Gweledigaethau y Bardd Cwsc: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 08:32, 21 Chwefror 2010

Llyfr Cymraeg a gyhoeddwyd gyntaf yn 1703 yw Gweledigaethau y Bardd Cwsc gan Ellis Wynne. Ystyrir y llyfr yn brif waith llenyddol Wynne, ac yn un o glasuron rhyddiaith Gymraeg y 18fed ganrif.

Mae'r gwaith yn seiledig yn fras ar gyfieithiadau Saesneg Roger L'Estrange a John Stevens o'r llyfr Los Sueños ('Y Breuddwydion') gan y Sbaenwr Don Francisco de Quevedo (1580-1645). Mae'r bardd yn gweld tair gweledigaeth fel mae'n modrwyo drwy'r byd (Gweledigaeth cwrs y Byd), drwy angau (Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa) a thrwy uffern (Gweledigaeth Uffern). Fe'i hebryngir gan angel ar y ddaear ac mewn uffern a chan Meistr Cwsc ym Mrenhinllys isa Angau. Mae'r gwaith yn darlunio taith pechadur o'r byd hwn drwy angau at uffern. Llyfr bwrlesg a ysgrifennwyd mewn Cymraeg naturiol a choeth sy'n mynegi safbwynt brenhinwr ac eglwyswr ar gyflwr y wlad yn ei oes yw'r Gweledigaethau. Mae'n dangos meistrolaeth yr awdur ar Gymraeg clasurol yn ogystal â Chymraeg llafar y cyfnod ar ei mwyaf rhywiog. Gweledigaeth o Lys Angau a geir yno, ac mae'n bosibl fod Wynne wedi bwriadu ail gyfrol ar Lys Paradwys yn olyniant iddo. Yn ogystal â disgrifiadau llawn dychymyg o Uffern a dychan deifiol, ceir fel gwrthgyferbyniad trawiadol ddarnau o ryddiaith swynol iawn, yn arbennig yr agoriad enwog sy'n disgrifio'r wlad o gwmpas Harlech trwy sbienddrych yr awdur.

Ail-argraffwyd y llyfr nifer o weithiau ers hynny, gan gynnwys argraffiad gan Wasg Prifysgol Cymru, a chyhoeddwyd cryn dipyn o feirniadaeth lenyddol arno.

Darllen pellach

E. D. Evans "Golygiadau politicaidd Ellis Wynne fel yr amlygir hwy yn 'Gweledigaethau y Bardd Cwsc'" yn Llên Cymru, 31 (2008), tt. 165-176
R. M. Jones, Angau Ellis Wynne (Aberystwyth, 1968)
Gwyn Thomas, 'Ellis Wynne, y Lasynys' yn Gwŷr Llên y Ddeunawfed Ganrif (Llandybïe, 1966)
Gwyn Thomas, Y Bardd Cwsg a'i Gefndir (Caerdydd, 1971). Astudiaeth gynhwysfawr.
Gwyn Thomas, Ellis Wynne (Cyfres Writers of Wales, 1984)
Gwyn Thomas, 'Gweledigaethau y Bardd Cwsg: The Visions of the Sleeping Bard (1703)'. Zeitschrift für celtische Philologie 52 (2001): 200–10.

@@ Llinell 3: / Llinell 3: @@
 Mae'r gwaith yn seiledig yn fras ar gyfieithiadau Saesneg [[Roger L'Estrange]] a [[John Stevens]] o'r llyfr ''Los Sueños'' ('Y Breuddwydion') gan y [[Sbaen]]wr Don [[Francisco de Quevedo]] (1580-1645). Mae'r bardd yn gweld tair gweledigaeth fel mae'n modrwyo drwy'r byd (''Gweledigaeth cwrs y Byd''), drwy angau (''Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa'') a thrwy uffern (''Gweledigaeth Uffern''). Fe'i hebryngir gan angel ar y ddaear ac mewn uffern a chan Meistr Cwsc ym Mrenhinllys isa Angau. Mae'r gwaith yn darlunio taith pechadur o'r byd hwn drwy angau at uffern. Llyfr [[bwrlesg]] a ysgrifennwyd mewn [[Cymraeg]] naturiol a choeth sy'n mynegi safbwynt brenhinwr ac eglwyswr ar gyflwr y wlad yn ei oes yw'r ''Gweledigaethau''. Mae'n dangos meistrolaeth yr awdur ar Gymraeg clasurol yn ogystal â Chymraeg llafar y cyfnod ar ei mwyaf rhywiog. [[Gweledigaeth]] o Lys Angau a geir yno, ac mae'n bosibl fod Wynne wedi bwriadu ail gyfrol ar Lys [[Paradwys]] yn olyniant iddo. Yn ogystal â disgrifiadau llawn dychymyg o [[Uffern]] a [[dychan]] deifiol, ceir fel gwrthgyferbyniad trawiadol ddarnau o ryddiaith swynol iawn, yn arbennig yr agoriad enwog sy'n disgrifio'r wlad o gwmpas Harlech trwy sbienddrych yr awdur.
-Ail-argraffwyd y llyfr nifer o weithiau ers hynny, a chyhoeddwyd cryn dipyn o feirniadaeth lenyddol arno.
+Ail-argraffwyd y llyfr nifer o weithiau ers hynny, gan gynnwys argraffiad gan [[Gwasg Prifysgol Cymru|Wasg Prifysgol Cymru]], a chyhoeddwyd cryn dipyn o feirniadaeth lenyddol arno.
 ===Darllen pellach===