Awstralia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Gwybodlen Wicidata |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle | suppressfields= gwlad image1 sir | sefydlwyd = 3 Mawrth 1986 (annibyniaeth oddi wrth [[Prydain]])<br />(deddf Awstralaidd) | map lleoliad = [[File:CAN orthographic.svg|270px]] | map lleoliad = [[File:AUS orthographic.svg|270px]] | banergwlad = [[File:Flag of Australia (converted).svg|170px]] }} |
|||
{{Gwybodlen Gwlad| |
|||
enw_brodorol = ''Commonwealth of Australia'' | |
|||
enw_confensiynol_hir = Cymanwlad Awstralia | |
|||
enw_cyffredin =Awstralia| |
|||
delwedd_baner =Flag of Australia.svg| |
|||
math_symbol =Arfbais| |
|||
delwedd_arfbais = Coat of Arms of Australia.svg| |
|||
delwedd_map = LocationAustralia.png| |
|||
arwyddair_cenedlaethol =Dim (''Advance Australia'' yn flaenorol)| |
|||
anthem_genedlaethol=''[[Advance Australia Fair]]''<br />Anthem frenhinol: ''[[God Save the Queen]]''| |
|||
ieithoedd_swyddogol =[[Saesneg]]<sup>1</sup>| |
|||
prifddinas =[[Canberra]]| |
|||
dinas_fwyaf =[[Sydney]]| |
|||
math_o_lywodraeth=[[Brenhiniaeth gyfansoddiadol ffederal]]| |
|||
teitlau_arweinwyr1 = - [[Brenhines Awstralia|Brenhines]] | |
|||
enwau_arweinwyr1 = [[Elisabeth II o'r Deyrnas Unedig|Elisabeth II]] | |
|||
teitlau_arweinwyr2 = - [[Llywodraethwr Cyffredinol Awstralia|Llywodraethwr Cyffredinol]] | |
|||
enwau_arweinwyr2 = [[Peter Cosgrove|Sir Peter Cosgrove]] | |
|||
teitlau_arweinwyr3 = - [[Prif Weinidog Awstralia|Prif Weinidog]] | |
|||
enwau_arweinwyr3 = [[Malcolm Turnbull]] | |
|||
safle_arwynebedd=6ed| |
|||
maint_arwynebedd=1_E12| |
|||
arwynebedd=7,741,220| |
|||
canran_dŵr=1| |
|||
amcangyfrif_poblogaeth = 20,555,300| |
|||
blwyddyn_amcangyfrif_poblogaeth = 2006 | |
|||
safle_amcangyfrif_poblogaeth = 53 | |
|||
cyfrifiad_poblogaeth = 18,972,350 | |
|||
blwyddyn_cyfrifiad_poblogaeth = 2001| |
|||
dwysedd_poblogaeth = 2.6| |
|||
safle_dwysedd_poblogaeth = 224fed| |
|||
digwyddiad_sefydlu'r_wladwriaeth=[[Annibyniaeth]]| |
|||
digwyddiadau_gwladwriaethol= - [[Cyfansoddiad Awstralia|Cyfansoddiad]]<br />- [[Statud San Steffan 1931|Statud San Steffan]]<br />- [[Deddf Awstralia 1986|Deddf Awstralia]]| |
|||
dyddiad_y_digwyddiad= O'r [[Deyrnas Unedig]]<br />[[1 Ionawr]] [[1901]]<br />[[11 Rhagfyr]] [[1931]]<br />[[3 Mawrth]] [[1986]]| |
|||
arian=[[Doler Awstralaidd]]| |
|||
côd_arian_cyfred=AUD| |
|||
cylchfa_amser=[[Taleithiau a thiriogaethau Awstralia|nifer]]<sup>2</sup>| |
|||
atred_utc=+8–+10| |
|||
cylchfa_amser_haf=[[Taleithiau a thiriogaethau Awstralia|nifer]]<sup>2</sup>| |
|||
atred_utc_haf=+8–+11| |
|||
côd_ISO= [[.au]] | |
|||
côd_ffôn=61| |
|||
blwyddyn_CMC_PGP=2006| |
|||
CMC_PGP=$674.9 biliwn| |
|||
safle_CMC_PGP=17eg| |
|||
CMC_PGP_y_pen=$30,897| |
|||
safle_CMC_PGP_y_pen=14eg| |
|||
blwyddyn_IDD=2003| |
|||
IDD=0.955| |
|||
safle_IDD=3ydd| |
|||
categori_IDD={{IDD uchel}}| |
|||
nodiadau=<sup>1</sup> Dim yn swyddogol.<br /><sup>2</sup> Gweler [[Amser yn Awstralia]]<div class="noprint" style="float:right;"> </div> |
|||
}} |
|||
'''Cymanwlad Awstralia''' neu '''Awstralia''' yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys [[Tasmania]], sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw [[Seland Newydd]], sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac [[Indonesia]], [[Papua Gini Newydd]] a [[Dwyrain Timor]] i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin ''terra australis incognita'' ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng [[Y Cefnfor Tawel]] i'r dwyrain a [[Cefnfor India|Chefnfor India]] i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef ''aboriginal'', am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi [[ymfudo]] i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o [[Deyrnas Unedig|wledydd Prydain]] ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd [[Asia]] megis [[Japan]], [[De Corea]], ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo [[Asia]] a'r [[Unol Daleithiau America|Unol Daleithiau]] yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd [[y Gymanwlad]] ac [[Ewrop]]. |
'''Cymanwlad Awstralia''' neu '''Awstralia''' yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys [[Tasmania]], sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw [[Seland Newydd]], sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac [[Indonesia]], [[Papua Gini Newydd]] a [[Dwyrain Timor]] i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin ''terra australis incognita'' ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng [[Y Cefnfor Tawel]] i'r dwyrain a [[Cefnfor India|Chefnfor India]] i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef ''aboriginal'', am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi [[ymfudo]] i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o [[Deyrnas Unedig|wledydd Prydain]] ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd [[Asia]] megis [[Japan]], [[De Corea]], ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo [[Asia]] a'r [[Unol Daleithiau America|Unol Daleithiau]] yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd [[y Gymanwlad]] ac [[Ewrop]]. |
||
Fersiwn yn ôl 09:11, 10 Chwefror 2019
Arwyddair | There's NOTHING like Australia |
---|---|
Math | gwladwriaeth sofran, talaith ffederal, gwlad, gwlad OECD |
Enwyd ar ôl | Terra Australis |
Prifddinas | Canberra |
Poblogaeth | 26,473,055 |
Sefydlwyd | 3 Mawrth 1986 (annibyniaeth oddi wrth Prydain) (deddf Awstralaidd) |
Anthem | Advance Australia Fair |
Pennaeth llywodraeth | Anthony Albanese |
Cylchfa amser | UTC+10:00 |
Iaith/Ieithoedd swyddogol | Saesneg Awstralia, Auslan |
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | MIKTA, Australia and New Zealand, Awstralasia, y Gymanwlad |
Arwynebedd | 7,692,024 km² |
Gerllaw | Cefnfor India, De'r Cefnfor Tawel, Geneufor Mawr Awstralia, Culfor Bass, Môr Tasman, Môr Cwrel, Môr Arafura, Môr Timor |
Yn ffinio gyda | Indonesia, Seland Newydd, Papua Gini Newydd, Dwyrain Timor |
Cyfesurynnau | 25°S 133°E |
Hyd | 3,860 cilometr |
Gwleidyddiaeth | |
Corff gweithredol | Llywodraeth Awstralia |
Corff deddfwriaethol | Senedd Awstralia |
Swydd pennaeth y wladwriaeth | teyrn Awstralia |
Pennaeth y wladwriaeth | Siarl III |
Swydd pennaeth y Llywodraeth | Prif Weinidog Awstralia |
Pennaeth y Llywodraeth | Anthony Albanese |
Ariannol | |
Cyfanswm CMC (GDP) | $1,675,419 million |
CMC y pen | $54,348 |
Arian | Australian dollar |
Canran y diwaith | 6 ±1 % |
Cyfartaledd plant | 1.74 |
Mynegai Datblygiad Dynol | 0.951 |
Cymanwlad Awstralia neu Awstralia yw'r wlad chweched fwyaf yn y byd yn ddaearyddol a'r unig un sydd yn gyfandir cyfan. Mae'n cynnwys ynys Tasmania, sy'n un o daleithiau'r wlad. Y gwledydd cyfagos yw Seland Newydd, sydd i'r de-ddwyrain o Awstralia, ac Indonesia, Papua Gini Newydd a Dwyrain Timor i'r gogledd. Tarddiad yr enw "Awstralia" yw'r ymadrodd Lladin terra australis incognita ("Y tir deheuol na ŵyr neb amdano"). Mae'r ehangdir yn gorwedd rhwng Y Cefnfor Tawel i'r dwyrain a Chefnfor India i'r gorllewin. Mae mudo dynol wedi trawsnewid y wlad. Roedd Awstralia yn gartref i'r bobl brodorol, sef aboriginal, am filoedd o flynyddoedd ond ers diwedd y 18g, mae pobl o orllewin Ewrop wedi ymfudo i'r wlad. Roedd y mwyafrif o'r mudwyr hyn yn dod o wledydd Prydain ac am flynyddoedd roedd y wlad dan reolaeth Brydeinig. Yn fwy diweddar, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu efo mudwyr o wledydd Asia megis Japan, De Corea, ac Indonesia. Mae Awstralia wedi creu cysylltiadau masnachol cryf gyda gwledydd y Cefnfor Tawel. Mae dyfodol economaidd y wlad i'w weld mewn masnachu yn fwy efo Asia a'r Unol Daleithiau yn hytrach na gyda'i phartneriaid traddodiadol, sef gwledydd y Gymanwlad ac Ewrop.
Hanes
- Prif: Hanes Awstralia
Cyfanheddwyd y cyfandir am dros 40,000 o flynyddoedd gan frodorion Awstralia cyn i Loegr hawlio'r rhan ddwyreiniol o'r cyfandir yn 1770 a daeth yn dir i anfon drwgweithredwyr o wledydd Prydain iddo, yn cynnwys nifer o Gymry. Alltudiwyd rhyw 1,800 o bobl o Gymru erbyn 1852, rhyw 300 yn ferched. Yn eu plith roedd arweinwyr y Siartwyr, John Frost, Zephaniah Williams a William Jones, a Lewsyn yr Heliwr y bu ganddo ran yn "nherfysgoedd" Merthyr.
Defnydd Tir
Mae dros 165 miliwn dafad yn Awstralia sy'n cyfrannu at ddiwydiant allforio mawr y wlad. Mae gwartheg yn bwysig hefyd, yn enwedig yng ngorllewin y wlad. Mae gwenith a grawnwin yn cael eu tyfu mewn amryw o ardaloedd yn ne'r wlad. Mae Afon Margaret a Barossa Valley yn ardaloedd gwin pwysig iawn. Mae rhan fwyaf o'r wlad yn ddiffeithdir sy'n sych a chras ac yn anaddas ar gyfer amaethyddiaeth.
Tirwedd
Mae tirwedd Awstralia yn cynnwys nifer o lwyfandiroedd erydog sy'n gorwedd yng nghanol y plât Indo-Awstralaidd. Dyma'r wlad sychaf ar ôl yr Antarctig a dyma'r cyfandir mwyaf gwastad. Mae'r arfordiroedd yn tueddu i fod yn fwy bryniog a ffrwythlon, yn enwedig yn nwyrain y wlad lle mae'r rhan fwyaf o'r trefi a dinasoedd. Mae mynyddoedd y Wahanfa Fawr yn ffurfio ffin rhwng yr ardaloedd arfordirol tymherus a'r mewndir sych, cras. Y mynydd uchaf yw Mynydd Kosciuszko yn y Snowy Mountains.
Trafnidiaeth a diwydiant
Roedd y cronfeydd mwyn estynedig a oedd yn cynnwys glo, mwyn haearn, bocsit, a chopr, yn sicrhau economi cryf i'r wlad. Erbyn hyn mae mwyngloddio yn dal i ddigwydd ar raddfa sylweddol ond mae'r sector gwasanaethau yn gryfach, yn enwedig y diwydiant twristiaeth.
Llywodraeth
Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.
Israniadau
Taleithiau
Tiriogaethau
Economi
Mae economi Awstralia yn un gryf yn bennaf oherwydd y diwydiant mwyngloddio.
Diwylliant
Mae demograffeg Awstralia yn dangos ei fod yn drefol iawn, efo rhan helaeth o'r boblogaeth yn byw yn y dinasoedd ar yr arfordir. Mae'r dinasoedd hyn yn cynnal amrywiaeth o ddiwylliannau, o'r bobl frodorol (Aborigine) i'r mewnfudwyr o Ewrop.
Chwaraeon
Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.