Cilogram: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B m->g |
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: an, tl, tt yn newid: war |
||
Llinell 26: | Llinell 26: | ||
[[als:Kilogramm]] |
[[als:Kilogramm]] |
||
[[an:Kilogramo]] |
|||
[[ar:كيلوغرام]] |
[[ar:كيلوغرام]] |
||
⚫ | |||
[[ast:Quilogramu]] |
[[ast:Quilogramu]] |
||
[[ay:Kilu]] |
[[ay:Kilu]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[be:Кілаграм]] |
[[be:Кілаграм]] |
||
[[be-x-old:Кіляграм]] |
[[be-x-old:Кіляграм]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bg:Килограм]] |
[[bg:Килограм]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ca:Quilogram]] |
[[ca:Quilogram]] |
||
⚫ | |||
[[cs:Kilogram]] |
[[cs:Kilogram]] |
||
⚫ | |||
[[da:Kilogram]] |
[[da:Kilogram]] |
||
[[de:Kilogramm]] |
[[de:Kilogramm]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[el:Χιλιόγραμμο]] |
[[el:Χιλιόγραμμο]] |
||
[[ |
[[en:Kilogram]] |
||
[[eo:Kilogramo]] |
[[eo:Kilogramo]] |
||
[[es:Kilogramo]] |
|||
⚫ | |||
[[eu:Kilogramo]] |
[[eu:Kilogramo]] |
||
[[fa:کیلوگرم]] |
[[fa:کیلوگرم]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Kilogramme]] |
[[fr:Kilogramme]] |
||
[[fur:Chilogram]] |
[[fur:Chilogram]] |
||
[[ga:Cileagram]] |
[[ga:Cileagram]] |
||
[[gl:Quilogramo]] |
|||
[[gan:公斤]] |
[[gan:公斤]] |
||
[[ |
[[gl:Quilogramo]] |
||
[[he:קילוגרם]] |
|||
[[hi:किलोग्राम]] |
[[hi:किलोग्राम]] |
||
[[hr:Kilogram]] |
[[hr:Kilogram]] |
||
[[ |
[[hu:Kilogramm]] |
||
[[ia:Kilogramma]] |
[[ia:Kilogramma]] |
||
⚫ | |||
[[is:Kílógramm]] |
[[is:Kílógramm]] |
||
[[it:Chilogrammo]] |
[[it:Chilogrammo]] |
||
[[ |
[[ja:キログラム]] |
||
[[jv:Kilogram]] |
[[jv:Kilogram]] |
||
[[ka:კილოგრამი]] |
[[ka:კილოგრამი]] |
||
[[ |
[[ko:킬로그램]] |
||
[[ksh:Masse]] |
|||
[[la:Chiliogramma]] |
[[la:Chiliogramma]] |
||
⚫ | |||
[[lb:Kilogramm]] |
[[lb:Kilogramm]] |
||
[[lt:Kilogramas]] |
|||
[[ln:Kilogálame]] |
[[ln:Kilogálame]] |
||
[[ |
[[lt:Kilogramas]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Килограм]] |
[[mk:Килограм]] |
||
[[ml:കിലോഗ്രാം]] |
[[ml:കിലോഗ്രാം]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[mr:किलोग्रॅम]] |
[[mr:किलोग्रॅम]] |
||
⚫ | |||
[[ms:Kilogram]] |
[[ms:Kilogram]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nl:Kilogram]] |
[[nl:Kilogram]] |
||
[[ja:キログラム]] |
|||
⚫ | |||
[[nn:Kilogram]] |
[[nn:Kilogram]] |
||
[[ |
[[no:Kilogram]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Kilogram]] |
[[pl:Kilogram]] |
||
[[pt:Quilograma]] |
[[pt:Quilograma]] |
||
[[ |
[[qu:Kilugramu]] |
||
[[ro:Kilogram]] |
[[ro:Kilogram]] |
||
[[qu:Kilugramu]] |
|||
[[ru:Килограмм]] |
[[ru:Килограмм]] |
||
⚫ | |||
[[sq:Kilogrami]] |
|||
[[scn:Chilugrammu]] |
[[scn:Chilugrammu]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[simple:Kilogram]] |
[[simple:Kilogram]] |
||
[[sk:Kilogram]] |
[[sk:Kilogram]] |
||
[[sl:Kilogram]] |
[[sl:Kilogram]] |
||
[[ |
[[sq:Kilogrami]] |
||
[[sr:Килограм]] |
[[sr:Килограм]] |
||
⚫ | |||
[[su:Kilogram]] |
[[su:Kilogram]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Kilogram]] |
[[sv:Kilogram]] |
||
[[sw:Kilogramu]] |
|||
⚫ | |||
[[ta:கிலோகிராம்]] |
[[ta:கிலோகிராம்]] |
||
[[te:కిలోగ్రాము]] |
[[te:కిలోగ్రాము]] |
||
[[th:กิโลกรัม]] |
[[th:กิโลกรัม]] |
||
[[tl:Kilogramo]] |
|||
[[tr:Kilogram]] |
[[tr:Kilogram]] |
||
[[tt:Килограмм]] |
|||
[[uk:Кілограм]] |
[[uk:Кілограм]] |
||
[[ur:ألفگرام]] |
[[ur:ألفگرام]] |
||
[[uz:Kilogramm]] |
|||
[[vi:Kilôgam]] |
[[vi:Kilôgam]] |
||
[[war: |
[[war:Kilogramo]] |
||
[[yi:קילאגראם]] |
[[yi:קילאגראם]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[zh:千克]] |
[[zh:千克]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
Fersiwn yn ôl 16:19, 16 Mawrth 2010
Mae Cilogram (neu Kilogram) yn Uned Safonol Rhyngwladol o Unedau (International System of Units, (SI, o'r Ffrangeg, Le Système International d’Unités) ac mae'n gydradd â'r Prototeip Rhyngwlad - gweler y llun ar y dde. Mae pob cilogram wedi'i safonni ar yr un yma a gedwir ym Mharis.
Yn Gymraeg, defnyddiwn y symbol cenedlaethol kg, gan y byddai gwrthdaro gydag uned arall (y centigram) pe bawn yn defnyddio cg.
Mae'r uned hwn (sef y cilogram) yn 2.20462262 pwys (yr hen bwysau 'Imperial'). Uned arferol dwysedd yw cilogram pob metr ciwb (cg/m³).
Lle
- ρ yw dwysedd y gwrthrych (wedi'w fesur mewn cilogram pob metr ciwb)
- m yw mâs cyfan y gwrthrych (wedi'w fesur mewn cilogramau)
- C yw cyfaint cyfan y gwrthrych (wedi'w fesur mewn metrau ciwb)
Hanes
Ar 26 Mawrth 1791 danfonodd Ffrancwr o'r enw Charles Maurice de Talleyrand-Périgord lythyr at Lywodraeth Ffrainc yn galw am safoni y grefft o fesur. Pedwar diwrnod ar ôl derbyn y llythyr hwn, sefydlodd y llywodraeth "Academy" a rhannwyd y gwaith gan greu unedau metrig sy'n parhau i gael eu defnyddio heddiw.
Ar 7 Ebrill 1795 cyhoeddwyd yn ffrainc fod y gram yn hafal i "bwysau absoliwt cyfaint y dŵr sydd mewn ciwb 1cm wrth 1cm (un centimetr ciwb), a hynny ar dymheredd rhew.[1] Ond roedd diwydiant yn gweiddi am fesurau mwy na'r centimetr a'r gram. Sylweddolwyd hefyd fod pwysau rhew yn amrywio yn ddibynol ar nifer o ffactorau ac felly aethpwyd ati i greu prototeip mwy ymarferol na dŵr, a fyddai 1000 gwaith yn fwy na'r gram, sef y "kilogram". Yn yr un flwyddyn, aethpwyd ymlaen â'r gwaith o ddiffinio "litr".