Llanw: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 19:02, 25 Ionawr 2019

Y llanw yw ymchwydd a mewnlifiad rheolaidd lefel dyfroedd y môr mewn canlyniad i rym atyniad disgyrchiant rhwng y ddaear, y lleuad a'r haul. Mae newidiadau mewn lleoliad cymharol y tri chorff hyn yn achosi amrywiad yng ngraddfa'r llanw. Mae'r rhan fwyaf o lefydd yn y byd yn cael llanw dwywaith y dydd ond gan fod 'diwrnod llanw' yn parhau am 24 awr 5 munud nid ydynt yn digwydd ar yr un amser bob dydd o'r flwyddyn a chynhyrchir gwybodlenni arbennig yn lleol i ddangos hynny.

Llanw Mawr (spring tide)
Llanw Bach (neap tide)
Newid llanw

Eginyn erthygl sydd uchod am ddaearyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Geirfa ac Ymadroddion

Yr Aeleg

Traeth, y Llanw a'r Trai yn y Gaeleg Ym Mwletin 38 rhestrwyd yr eirfa Gymraeg am wahanol gyflyrau'r llanw. Dyma ohebiaeth rhwng Llên Natur a'r Albanwr Gaeleg ei iaith Ruairidh McLean. Dywedodd Ruairidh mai un gair sydd yn y Gaeleg am traeth a trai, sef tràigh. Mae'n dra amlwg i mi bod perthynas agos rhwng y ddau air Cymraeg hefyd. Meddai Ruairidh: Geill gyfeirio hefyd at wahanol lefelau o'r parth traethol tràigh. Dyma eirfa Ruairaidh:

An tràigh-shìolag ‘the sand eel beach’ – lowest and sub-littoral [ym mharth isaf y traeth y mae llymriaid i'w cael].
An tràigh-mhaorach ‘the shellfish beach’ – mid to lower
.An tràigh-fheamainn ‘the seaweed beach’ – upper to mid.

Ar ôl esbonio wrth Ruairidh am lanw a thrai, a'r berthynas rhwng "llanw" a "llenwi" yn y Gymraeg, dywedodd:

That’s fascinating. There are a lot of similarities. We use the verb lìonadh for the flow of the tide which means ‘filling’. We say làn for ‘full’ and use it for the full tide – tha an làn ann ‘the tide is fully in’. We also use ìosal (dialectally ìseal) for ‘low tide’ and the noun form is ìsle ‘lowness’. We would normally use ìsle-mhara ‘sea lowness’ to mean the tide has fully ebbed (mara is the genitive form of muir ‘sea’) but I have heard people say ‘an làn ìosal’ for ‘low tide’ which is strictly contradictory ‘low full’ – just as some Welsh speakers do! (mae hi'n llenwi = tha i a’ lìonadh (both sea and tide are feminine so we use the feminine pronoun) mae hi'n llawn = tha i làn)

@@ Llinell 9: / Llinell 9: @@
 {{Wiciadur|{{PAGENAME}}}}
+==Geirfa ac Ymadroddion==
+===Yr Aeleg===
+Traeth, y Llanw a'r Trai yn y Gaeleg
+Ym Mwletin 38 rhestrwyd yr eirfa Gymraeg am wahanol gyflyrau'r llanw. Dyma ohebiaeth rhwng Llên Natur a'r Albanwr Gaeleg ei iaith Ruairidh McLean. Dywedodd Ruairidh mai un gair sydd yn y Gaeleg am traeth a trai, sef tràigh. Mae'n dra amlwg i mi bod perthynas agos rhwng y ddau air Cymraeg hefyd. Meddai Ruairidh:
+Geill gyfeirio hefyd at wahanol lefelau o'r [[parth traethol]] ''tràigh''. Dyma eirfa Ruairaidh:
+*''An tràigh-shìolag'' ‘the sand eel beach’ – lowest and sub-littoral [ym mharth isaf y traeth y mae llymriaid i'w cael].
+*''An tràigh-mhaorach'' ‘the shellfish beach’ – mid to lower
+*.''An tràigh-fheamainn'' ‘the seaweed beach’ – upper to mid.
+Ar ôl esbonio wrth Ruairidh am lanw a thrai, a'r berthynas rhwng "llanw" a "llenwi" yn y Gymraeg, dywedodd:
+''That’s fascinating. There are a lot of similarities. We use the verb ''lìonadh'' for the flow of the tide which means ‘filling’. We say làn for ‘full’ and use it for the full tide – tha an làn ann ‘the tide is fully in’. We also use ìosal (dialectally ìseal) for ‘low tide’ and the noun form is ìsle ‘lowness’. We would normally use ìsle-mhara ‘sea lowness’ to mean the tide has fully ebbed (mara is the genitive form of muir ‘sea’) but I have heard people say ‘an làn ìosal’ for ‘low tide’ which is strictly contradictory ‘low full’ – just as some Welsh speakers do! (mae hi'n llenwi = tha i a’ lìonadh (both sea and tide are feminine so we use the feminine pronoun) mae hi'n llawn = tha i làn)''
 [[Categori:Eigioneg]]