Atmosffer y Ddaear: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: fa:جو زمین yn newid: af:Aarde se atmosfeer |
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: gl, io, pl, yo yn newid: en |
||
| Llinell 47: | Llinell 47: | ||
[[de:Erdatmosphäre]] |
[[de:Erdatmosphäre]] |
||
[[el:Ατμόσφαιρα]] |
[[el:Ατμόσφαιρα]] |
||
[[en: |
[[en:Atmosphere of Earth]] |
||
[[eo:Atmosfero (tero)]] |
[[eo:Atmosfero (tero)]] |
||
[[es:Atmósfera terrestre]] |
[[es:Atmósfera terrestre]] |
||
| Llinell 56: | Llinell 56: | ||
[[fr:Atmosphère terrestre]] |
[[fr:Atmosphère terrestre]] |
||
[[fy:Dampkring]] |
[[fy:Dampkring]] |
||
[[gl:Atmosfera terrestre]] |
|||
[[he:אטמוספירת כדור הארץ]] |
[[he:אטמוספירת כדור הארץ]] |
||
[[hr:Zemljina atmosfera]] |
[[hr:Zemljina atmosfera]] |
||
[[hu:Homoszféra]] |
[[hu:Homoszféra]] |
||
[[id:Atmosfer]] |
[[id:Atmosfer]] |
||
[[io:Atmosfero di Tero]] |
|||
[[is:Andrúmsloft jarðar]] |
[[is:Andrúmsloft jarðar]] |
||
[[it:Atmosfera terrestre]] |
[[it:Atmosfera terrestre]] |
||
| Llinell 79: | Llinell 81: | ||
[[no:Jordens atmosfære]] |
[[no:Jordens atmosfære]] |
||
[[oc:Atmosfèra (Tèrra)]] |
[[oc:Atmosfèra (Tèrra)]] |
||
[[pl:Atmosfera ziemska]] |
|||
[[pt:Atmosfera terrestre]] |
[[pt:Atmosfera terrestre]] |
||
[[qu:Wayra pacha]] |
[[qu:Wayra pacha]] |
||
| Llinell 96: | Llinell 99: | ||
[[uk:Атмосфера Землі]] |
[[uk:Атмосфера Землі]] |
||
[[vi:Khí quyển Trái Đất]] |
[[vi:Khí quyển Trái Đất]] |
||
[[yo:Ojúọ̀run ayé]] |
|||
[[zh:地球大气层]] |
[[zh:地球大气层]] |
||
Fersiwn yn ôl 09:43, 25 Ionawr 2010
| Yr Amgylchedd | |
| |
|
Tywydd Newid hinsawdd
Cynhesu byd eang | |
Mantell o nwyon amddifynnol o amgylch y Ddaear yw atmosffer y ddaear (hefyd "atmosffêr") sy'n ein hynysu oddi wrth newidiadau tymheredd eithafol a fyddai'n digwydd hebddo.
Mae tynfa disgyrchiant yn cynyddu'r dwysedd yn nês at arwynebedd y ddaear fel bod 80% o'r màs atmosfferig yn y 15km isaf.
Tymheredd ac haenau'r atmosffer
Isod gweler rhestr o haenau'r atmosffer o wyneb y ddaear i fynny.
Troposffer
Cyfyngir tywydd y ddaear i'r haen gymharol denau sy'n ymestyn tua 8km uwchben y pegynnau a thua 15km uwch y gyhydedd. Mae'n cynnwys 85% o'r màs atmosfferig a'r anwedd dŵr i gyd bron. Mae tymheredd yr aer yn gostwng 1°C ymhob 165m o gynydd mewn uchder.
Stratosffer
Haen yr awyrgylch sy'n cynnwys 90% o'r osôn yw'r stratosffer. Mae'r haen denau o osôn yn y stratosffer yn amsugno golau uwchfioled gan gynhyrchu gwres yn y broses. Amrywia'r tymheredd o tua -75°C yn y tropoffin yn y trofannau i tua 10°C yn y stratoffin uwchben pegyn yr hemisffer haf. Y tropoffin sy'n gwanhanu rhan yma'r atmosffer oddi wrth y Troposffer.
Mesosffer
Haen uwchben y stratoffin ydy'r mesosffer. Mae'r tymheredd yn gostwng gyda chynnydd mewn uchder. Gall tymheredd y mesoffin gyrraedd -130°C sef rhan oeraf yr awyrgylch; mae hyn yn digwydd uwchben pegyn yr hemisffer yn yr haf (nid gaeaf) oherwydd cylchrediad yr awyr.
Thermosffer
Mae'r thermosffer wedi ei leoli uwch y mesosffer ac is yr ecsosffer. Mae ymbelydredd uwch fioled yn achosi ïoneiddiad yma. Mae'r thermosffer yn dechrau tua 90km uwch y ddaear ac yn ymestyn tua 600km.
Ecsosffer
Mae'r ecsosffer yn ymdoddi i'r cyfrwng rhyngblanedol ac mae'n dechrau tua 600km uwch wyneb y ddaear. Prif gynnwys yr aer tenau yw swm bychan o ocsigen atomig i fyny at 600km a chyfran gyfartal o hydrogen ac heliwm. Mae yna fwy o hydrogen nag o heliwm y tu hwnt i 2400km.
