siartwyr, John Frost, Zephaniah Williams a William Jones, a Lewsyn yr Heliwr y bu ganddo ran yn "nherfysgoedd" Merthyr.

Defnydd Tir

Mae dros 165 miliwn dafad yn Awstralia sy'n cyfrannu at ddiwydiant allforio mawr y wlad. Mae gwartheg yn bwysig hefyd, yn enwedig yng ngorllewin y wlad. Mae gwenith a grawnwin yn cael eu tyfu mewn amryw o ardaloedd yn ne'r wlad. Mae Afon Margaret a Barossa Valley yn ardaloedd gwin pwysig iawn. Mae rhan fwyaf o'r wlad yn ddiffeithdir sy'n sych a chras ac yn anaddas ar gyfer amaethyddiaeth.

Tirwedd

Mae tirwedd Awstralia yn cynnwys nifer o lwyfandiroedd erydog sy'n gorwedd yng nghanol y plât Indo-Awstralaidd. Dyma'r wlad sychaf ar ôl yr Antarctig a dyma'r cyfandir mwyaf gwastad. Mae'r arfordiroedd yn tueddu i fod yn fwy bryniog a ffrwythlon, yn enwedig yn nwyrain y wlad lle mae'r rhan fwyaf o'r trefi a dinasoedd. Mae mynyddoedd y Wahanfa Fawr yn ffurfio ffin rhwng yr ardaloedd arfordirol tymherus a'r mewndir sych, cras. Y mynydd uchaf yw Mynydd Kosciuszko yn y Snowy Mountains.

Trafnidiaeth a diwydiant

Roedd y cronfeydd mwyn estynedig a oedd yn cynnwys glo, mwyn haearn, bocsit, a chopr, yn sicrhau economi cryf i'r wlad. Erbyn hyn mae mwyngloddio yn dal i ddigwydd ar raddfa sylweddol ond mae'r sector gwasanaethau yn gryfach, yn enwedig y diwydiant twristiaeth.

Llywodraeth

   Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Israniadau

Taleithiau

Tiriogaethau

Economi

Mae economi Awstralia yn un gryf yn bennaf oherwydd y diwydiant mwyngloddio.

Diwylliant

Mae demograffeg Awstralia yn dangos ei fod yn drefol iawn, efo rhan helaeth o'r boblogaeth yn byw yn y dinasoedd ar yr arfordir. Mae'r dinasoedd hyn yn cynnal amrywiaeth o ddiwylliannau, o'r bobl frodorol (Aborigine) i'r mewnfudwyr o Ewrop.

Chwaraeon

   Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Chwiliwch am Awstralia
yn Wiciadur.