Morgrugyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎top: tacluso a Blwch tacson using AWB
Duncan Brown (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS
Llinell 37: Llinell 37:


Grŵp llwyddiannus iawn o [[pryf|bryfed]] yw '''morgrug'''. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio [[cytref (bioleg)|cytrefi]] o filiynau o unigolion.
Grŵp llwyddiannus iawn o [[pryf|bryfed]] yw '''morgrug'''. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio [[cytref (bioleg)|cytrefi]] o filiynau o unigolion.

==Morgrug hedegog==
Credir mai tywydd arbennig syth yn sbarduno i freninesau gymryd i'r awyr yn eu miloedd ddiwedd yr haf. Bydd gwylannod, wenoliaid ac adar eraill yn manteisio ar gyflenwad parod o fwyd. Dyma gofnod gan Gwyn Williams, Rhuthun:

:Rhuthun, 26 Gorffennaf 2010, am tua 7 o'r gloch ar noson drymaidd gweddol gynnes, penderfynodd trigolion cannoedd o nythod morgrug hedfan i'r awyr yn Rhuthun. Roedd 'na o leiaf 10 o nythod yn fy ngardd innau - i gyd yn arllwys morgrug adeiniog i'r awyr. Tybed sawl nyth sydd na yn Rhuthun i gyd? Rhai miloedd mae'n siŵr. <ref>Gwyn Williams ym Mwletin Llên Natur rhif 31 [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn31.pdf]</ref>

Dyma ddyddiadau eraill hedfan morgrug (yn nhrefn amser) yn Nhywyddiadur Llên Natur:

*Minehead 26 Medi 1946: “Mr. A. V. Cornish saw Jackdaws hawking flying ants. *Sidmouth, Dyfnaint; 13Awst1987: “pla, pawb yn sylwi”.
*Birmingham, 6 Awst 1988: cwyno mawr eu bod yn mynd i bobman.
*Harlech, 11Awst1988: Porthdinllaen. *4Medi1988. Trefor, Arfon.
*12 Awst 199X; Cwmistir, Tudweiliog
*19 Awst 1990. Ynys Enlli
*28 Gorffennaf 1992. Waunfawr
*24 Awst 1994 “yn blastar dros y lôn”. Foryd Caernarfon
*29 Awst 1994. Pontrug 6 Awst 2002: ”criw mawr o wylanod penddu uwchben”.
*Waunfawr; 26 Gorffennaf 2006: “ar hyd y lonydd a'r ceir(wel,un car llwyd,nid ar un coch wrth ei ymyl!)”.
*Dulyn,24 Gorffennaf 2008: adroddiad radio o Iwerddon.
*Llansadwrn 28 Gorffenaf 2008: “"Overcast during the evening with flying ants emerging; last year they were seen here on 23 August..Soon eight or more large dragonflies were overhead picking them off, it was a spectacular flying display". Ydyn nhw fel petae nhw’n hedfan yn gynharach heddiw? <ref>O'r Tywyddiadur i Fwletin Llên Natur rhif 31 [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn31.pdf]</ref>

Sylwer mai ym mis Gorffennaf mae'r cofnodion diweddaraf.


{{eginyn pryf}}
{{eginyn pryf}}

Fersiwn yn ôl 08:09, 14 Ionawr 2019

Grŵp llwyddiannus iawn o bryfed yw morgrug. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio cytrefi o filiynau o unigolion.

Morgrug hedegog

Credir mai tywydd arbennig syth yn sbarduno i freninesau gymryd i'r awyr yn eu miloedd ddiwedd yr haf. Bydd gwylannod, wenoliaid ac adar eraill yn manteisio ar gyflenwad parod o fwyd. Dyma gofnod gan Gwyn Williams, Rhuthun:

Rhuthun, 26 Gorffennaf 2010, am tua 7 o'r gloch ar noson drymaidd gweddol gynnes, penderfynodd trigolion cannoedd o nythod morgrug hedfan i'r awyr yn Rhuthun. Roedd 'na o leiaf 10 o nythod yn fy ngardd innau - i gyd yn arllwys morgrug adeiniog i'r awyr. Tybed sawl nyth sydd na yn Rhuthun i gyd? Rhai miloedd mae'n siŵr. [1]

Dyma ddyddiadau eraill hedfan morgrug (yn nhrefn amser) yn Nhywyddiadur Llên Natur:

  • Minehead 26 Medi 1946: “Mr. A. V. Cornish saw Jackdaws hawking flying ants. *Sidmouth, Dyfnaint; 13Awst1987: “pla, pawb yn sylwi”.
  • Birmingham, 6 Awst 1988: cwyno mawr eu bod yn mynd i bobman.
  • Harlech, 11Awst1988: Porthdinllaen. *4Medi1988. Trefor, Arfon.
  • 12 Awst 199X; Cwmistir, Tudweiliog
  • 19 Awst 1990. Ynys Enlli
  • 28 Gorffennaf 1992. Waunfawr
  • 24 Awst 1994 “yn blastar dros y lôn”. Foryd Caernarfon
  • 29 Awst 1994. Pontrug 6 Awst 2002: ”criw mawr o wylanod penddu uwchben”.
  • Waunfawr; 26 Gorffennaf 2006: “ar hyd y lonydd a'r ceir(wel,un car llwyd,nid ar un coch wrth ei ymyl!)”.
  • Dulyn,24 Gorffennaf 2008: adroddiad radio o Iwerddon.
  • Llansadwrn 28 Gorffenaf 2008: “"Overcast during the evening with flying ants emerging; last year they were seen here on 23 August..Soon eight or more large dragonflies were overhead picking them off, it was a spectacular flying display". Ydyn nhw fel petae nhw’n hedfan yn gynharach heddiw? [2]

Sylwer mai ym mis Gorffennaf mae'r cofnodion diweddaraf.

Eginyn erthygl sydd uchod am bryf. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
  1. Gwyn Williams ym Mwletin Llên Natur rhif 31 [1]
  2. O'r Tywyddiadur i Fwletin Llên Natur rhif 31 [2]