Taith y Pererin

Cristion yn mynd trwy'r porth, a agorir gan Mr. Ewyllys Da; llun o argraffiad 1778 yn Lloegr.

Llyfr gan John Bunyan a gyhoeddwyd gyntaf yn Saesneg yn Chwefror 1678 yw Taith y Pererin (teitl llawn yn Saesneg: The Pilgrim's Progress from This World to That Which Is to Come). Mae wedi ei gyfeithu i dros gant o ieithoedd, a bu'r fersiwn Gymraeg yn eithriadol o boblogaidd am gyfnod hir. Gyda'r Beibl a Canwyll y Cymry gan Y Ficer Prichard, roedd am gyfnod hir yn un o'r tri llyfr oedd i'w cael yn ymron bob cartref Cymreig lle ceid llyfrau o gwbl.

Dechreuodd Bunyan ysgrifennu'r llyfr pan oedd yng ngharchar Bedford am gynnal cyfarfodydd crefyddol heb fod dan awdurdod Eglwys Loegr. Ymddangosodd argraffiad wedi ei ehangu yn 1679, a'r Ail Ran yn 1684. Mae'r stori yn alegori sy'n dilyn helyntion Cristion wrth iddo ffoi o'r Ddinas Ddihenydd a theithio tua'r ddinas nefol. Yn yr ail ran mae gwraig Cristion, Christiana a'u plant yn dilyn yr un daith.

Cyfieithiadau Cymraeg

Ymddangosodd yr argraffiad Cymraeg cyntaf yn 1688, wedi ei gyhoeddi gan Stephen Hughes fel Taith neu Siwrnai y Pererin, wedi ei gyfeithu ganddo ef ei hun a thri arall. Cyhoeddodd Thomas Jones yr Almanaciwr argraffiad arall yn 1699, a chyhoeddwyd llawer o argraffiadau Cymraeg yn y 18g ac yn enwedig yn y 19g, yn cynnwys addasiadau i blant. Yn yr 20g cyhoeddwyd cyfeithiadau gan E. Tegla Davies a Trebor Lloyd Evans.