Morgrugyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS |
|||
Llinell 37: | Llinell 37: | ||
Grŵp llwyddiannus iawn o [[pryf|bryfed]] yw '''morgrug'''. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio [[cytref (bioleg)|cytrefi]] o filiynau o unigolion. |
Grŵp llwyddiannus iawn o [[pryf|bryfed]] yw '''morgrug'''. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio [[cytref (bioleg)|cytrefi]] o filiynau o unigolion. |
||
==Morgrug hedegog== |
|||
Credir mai tywydd arbennig syth yn sbarduno i freninesau gymryd i'r awyr yn eu miloedd ddiwedd yr haf. Bydd gwylannod, wenoliaid ac adar eraill yn manteisio ar gyflenwad parod o fwyd. Dyma gofnod gan Gwyn Williams, Rhuthun: |
|||
:Rhuthun, 26 Gorffennaf 2010, am tua 7 o'r gloch ar noson drymaidd gweddol gynnes, penderfynodd trigolion cannoedd o nythod morgrug hedfan i'r awyr yn Rhuthun. Roedd 'na o leiaf 10 o nythod yn fy ngardd innau - i gyd yn arllwys morgrug adeiniog i'r awyr. Tybed sawl nyth sydd na yn Rhuthun i gyd? Rhai miloedd mae'n siŵr. <ref>Gwyn Williams ym Mwletin Llên Natur rhif 31 [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn31.pdf]</ref> |
|||
Dyma ddyddiadau eraill hedfan morgrug (yn nhrefn amser) yn Nhywyddiadur Llên Natur: |
|||
*Minehead 26 Medi 1946: “Mr. A. V. Cornish saw Jackdaws hawking flying ants. *Sidmouth, Dyfnaint; 13Awst1987: “pla, pawb yn sylwi”. |
|||
*Birmingham, 6 Awst 1988: cwyno mawr eu bod yn mynd i bobman. |
|||
*Harlech, 11Awst1988: Porthdinllaen. *4Medi1988. Trefor, Arfon. |
|||
*12 Awst 199X; Cwmistir, Tudweiliog |
|||
*19 Awst 1990. Ynys Enlli |
|||
*28 Gorffennaf 1992. Waunfawr |
|||
*24 Awst 1994 “yn blastar dros y lôn”. Foryd Caernarfon |
|||
*29 Awst 1994. Pontrug 6 Awst 2002: ”criw mawr o wylanod penddu uwchben”. |
|||
*Waunfawr; 26 Gorffennaf 2006: “ar hyd y lonydd a'r ceir(wel,un car llwyd,nid ar un coch wrth ei ymyl!)”. |
|||
*Dulyn,24 Gorffennaf 2008: adroddiad radio o Iwerddon. |
|||
*Llansadwrn 28 Gorffenaf 2008: “"Overcast during the evening with flying ants emerging; last year they were seen here on 23 August..Soon eight or more large dragonflies were overhead picking them off, it was a spectacular flying display". Ydyn nhw fel petae nhw’n hedfan yn gynharach heddiw? <ref>O'r Tywyddiadur i Fwletin Llên Natur rhif 31 [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn31.pdf]</ref> |
|||
Sylwer mai ym mis Gorffennaf mae'r cofnodion diweddaraf. |
|||
{{eginyn pryf}} |
{{eginyn pryf}} |
Fersiwn yn ôl 08:09, 14 Ionawr 2019
Morgrug | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Animalia |
Ffylwm: | Arthropoda |
Dosbarth: | |
Urdd: | Hymenoptera |
Is-urdd: | Apocrita |
Uwchdeulu: | Vespoidea |
Teulu: | Formicidae Latreille, 1809 |
Is-deuluoedd | |
Agroecomyrmecinae |
Grŵp llwyddiannus iawn o bryfed yw morgrug. Mae 11,844 o rywogaethau ledled y byd, yn enwedig mewn hinsoddau poeth. Mae llawer o forgrug yn ffurfio cytrefi o filiynau o unigolion.
Morgrug hedegog
Credir mai tywydd arbennig syth yn sbarduno i freninesau gymryd i'r awyr yn eu miloedd ddiwedd yr haf. Bydd gwylannod, wenoliaid ac adar eraill yn manteisio ar gyflenwad parod o fwyd. Dyma gofnod gan Gwyn Williams, Rhuthun:
- Rhuthun, 26 Gorffennaf 2010, am tua 7 o'r gloch ar noson drymaidd gweddol gynnes, penderfynodd trigolion cannoedd o nythod morgrug hedfan i'r awyr yn Rhuthun. Roedd 'na o leiaf 10 o nythod yn fy ngardd innau - i gyd yn arllwys morgrug adeiniog i'r awyr. Tybed sawl nyth sydd na yn Rhuthun i gyd? Rhai miloedd mae'n siŵr. [1]
Dyma ddyddiadau eraill hedfan morgrug (yn nhrefn amser) yn Nhywyddiadur Llên Natur:
- Minehead 26 Medi 1946: “Mr. A. V. Cornish saw Jackdaws hawking flying ants. *Sidmouth, Dyfnaint; 13Awst1987: “pla, pawb yn sylwi”.
- Birmingham, 6 Awst 1988: cwyno mawr eu bod yn mynd i bobman.
- Harlech, 11Awst1988: Porthdinllaen. *4Medi1988. Trefor, Arfon.
- 12 Awst 199X; Cwmistir, Tudweiliog
- 19 Awst 1990. Ynys Enlli
- 28 Gorffennaf 1992. Waunfawr
- 24 Awst 1994 “yn blastar dros y lôn”. Foryd Caernarfon
- 29 Awst 1994. Pontrug 6 Awst 2002: ”criw mawr o wylanod penddu uwchben”.
- Waunfawr; 26 Gorffennaf 2006: “ar hyd y lonydd a'r ceir(wel,un car llwyd,nid ar un coch wrth ei ymyl!)”.
- Dulyn,24 Gorffennaf 2008: adroddiad radio o Iwerddon.
- Llansadwrn 28 Gorffenaf 2008: “"Overcast during the evening with flying ants emerging; last year they were seen here on 23 August..Soon eight or more large dragonflies were overhead picking them off, it was a spectacular flying display". Ydyn nhw fel petae nhw’n hedfan yn gynharach heddiw? [2]
Sylwer mai ym mis Gorffennaf mae'r cofnodion diweddaraf.